Liderzy 2008 roku tym razem nie zachwycili

[b][link=http://rzeczpospolita.pl/pieniadze/wynikiwposzczlatach.14.01.pdf]Wyniki inwestycyjne (w poszczególnych latach)[/link]

[link=http://rzeczpospolita.pl/pieniadze/zmianawart.14.01.pdf]Zmiana wartości jednostek rozrachunkowych (w kilkuletnich okresach)[/link][/b]

Trzy najlepsze w ubiegłym roku fundusze emerytalne to: Polsat, Generali i PKO BP Bankowy (przedstawiamy je dokładniej [link=http://www.rp.pl/artykul/7,418958_Polsat_bez_konkurencji.html]tutaj[/link]). Na czwartym miejscu w zestawieniu obejmującym ubiegłoroczne wyniki znalazło się Amplico (dawne AIG). I właśnie te cztery fundusze, spośród 14 działających w naszym kraju, osiągnęły wyniki wyższe od przeciętnego wyliczonego dla wszystkich OFE (średnia ważona wyniosła 13,8 proc.). Rok 2009 nie był dla Amplico łatwy. Po informacjach o kłopotach amerykańskiego AIG, którego przed bankructwem uratował tamtejszy rząd, zaczęli odchodzić klienci. Zjawisko to było widoczne zwłaszcza w pierwszej połowie roku. Fundusz zmienił też nazwę. Ale wszystko to nie miało wpływu na wyniki, które wciąż są dobre.

W zestawieniu z wynikami z ostatnich dwóch lat Amplico nie plasuje się wysoko, ale w dłuższych okresach wypada znacznie lepiej. W rankingach obejmujących od pięciu do ośmiu lat zwykle jest trzeci, w jeszcze dłuższych okresach – nieco niżej. Piąte miejsce zajmuje Aegon. To był trzeci niezły rok dla tego funduszu emerytalnego. Widać poprawę wyników po niezbyt udanych wcześniejszych latach. W zestawieniach dotyczących dłuższych okresów (cztery lata i więcej) prezentuje się kiepsko.

[srodtytul]ING goni Avivę[/srodtytul]

Na szóstym miejscu w 2009 r. znalazło się Pekao. Był to lepszy rok dla tego funduszu niż poprzedni. Wyniki Pekao w okresie dwuletnim należą do najsłabszych na rynku, a w okresie od czterech do siedmiu lat sytuują ten fundusz w czołówce.

Spośród trzech największych OFE w 2009 r. najlepiej inwestował ING. Zwłaszcza ostatni kwartał był dla niego udany. Wyraźna jest poprawa w porównaniu z kiepskimi latami 2008 i 2007. W listopadzie 2009 r. ING znacząco zwiększył udział akcji w portfelu. Tego kroku nie zrobili jednak pozostali, na co zapewne liczył ING.

Miniony rok był dla tego funduszu szczególny, ponieważ udało mu się wyprzedzić Avivę i zająć pierwsze miejsce na rynku pod względem liczby klientów. Aviva wciąż ma jeszcze wyższe aktywa, ale różnica jest już niewielka.

Na ósmej pozycji znalazła się Axa. W 2008 r. była druga. W dłuższych okresach fundusz ten wciąż wypada dobrze. W zestawieniach obejmujących do siedmiu lat inwestowania zwykle jest nie niżej niż na piątym miejscu.

Na dziewiątej pozycji w minionym roku uplasował się kolejny spośród największych funduszy – PZU Złota Jesień. Tak samo było w 2008 r. Z tego powodu pozycja w dwuletnim rankingu jest niska, ale im dłuższy okres, tym PZU wypada lepiej. Zarządzający tym OFE jako jedni z pierwszych obwieścili koniec spadków na giełdzie. W trzecim i czwartym kwartale 2009 r. mieli już niezłe wyniki, ale zwłaszcza pierwszy był słaby.

[wyimek]14,3 proc. zarobiły przeciętnie w ubiegłym roku fundusze emerytalne[/wyimek]

Zbliżone wyniki osiągnęły: Warta i Pocztylion, co dało im odpowiednio dziesiąte oraz jedenaste miejsce. Dla pierwszego z tych funduszy trzy ostatnie lata nie były najszczęśliwsze. Z kolei Pocztylion znakomicie inwestował w 2008 r., ale w 2009 r. poszło mu słabo. W rankingu dwuletnim uplasował się wysoko. W zestawieniach obejmujących trzy i cztery lata wypada gorzej.

[srodtytul]Zmiany personalne[/srodtytul]

Allianz poradził sobie znakomicie w 2008 r., gdy odnotował najmniejszą stratę spośród wszystkich OFE. W 2009 r. poszło mu znacznie gorzej. To najsłabszy jego wynik od czterech lat. Wygląda na to, że zarządzający nie przewidzieli zmiany tendencji na giełdzie. W ostatnim kwartale minionego roku sytuacja radykalnie się poprawiła. Nie wiadomo tylko, czy na trwałe. Allianz bardzo dobrze wypada w okresach od dwóch do czterech lat, w dłuższych – słabiej.

Na dwóch ostatnich pozycjach znalazły się: Aviva (dawne Commercial Union) i Nordea. Pierwszy z tych OFE jest na przedostatnim miejscu przez drugi kolejny rok. Przedstawiciele funduszu tłumaczą słaby wynik stratą poniesioną w styczniu 2009 r. We władzach spółki doszło też do zmian. Odszedł prezes Michał Szymański, który nadzorował też inwestycje. Jego miejsce na stanowisku szefa zajął Paweł Pytel, a za inwestycje odpowiada teraz Marcin Żółtek związany z tym funduszem od wielu lat. Aviva bardzo słabo wypada w większości analizowanych przez nas okresów. Najlepszy jej wynik to ósme miejsce w zestawieniu obejmującym dziesięć lat.

Ranking zamyka Nordea. W departamencie zarządzania tego funduszu nastąpiły zmiany. – Najpierw odeszła jedna osoba, w lipcu ubiegłego roku kolejne dwie. Niekiedy w takich sytuacjach wyniki przejściowo ulegają pogorszeniu – mówi Paweł Wilkowiecki, członek zarządu Nordea PTE. – Latem mieliśmy do czynienia z dużą zmiennością na rynku akcji. W sierpniu fundusz odnotował stratę, której mimo poprawy wyników nie udało się odrobić. Obecnie nasz zespół inwestycyjny jest już odbudowany. Ostatnio dołączyły trzy nowe osoby. W grudniu pracę rozpoczął Marcin Petelski, który zarządza portfelem akcji.

[srodtytul]Zysk dzięki akcjom[/srodtytul]

Główne indeksy giełdowe wzrosły w ubiegłym roku po kilkadziesiąt procent. Nic zatem dziwnego, że największy wpływ na dobre wyniki funduszy emerytalnych miały akcje, choć stanowią one mniej niż jedną trzecią portfeli. W 2009 r. OFE zwiększyły swoje inwestycje w akcje o prawie 9 pkt proc., z 21,3 proc. na koniec grudnia 2008 r. do nieco ponad 30 proc. na koniec 2009 r. (pod koniec 2008 r. wszystkie fundusze z wyjątkiem Polsatu obniżyły udział akcji w portfelach).

Mimo dobrej sytuacji na giełdzie zarządzający oceniają miniony rok jako trudny i bardzo zmienny. Zaczął się od bardzo dużych spadków, a skończył dużymi zwyżkami. Akcje, które najpierw najmocniej staniały, najgwałtowniej też odbiły. Dotyczyło to jednak najczęściej małych spółek, które niewiele ważą w portfelach funduszy emerytalnych, zwłaszcza tych największych.

Wszyscy zgodnie podkreślają, że do wzrostu wartości jednostek rozrachunkowych walnie przyczyniły się akcje banków, KGHM oraz firm z branży deweloperskiej. Ważne było zatem to, ile dany fundusz ma akcji takich spółek, a ile np. TP SA, której kurs spadł.

Obligacje przyniosły funduszom najwyżej 4 proc. zysku.

[srodtytul]Duży wzrost aktywów[/srodtytul]

W 2008 r. wartość aktywów funduszy spadła prawie o 2 mld zł w porównaniu z 2007 r. Na koniec ubiegłego roku środków było już o ponad 40 mld zł więcej (prawie 179 mld zł). To bardzo dobry wynik. 139,3 mld zł OFE otrzymały z ZUS w formie składek swoich członków. Reszta to zysk wypracowany dla przyszłych emerytów.

[ramka][srodtytul]Rafał Mikusiński, wiceprezes, dyrektor inwestycyjny Amplico PTE[/srodtytul]

W 2009 r. liczyła się elastyczność strategii inwestycyjnej i wczesne rozpoznanie zmian na rynku. Poprawa koniunktury od drugiego kwartału w zasadzie pozwoliła na odrobienie strat z najtrudniejszego okresu, czyli czwartego kwartału 2008 r. i pierwszego kwartału 2009 r. Dość nieoczekiwanie zyskiwały zarówno surowce, akcje, jak i obligacje, w tym papiery przedsiębiorstw. Działania banków centralnych i rządów państw rozwiniętych częściowo przyniosły sukces. Sytuacja na rynkach finansowych wróciła do normy, a inwestorzy, wykorzystując tani pieniądz, zaczęli kupować akcje. Trudno jednak stwierdzić, czy poprawa jest trwała. Na polskim rynku wzrost kursów akcji będzie prawdopodobnie umiarkowany, a ceny obligacji stabilne w 2010 roku.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Adam Kurowski, dyrektor Departamentu Zarządzania Aktywami w Axa PTE[/srodtytul]

Dwa poprzednie lata charakteryzowały się dużą zmiennością na rynkach finansowych. 2010 rok powinien być nieco spokojniejszy. Oczekuję, że wartość WIG na koniec roku będzie trochę niższa niż obecnie. Stopa zwrotu funduszu emerytalnego będzie się mieścić w przedziale 0 – 5 proc.Duży wpływ na indeksy warszawskiej giełdy będzie miała planowana przez rząd prywatyzacja. Doprowadzi ona do zniknięcia premii przy wycenie wielu polskich spółek w stosunku do tych notowanych na innych giełdach w regionie. Wydaje się, że w tym roku należy skoncentrować się na zabezpieczeniu kapitału poprzez inwestowanie w obligacje skarbowe oraz akcje spółek mających dobre wyniki i płacących wysokie dywidendy.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Arkadiusz Julke, dyrektor Biura Inwestycyjnego PTE PZU[/srodtytul]

Od drugiej połowy lutego 2009 r. na warszawskiej giełdzie i od pierwszej dekady marca na głównych rynkach światowych ceny akcji rosną. W ubiegłym roku wartość WIG zwiększyła się blisko o 47 proc. Była to jedna z głównych przyczyn znaczącej poprawy wyników OFE. O sukcesie funduszu decydował głównie właściwy dobór akcji do portfela. Ubiegłoroczny wzrost cen akcji (w znacznie mniejszym stopniu dotyczy to też obligacji) pozwolił na odpracowanie znacznej części strat OFE z 2008 r. W tym roku zyski zarówno z akcji, jak i z obligacji mogą być niższe od ubiegłorocznych. Nadal kluczowe znaczenie będzie mieć wielkość udziału akcji w portfelu oraz dobór spółek.

Dynamika tendencji wzrostowej na giełdzie w najbliższych miesiącach będzie zależała od tego, czy dane makroekonomiczne potwierdzą słuszność oczekiwań wyrażanych w badaniach koniunktury. Biorąc pod uwagę ambitne plany prywatyzacyjne Skarbu Państwa, niezbędne dla podtrzymania trendu wzrostowego, będzie też zainteresowanie inwestorów zagranicznych emisjami nowych akcji i polską giełdą.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Piotr Sieradzan, członek zarządu Pocztylion-Arka PTE[/srodtytul]

Z punktu widzenia inwestorów 2010 r. będzie trudny. W ubiegłym roku przystąpili oni do kupowania akcji, oczekując, że gospodarka światowa wychodzi z kryzysu, a rynki czeka kilka lat hossy. W tym roku teza ta zostanie zweryfikowana. Zobaczymy, co będzie się działo po zakończeniu programów pomocowych, jakie będą ich efekty uboczne (choćby inflacja). Wyniki OFE będą zależeć od sytuacji na rynkach światowych i od tego, czy spełnią się nadzieje na wzrost.[/ramka]