KNF radzi w sprawie PPE

Czy utworzenie pracowniczego programu emerytalnego (PPE) w firmie jest trudnym i uciążliwym zadaniem dla pracodawcy? Czy wnioski w KNF są długo rozpatrywane?

Mateusz Popek, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego:

Wdrożenie pracowniczego programu emerytalnego w zakładzie pracy składa się z trzech etapów:

Pierwsze dwa etapy wdrożenia programu emerytalnego są poprzedzone negocjacjami między pracodawcą a reprezentacją pracowników, których przedmiotem jest przede wszystkim wypracowanie konsensusu co do uruchomienia pracowniczego programu emerytalnego w zakładzie pracy i ustalenia podstawowych parametrów funkcjonowania programu (wybór formy programu, określenie stażu pracy uprawniającego do uczestnictwa w programie, określenia wysokości składki podstawowej finansowanej przez pracodawcę, etc.).

W praktyce obsługę procesu wdrożenia pracowniczego programu emerytalnego zapewniają pracownicy instytucji finansowej, będącej profesjonalnym podmiotem rynku finansowego. Obsługa ta polega najczęściej na zapewnieniu pomocy merytorycznej przy konstruowaniu umów tworzących program (umowy zakładowej, umowy z instytucją finansową), przeprowadzaniu cyklu prezentacji w zakładzie pracy mających na celu upowszechnienie wiedzy nt. pracowniczego programu emerytalnego i jego popularyzację oraz reprezentowaniu pracodawcy w postępowaniu rejestracyjnym przed KNF.

Ostatnim etapem wdrożenia pracowniczego programu emerytalnego jest jego rejestracja przez KNF. Na stronach internetowych UKNF dostępny jest formularz wniosku o wpis pracowniczego programu emerytalnego do rejestru oraz przykładowe wzory umów tworzących program, zamieszczone celem usprawnienia postępowania rejestracyjnego. Postępowanie rejestracyjne w przypadku poprawnie złożonego wniosku trwa ok. 2-3 tygodni, w przypadku wniosku niekompletnego ok. 1,5 miesiąca. Nie jest więc to proces żmudny i długotrwały.

Czy pracownicy mogą mieć wpływ na tworzenie planu w firmie, a jeśli tak, to jaki?

Pracownicy mogą mieć istotny wpływ na utworzenie pracowniczego programu emerytalnego w firmie. Przede wszystkim duża grupa pracowników może podjąć oddolną inicjatywę wdrożenia programu i próbować przekonać pracodawcę o celowości jego utworzenia, angażując jednocześnie w proces negocjacji z pracodawcą organizacje związkowe bądź przedstawcieli załogi.

W przypadku podjęcia przez pracodawcę decyzji o utworzeniu programu pracownicy i reprezentacja pracowników powinni w porozumieniu z pracodawcą przeprowadzić konsultacje dotyczące najważniejszych z punktu widzenia przyszłego uczestnika programu warunków uczestnictwa. Przykładowo, kwestią istotną dla przyszłego uczestnika jest staż uprawniający do uczestnictwa w programie czy też wysokość składki podstawowej, którą pracodawca będzie odprowadzać na konto danego uczestnika.

Na co szczególną uwagę powinien zwrócić pracodawca, który planuje uruchomić PPE w firmie?

Pracodawca, planujący wdrożenie pracowniczego programu emerytalnego, powinien zwrócić szczególną uwagę na kwestie kosztowe związane z prowadzeniem programu. Przede wszystkim powinien rozsądnie oszacować ciężar zobowiązań związanych z realizacją pracowniczego programu emerytalnego oraz grupę pracowników uprawnionych do uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym w oparciu o kryterium stażu pracy. Podstawowym kosztem dla pracodawcy związanym z realizacją pracowniczego programu emerytalnego jest koszt składki podstawowej finansowanej na rzecz każdego uczestnika programu. Składka może być określona procentowo od wynagrodzenia uczestnika (np: 5 proc. wynagrodzenia uczestnika) bądź kwotowo (np: 50 zł na rzecz każdego uczestnika).

Sposób określenia składki podstawowej i jej wysokość najczęściej uzależnione są od sytuacji finansowej pracodawcy (aktualnej i prognozowanej) i od ilości zatrudnianych pracowników. Ustalenie składki podstawowej w sposób procentowy jest rozwiązaniem elastyczniejszym z punktu widzenia pracowników, gdyż wysokość składki podstawowej jest wprost proporcjonalna do wysokości otrzymywanego przez nich wynagrodzenia (które z upływem czasu raczej ulega podwyższeniu niż obniżeniu).

Z drugiej strony, pracodawca określając składkę podstawową procentowo, musi liczyć się z podwyższeniem kosztów prowadzenia pracowniczego programu emerytalnego w przypadku podwyżki wynagrodzeń pracowników. Z kolei w przypadku kwotowego określenia składki podstawowej, jej globalny koszt jest bardziej przewidywalny (wysokość składki wystarczy przemnożyć przez liczbę uczestników programu - np: pracodawca zatrudniający 5 pracowników i finansujący składkę podstawową wyrażoną kwotowo 50 zł, ponosi miesięczny globalny koszt z tytułu składki podstawowej w wysokości 250 zł).

Czy pracodawca prowadzący pracowniczy program emerytalny ma możliwość skorzystania z rozwiązań prawnych umożliwiających zmniejszenie kosztów z tytułu jego realizacji?