OFE znów są na plusie

Wyniki inwestycyjne funduszy emerytalnych wróciły do dodatniej dwucyfrowej wartości w minionym roku. Przeciętna zmiana wartości ich jednostek rozrachunkowych (na nie przeliczane są składki klientów) wyniosła bowiem ponad 14 proc. Nawet po uwzględnieniu, że inflacja sięgnęła w 2009 r. 3,6 proc., wynik funduszy pozostanie dwucyfrowy. To znacząca poprawa w porównaniu z 2008 r., gdy średnia stopa zwrotu funduszy była ujemna i wyniosła ok. -14 proc. Zarządzający pieniędzmi w funduszach w dużym stopniu odrobili straty z kiepskiego 2008 r., gdy giełdowe indeksy ostro poszły w dół. Na odrobienie ich w całości trzeba jednak jeszcze zaczekać. Przynajmniej do końca tego roku, pod warunkiem że giełda wciąż będzie rosnąć. Przyszli emeryci mają jednak powody do zadowolenia.

W największym stopniu do dobrych wyników funduszy przyczyniły się zwyżki na giełdzie. A to akcje, mimo że stanowią mniejszą część portfela niż obligacje skarbowe, odegrały decydującą rolę. Zwłaszcza ich udział w portfelu. Wszystkie główne indeksy wzrosły po kilkadziesiąt procent. Najmocniej zaś indeksy małych oraz średnich spółek. sWIG80 wzrósł o 62 proc., a mWIG40 o ponad 55 proc. Fundusze, które miały najwięcej papierów spółek zgrupowanych w tych indeksach w portfelu, zyskały mocniej niż konkurenci. WIG i WIG20 wzrosły odpowiednio o 47 i 33 proc. Rynek obligacji dał zarobić z kolei w tym samym czasie ok. 5 proc.

Mimo dużych zwyżek na giełdzie zarządzający oceniają mijający rok jako trudny i bardzo zmienny. Zaczął się od bardzo dużych spadków, a skończył dużym wzrostem. Spółki, które najpierw najmocniej spadły, najgwałtowniej później odbiły.

Liderem 2009 r. jest Polsat. Jego stopa zwrotu wyniosła 20,7 proc. To istotna zmiana, bo w 2008 r. był ostatni. – Sukces 2009 r. to wysoki udział akcji w portfelu. W 2007 r., kiedy ceny akcji na giełdzie zaczęły mocno spadać, uznaliśmy, że należy w te akcje inwestować, by w późniejszym okresie wzrostu móc jak najwięcej zarobić dla klientów. O rewelacyjnych osiągnięciach zadecydował także dobry dobór spółek do portfela – ocenia Anna Horsecka, prezes PTE Polsat.

[wyimek]179 mld zł wyniosły aktywa OFE na koniec 2009 r.[/wyimek]

Kolejny za Polsatem jest fundusz Generali – 15,4 proc. – Na początku 2009 r., kiedy panował na rynkach powszechny pesymizm i pojawiały się głosy o upadku systemu finansowego w obecnym kształcie, postanowiliśmy przeważyć udział akcji w portfelu w stosunku do konkurencji. Zaowocowała również nasza staranna selekcja spółek do portfela akcyjnego. W portfelu obligacji koncentrowaliśmy się na papierach o krótkim terminie zapadalności oraz zwiększaliśmy udział obligacji korporacyjnych – mówi Rafał Markiewicz, zarządzający Generali OFE. Podium uzupełnia fundusz, który już od dłuższego czasu poprawia wyniki. Stopa zwrotu PKO BP Bankowego wyniosła 14,7 proc. Najsłabiej w tym roku inwestował z kolei fundusz Nordea – zmiana wartości jednostki wyniosła ponad 12 proc. Wpływ na to miały zawirowania w departamencie zarządzania, w którym nastąpiły znaczące roszady.

– W lipcu ubiegłego roku odeszły dwie osoby, wcześniej jeszcze jedna. Niekiedy w takich sytuacjach wyniki przejściowo się pogarszają. Latem mieliśmy do czynienia z dużą zmiennością na rynku akcji. Ponieśliśmy w sierpniu stratę, której mimo poprawy wyników nie udało się odrobić. Obecnie nasz zespół inwestycyjny jest już odbudowany – mówi Paweł Wilkowiecki, członek zarządu Nordea PTE.

Na przedostatnim miejscu uplasowała się (podobnie zresztą jak w 2008 r.) Aviva, największy fundusz pod względem aktywów. Nie tak dawno na naszych lamach Paweł Pytel, prezes Aviva PTE, tłumaczył słaby wynik za cały rok stratą poniesioną w styczniu 2009 r., która zaważyła na wynikach w całym roku. Słabo wypadł też lider z 2008 r. fundusz Allianz.

O ile na koniec 2008 r. wartość aktywów OFE była o prawie 2 mld zł niższa niż na koniec 2007 r., o tyle na koniec 2009 r. była wyższa o ponad 40 mld zł i wyniosła prawie 179 mld zł. W kwocie aktywów 139,3 mld zł to to, co otrzymały OFE z ZUS. Reszta to wypracowany zysk.

Z początkiem tego roku spadła wysokość opłat, jakie pobierają fundusze emerytalne. Wysokość tej od składki obniżyła się z 7 do 3,5 proc. Mniej płacimy też funduszom za zarządzanie aktywami. Dotyczy to zwłaszcza oszczędzających w dużych funduszach. Wysokość tej opłaty istotnie bowiem spada, gdy aktywa przekroczą 45 mld zł. [ramka][srodtytul]Co czeka fundusze[/srodtytul]

Decydująca dla wyniku inwestycyjnego wypracowanego przez fundusze emerytalne w bieżącym roku może się okazać selekcja spółek do portfela. Zarządzający oceniają, że 2010 r. będzie mniej nerwowy, lecz w dalszym ciągu dość trudny. Rynek akcji wciąż będzie rósł, ale raczej nie aż tak mocno jak w poprzednim roku. Czeka nas znaczna podaż akcji i obligacji. Na giełdzie rząd poprzez prywatyzację będzie się starał sprzedawać pakiety akcji kolejnych dużych spółek. Rekordowy deficyt budżetowy, potrzeby pożyczkowe samorządów oraz przedsiębiorstw oznaczają zaś podaż obligacji. Według zarządzających OFE stopa zwrotu z obligacji nie powinna znacząco odbiegać od tej osiągniętej w 2009 r.[/ramka]