Niewielkie przetasowania

Co pół roku publikujemy ranking funduszy emerytalnych, w którym oceniamy cały okres ich działalności. Bierzemy pod uwagę wyniki inwestycyjne osiągnięte przez OFE w najdłuższym możliwym czasie pomnażania składek. To ważna kategoria naszego rankingu. OFE może uzyskać maksymalnie 30 punktów. W najdłuższym, dziewięcioletnim okresie (od września 1999 r. do września 2008 r.) najlepiej wypada Polsat. Zarobił w tym czasie 161,6 proc. Kolejny za nim fundusz ING uzyskał stopę zwrotu 156 proc., a trzeci Generali 154,3 proc. Ostatnią pozycję w tym zestawieniu zajął Bankowy z wynikiem 122,8 proc. Tylko nieznacznie lepszy od niego jest Aegon – 125,5 proc.

Przeciętna stopa zwrotu w tym okresie wyniosła 138,4 proc.; jeszcze pół roku temu było to 152,4 proc. Wpływ na tę sytuację ma bessa na giełdzie, trwająca od drugiej połowy ubiegłego roku.

Miejsca poszczególnych funduszy w tej części rankingu – ustalone na podstawie stóp zwrotu w najdłuższym czasie – nie odbiegają znacząco od pozycji sprzed pół roku. O jedno miejsce awansowała Nordea (wymieniła się z Pekao) oraz Pocztylion, który wyprzedził AIG.

Poza oceną stóp zwrotu w najdłuższym, dziewięcioletnim okresie uwzględniamy też osiągnięcia OFE w krótszych okresach. Przyglądamy się stopom zwrotu w zestawieniach publikowanych przez nadzór. Dotychczas opublikowano 21 rankingów OFE uwzględniających dwu- lub trzyletni czas inwestycji (w pierwszym z takich zestawień nie wzięły udziału dwa fundusze: Allianz i Pekao). Dokładnej analizie poddajemy pozycję, jaką OFE zajęły w kolejnych rankingach. Wynik tej analizy stanowi kolejną kategorię w naszym rankingu, za którą można było uzyskać dziesięć punktów. Im średnia pozycja w zestawieniach nadzoru w tej części rankingu była niższa, tym OFE zajmował wyższą pozycję.

W tej kategorii najlepiej wypada Polsat, a zaraz za nim jest ING. Fundusze te zajmowały średnio wyższe miejsca od innych. Pierwszą trójkę zamyka Generali. Na ostatniej pozycji jest Skarbiec-Emerytura; osiągał on najsłabsze pozycje, a tym samym stopy zwrotu w zestawieniach nadzoru.Pod względem kolejności w rankingach nadzoru poszczególne OFE zajmują takie same miejsca jak pół roku temu.

Dwie pozostałe kategorie rankingu: hipotetyczny stan konta oraz podejmowane przez zarządzających ryzyko, opisujemy oddzielnie.

[ramka][b]Andrzej Bąk, dyrektor Biura Zarządzania Aktywami w Pocztylion PTE[/b]

Dobre piąte miejsce, jakie zajął nasz fundusz w najnowszym trzyletnim rankingu, to w dużej mierze efekt właściwie dobranej strategii inwestycyjnej na trudne czasy. Należymy do nielicznych OFE, które w odpowiednim momencie przewidziały znaczne pogorszenie sytuacji w światowej gospodarce. Dlatego w okresie wrzesień 2007 – styczeń 2008 istotnie zmniejszyliśmy zaangażowanie w akcje. Dotyczyło to głównie małych i średnich spółek, gdyż w okresach dekoniunktury właśnie ich akcje tracą najbardziej. W tym roku skoncentrowaliśmy się na papierach dłużnych, dużych, relatywnie bezpiecznych spółek z WIG20 oraz na firmach z sektorów mniej podatnych na spowolnienie w gospodarce, takich jak np. telekomunikacja. Ta strategia przyniosła dobre rezultaty.[/ramka]

[ramka][b]Robert Rafał, wicedyrektor Departamentu Inwestycji Nordea PTE[/b]

Po dziewięciu miesiącach bieżącego roku OFE Nordea wspiął się na szóstą pozycję. W ubiegłym roku w tym okresie zajął dziesiąte miejsce. Obecny wynik został osiągnięty dzięki konserwatywnej i długoterminowej strategii inwestycyjnej opartej na fundamentalnym podejściu do wyceny spółek. Według nas spadek cen na giełdzie jest doskonałą okazją do przebudowy portfela akcyjnego i zainwestowania środków w najbardziej przecenione walory. W najbliższym czasie rynek będzie bardzo zmienny, nastroje inwestorów będą się mocno wahać. Dużym zagrożeniem dla naszej giełdy jest rozprzestrzenienie się na Europę problemów z rynku amerykańskiego; praktycznie już mamy z tym do czynienia. Jeżeli kłopoty europejskich banków, związane z szeroko rozumianym kryzysem subprime, będą się nasilać, spadek kursów na giełdzie może się pogłębiać.[/ramka]

[ramka][b]co ocienialiśmy[/b]

Wzięliśmy pod uwagę cztery kryteria:

? stopę zwrotu z inwestycji mierzoną przyrostem wartości jednostki rozrachunkowej; przyrost ten został wyliczony za okres od końca września 1999 r. (wtedy działały już wszystkie fundusze) do końca września 2008 r., czyli obejmuje dziewięć lat inwestowania składek;

? stan hipotetycznego konta; założyliśmy, że od września 1999 r. do września 2008 r. na konto w każdym funduszu co miesiąc wpływa 100 zł; kwota ta – po pobraniu opłat – jest zamieniana na jednostki rozrachunkowe według ich wartości na koniec miesiąca; w ten sposób oszacowaliśmy, ile pieniędzy zostało zgromadzonych na koncie w każdym OFE;

? ryzyko inwestycyjne mierzone na dwa sposoby; pierwszy to miernik Sharpe'a, który wskazuje na relację między stopą zwrotu uzyskaną przez OFE w okresie od września 1999 r. do września 2008 r. a ryzykiem ponoszonym przez ten fundusz; drugi wskaźnik to tzw. tracking error oceniający wyłącznie ryzyko inwestycyjne ponoszone przez fundusze;

? pozycję funduszu w kolejnych zestawieniach przygotowywanych przez nadzór emerytalny; zestawienia te są obecnie publikowane co pół roku i uwzględniają trzyletnie stopy zwrotu z inwestycji; wcześniej były prezentowane co kwartał i uwzględniały dwuletnie stopy zwrotu;

W trzech pierwszych kategoriach najlepsze OFE mogły zdobyć maksymalnie po 30 punktów, a w czwartej 10 punktów. Każdy kolejny fundusz otrzymywał punkty proporcjonalnie do osiągniętego wyniku. Tak więc w każdej kategorii najsłabszy OFE dostawał zero. W sumie w rankingu można było zgromadzić 100 punktów.[/ramka]

[ramka][b]subiektywna ocena inwestowania[/b]

? poprawa; > stabilnie; ? pogorszenie; ? pod obserwacją

AEGON ? Inwestuje lepiej. W ostatnich miesiącach plasuje się zwykle w połowie zestawień, a jego wynik jest powyżej średniej dla wszystkich. Nie ściągamy go jednak z listy funduszy pod obserwacją, ponieważ połączenie z OFE Skarbiec-Emerytura może chwilowo odbić się na jego wynikach.

AIG > W tym roku z kwartału na kwartał wiedzie mu się coraz gorzej, choć wcześniej nieraz dowodził, że potrafi sobie poradzić w każdej sytuacji. W zestawieniach za trzy ostatnie kwartały czy 12 miesięcy przesunął się w dół, wciąż jednak jego wyniki są lepsze od przeciętnej stopy zwrotu dla wszystkich. Mamy nadzieję, że to chwilowe osłabienie formy.

ALLIANZ ? Już od pewnego czasu widoczna jest poprawa wyników. Bardzo dobrze radzi sobie w okresie złej koniunktury na giełdzie. Zobaczymy, co będzie dalej, bo znów zmienia się osoba w zarządzie odpowiedzialna za inwestycje – odchodzi Paweł Wilkowiecki.

AXA > To kolejny fundusz, który wypada dobrze w okresie bessy. Ale nie tylko wtedy. Wyniki za ostatni rok czy dwa lata też są bardzo dobre. Widać efekty trafnych decyzji inwestycyjnych. Nieco słabszy jest w dłuższych okresach: trzy, cztery lata, bo wówczas miał przejściowe problemy. Może trochę na wyrost zmieniamy ocenę z: poprawa na: stabilnie.

BANKOWY ?Lepiej inwestuje, ale nie są to jeszcze spektakularne zmiany. Trudno się dziwić, bo trzeba sporo czasu, by z ostatnich miejsc wspiąć się wyżej. Zmieniamy ocenę z: pod obserwacją na: poprawa i będziemy pilnie śledzić wynik w następnych miesiącach.

COMMERCIAL UNION ? Gdy na giełdzie źle się dzieje, duże OFE wypadają najgorzej. Dotyczy to także CU, który jest największy na rynku. W 2007 r. był najlepszy, w tym tak nie będzie. W najdłuższym okresie inwestowania wciąż plasuje się bardzo wysoko, na czwartym miejscu.

GENERALI ?Słabiej mu się wiodło w pierwszym półroczu ubiegłego roku, ale wraca do dawnej, świetnej formy. Bardzo dobre wyniki miał w dwóch ostatnich kwartałach. W zestawieniu obejmującym ostatnie 12 miesięcy jest najlepszy.

ING ? Niedawno był liderem, w tym roku podczas bessy wypada kiepsko, podobnie jak inne duże fundusze. Słaby był dla niego także ubiegły rok. Teraz nastąpiła zmiana w składzie zarządzających, zresztą pierwsza znacząca w historii tego OFE. Zobaczymy, co przyniesie.

NORDEA ?Ostatnio radzi sobie całkiem nieźle. Bessa mu sprzyja. W ostatnich miesiącach jego wynik jest lepszy od średniej dla wszystkich. Im dawniejszy okres, tym jego wyniki są słabsze.

To pierwsza dłuższa poprawa od wielu lat. Mamy nadzieję, że zła passa nie wróci.

PEKAO ? Spadek kursów na giełdzie bardzo negatywnie odbił się na jego wynikach. Jest to przede wszystkim efekt składu portfela akcyjnego. W dłuższych okresach wypada nieźle. W zestawieniu obejmującym trzy lata znajduje się na pierwszym miejscu i jest to piąty z kolei ranking, w którym uplasował się w ścisłej czołówce.

POCZTYLION ?W tym roku traci najmniej ze wszystkich OFE. Decyzje nowych zarządzających okazały się zatem dobre. W zestawieniach z wynikami do pięciu lat wstecz wypada całkiem nieźle. Liczymy na trwałość tych tendencji.

POLSAT ? Zdecydowanie różni się od swoich konkurentów. Uchodzi za ten, który inwestuje ryzykownie, choć jego przedstawiciele są innego zdania. Obecnie ma najwięcej akcji w portfelu, dużo więcej, niż wynosi średnia dla wszystkich. W ostatnich miesiącach wypada bardzo źle. Dopiero w okresie trzech lat jest drugi. PZU ZŁOTA JESIEŃ ? Bessa na giełdzie i krótkotrwała zmiana w składzie zarządzających miały duży wpływ na jego wyniki. Po trzech kwartałach jest ostatni, za 12 miesięcy dziesiąty. Trzeci kwartał tego roku daje nadzieję, że będzie lepiej.