Prawie wszystko o emeryturze z ZUS

Tłumaczymy jak złożyć wniosek o emeryturę ZUS, jakie dokumenty do emerytury trzeba przygotować, ile lat pracy do emerytury potrzeba i jak obliczyć emeryturę.

materiał powstał przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych

W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. ZUS przyzna emeryturę, gdy osiągniesz ten wiek i złożysz wniosek o to świadczenie. Jeśli osiągniesz wiek emerytalny podczas pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, nie musisz składać wniosku o emeryturę. ZUS sam przyzna świadczenie.

Wysokość emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. ustala się według tzw. nowych zasad i zależy przede wszystkim od wysokości opłacanych składek. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, masz prawo przejść na emeryturę. Jest to jednak Twój wybór, a nie obowiązek. Warto, abyś wcześniej obliczył kwotę prognozowanej emerytury i wybrał najkorzystniejszy moment zakończenia aktywności zawodowej. Możesz skorzystać z kalkulatora na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS), na www.zus.pl albo z pomocy doradcy emerytalnego w każdej placówce ZUS.

Czytaj także: Kiedy przysługuje nam renta

Wniosek o emeryturę ZUS – jak złożyć

Wniosek o emeryturę wraz z potrzebnymi dokumentami możesz:

Formularze wniosku oraz wymaganych załączników możesz pobrać ze strony internetowej ZUS (w sekcji >Wzory formularzy) oraz w każdej placówce ZUS.

Wniosek o emeryturę możesz złożyć samodzielnie albo może zrobić to twój pełnomocnik. Musi on jednak mieć twoje pisemne pełnomocnictwo.

Jakie dokumenty do emerytury są potrzebne?

Do wniosku musisz dołączyć dokumenty, które potwierdzą:

Prawidłowe wypełnienie wniosku to gwarancja szybszego jego rozpatrzenia. Jeśli we wniosku nie podasz imienia, nazwiska czy adresu, to ZUS go nie rozpatrzy. Jeśli zaś we wniosku zabraknie innych danych lub wymaganych dokumentów, otrzymasz wezwanie, aby je uzupełnić. Wezwanie to otrzymasz pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Na uzupełnienie danych będziesz miał co najmniej 14 dni. Jeśli w wyznaczonym terminie nie uzupełnisz wniosku, to ZUS w zależności od brakujących informacji może np. wydać decyzję o odmowie wszczęcia postępowania, nie uwzględnić jakiegoś okresu czy wynagrodzenia do ustalenia kapitału początkowego.

Czytaj także: Jak wypełniać druki i formularze emerytalne ZUS?

PUE ZUS, czyli ZUS w internecie

Platforma Usług Elektronicznych ZUS to nic innego jak ZUS w internecie. Dzięki PUE ZUS możesz załatwić elektronicznie większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi, m.in.: złożyć wniosek o emeryturę. Aby korzystać z tego ułatwienia, musisz założyć konto na PUE ZUS. Są cztery sposoby rejestracji konta i potwierdzenia swojej tożsamości:

Jeśli założysz konto na PUE ZUS, możesz skorzystać z kalkulatora emerytalnego, który wyliczy prognozowaną kwotę przyszłej emerytury na podstawie danych zapisanych na Twoim koncie w ZUS. Musisz tylko podać kwotę planowanych przyszłych zarobków, a gdy jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – również wysokość środków zgromadzonych na rachunku w OFE (według ostatniej informacji, jaką dostałeś z OFE).

Staż pracy – ile lat pracy do emerytury

Nie musisz mieć ściśle określonego stażu pracy, aby nabyć prawo do emerytury. Emeryturę otrzymasz, jeśli osiągniesz wiek emerytalny (60 lat – kobieta, 65 lat – mężczyzna), złożysz wniosek i udowodnisz jakikolwiek okres ubezpieczenia.

Od stażu pracy zależy jednak czy Twoja emerytura nie będzie niższa od określonej w przepisach kwoty najniższej emerytury wynoszącej obecnie 1100 zł. Taką gwarancję ma kobieta, która udowodni, co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, i mężczyzna, który udowodni, co najmniej 25 lat takich okresów.

Okresy składkowe to okresy związane z aktywnością zawodową. Zaliczamy do nich np. okres opłacania składek z umowy o pracę, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Za okresy składkowe uznaje się także np. okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim czy pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Z kolei okresy nieskładkowe, to takie, w których nie podejmowałeś aktywności zawodowej. Zalicza się do nich między innymi naukę w szkole wyższej na jednym kierunku (jeśli tę naukę ukończyłeś), a także niewykonywanie pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do 4 lat czy pobieranie zasiłku chorobowego bądź świadczenia rehabilitacyjnego. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać jednej trzeciej okresów składkowych.

Czytaj także: Ile może dorobić emeryt

Jak obliczyć emeryturę

Następnie sumę tę musisz podzielić przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku, w którym będziesz przechodzić na emeryturę. Średnie dalsze trwanie życia jest to wielkość statystyczna, która określa przeciętny okres, jaki upływa od ustalenia prawa do emerytury do śmierci.

ZUS co roku waloryzuje Twoje składki (zapisane na koncie i subkoncie), kapitał początkowy, środki przekazane przez OFE, czyli mnoży je przez odpowiedni wskaźnik i zwiększa w ten sposób ich wartość. Oznacza to, że zgromadzone pieniądze na koncie emerytalnym, które prowadzi ZUS, nie tracą na wartości.

Im dłużej będziesz pracować, tym wyższą otrzymasz emeryturę. Odłożysz więcej składek, które będą waloryzowane, a twoje średnie dalsze trwanie życia (przez które dzieli się zgromadzone składki emerytalne i kapitał początkowy po waloryzacji) będzie niższe.

Czytaj także: Jak obliczyć wysokość emerytury netto z brutto

Trzy filary

Emeryturę można otrzymać z trzech filarów.