Ponad 4 proc. zysku pracowniczych funduszy

Pracownicze fundusze emerytalne (PFE) to jedna z form pracowniczych programów emerytalnych (PPE) tworzonych w zakładach pracy. Jest to grupowa forma dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Obecnie w Polsce działa pięć takich funduszy. Są to fundusze: Telekomunikacji Polskiej, Nowy Świat, Słoneczna Jesień, Nestle Polska oraz Unilever Polska. Od wielu lat nie powstał żaden nowy fundusz. Może to być efekt tego, że - zdaniem ekspertów - tworzenie specjalnego funduszu, jest najdroższą formą pracowniczego programu.

Fundusze pracownicze, podobnie jak otwarte fundusze emerytalne (OFE), działające w ramach publicznego systemu emerytalnego, inwestują pieniądze klientów. W pierwszym kwartale tego roku przeciętnie zarobiły 4,1 proc. Zyski PFE okazały się nieco niższe niż OFE (4,9 proc.). Dodatni wynik nie jest zaskoczeniem, bo mieliśmy do czynienia ze wzrostami na giełdzie od początku roku. A to zwykle akcje miały największy wpływ na wynik inwestycyjny. Główne indeksy giełdowe wzrosły od kilku procent (WIG, WIG20) do nieco ponad 20 proc. (sWIG80) od początku roku do końca marca.

Najlepszy wynik z I kwartale miał fundusz Telekomunikacji Polskiej – 4,5 proc. Najsłabiej poszło Słonecznej Jesieni - 3,8 proc.

W skali 12 miesięcy wyniki pracowniczych funduszy są ujemne. Ich średnia strata to -1,4 proc. Ale to też nie dziwi, bo od sierpnia 2011 r. na giełdzie zawitały spadki i to miało wpływ na osiągnięcia funduszy. O okresie od 2 lat PFE mają już zyski. I tak choćby w ciągu ostatnich 36 miesięcy zarobiły przeciętnie 30,5 proc., a w ciągu 5 lat – 12,6 proc. (ten okres obejmuje bessę na giełdzie).

Mimo że PFE jak i OFE inwestują pieniądze klientów na przyszłość, to różnice w osiąganych wynikach między nimi to rezultat innego składu portfela inwestycyjnego. OFE inwestują pieniądze głównie w akcje i obligacje skarbowe. Z kolei fundusze pracownicze kupują głównie jednostki uczestnictwa specjalistycznych funduszy inwestycyjnych. Poza tym nie zarządzają pieniędzmi samodzielnie, tylko zlecają to zadanie firmom zewnętrznym.

Na koniec marca 2012 r. aktywa zgromadzone w PFE wyniosły 1,66 mld zł. Od początku roku wzrosły o prawie 100 mln zł.

Pracownicze programy emerytalne (PPE)

są formą zorganizowanego, grupowego, systematycznego oszczędzania na przyszłą emeryturę

Składki uczestników programu są naliczane i odprowadzane przez pracodawcę do wybranej instytucji finansowej, które zajmują się gromadzeniem i zarządzaniem pieniędzmi. Wypłata tych oszczędności następuje po uzyskaniu wieku emerytalnego lub nabyciu wcześniejszych uprawnień emerytalnych przez uczestnika programu.

Zarówno pracodawca nie ma obowiązku tworzenia PPE w zakładzie pracy, jak i pracownik nie ma obowiązku w nim uczestnictwa. Pierwsze programy zostały uruchomione w 1999 r.

FORMY PPE

umowy o wnoszeniu przez pracodawców składek pracowników do funduszu inwestycyjnego może być zawarta z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Uczestnik programu może wówczas przenosić środki w obrębie funduszy zarządzanych przez dane towarzystwo lub dzielić środki między funduszami (zgodnie z umową zakładową).

umowa grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń musi spełniać kilka dodatkowych warunków — co najmniej 85 proc. każdorazowej składki podstawowej musi być przeznaczone na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, pozostała cześć składki może być przeznaczona na ochronę ubezpieczeniową. Ubezpieczeniowa forma PPE obok gwarancji gromadzenia środków na przyszłe cele emerytalne zapewnia również wypłatę dodatkowych świadczeń w przypadku zajścia zdarzeń ubezpieczeniowych (śmierć pracownika, następstwa nieszczęśliwych wypadków itp.).

pracodawca lub pracodawcy sami tworzą fundusz oraz mające nim zarządzać towarzystwo emerytalne. Pracowniczy fundusz i towarzystwo działają analogicznie jak w przypadku otwartych funduszy emerytalnych i zarządzających nimi powszechnych towarzystw emerytalnych. Towarzystwo ma formę spółki akcyjnej. Jeżeli kolejny pracodawca przystępuje ze swoim PPE do już istniejącego funduszu nabywa akcje pracowniczego towarzystwa emerytalne. Pracownicze towarzystwo emerytalne, w przeciwieństwie do powszechnych towarzystw emerytalnych jest instytucją typu non-profit. Do utworzenia pracowniczego funduszu i towarzystwa emerytalnego potrzebna jest zgoda nadzoru emerytalnego. Pracodawca może sam utworzyć PTE, ale może także przystąpić do towarzystwa już istniejącego na rynku.