OFE muszą uzasadnić swoje istnienie

Kluczowe jest stworzenie instrumentów, które umożliwiłyby funduszom większe niż dotychczas zaangażowanie w realną gospodarkę, np. w infrastrukturę.

Publikacja: 03.04.2013 03:02

Propozycję, aby w ramach II filaru wypłacać emeryturę na zasadzie programowego wycofywania środków, trudno uznać za poważną. Ten typ wypłat świadczeń emerytalnych jest powszechny i bezpieczny, ale... tylko w ramach ubezpieczeń dodatkowych, a nie powszechnych! Różnica jest zasadnicza, rolą podstawowego systemu emerytalnego jest zapewnienie przyszłym emerytom świadczeń na poziomie bezpiecznym, a wszelkie dodatkowe formy ubezpieczenia mogą to podstawowe świadczenia jedynie uzupełniać – wtedy może to się już odbywać w różnych formach.

Powszechna emerytura dla wszystkich

Ludzie co do zasady nie są w stanie ocenić długości swego życia, zwykle też wolą wróbla w garści niż gołębia na dachu. W praktyce oznacza to, że wielu z nas byłoby skłonnych zaakceptować wyższe świadczenie emerytalne płacone przez dziesięć lat niż niższe dożywotnio.

Propozycja wypłaty programowanej ściągnęła gromy na otwarte fundusze emerytalne

Rolą państwa jest jednak niedopuszczenie do takiej sytuacji i zapewnienie powszechnej emerytury dożywotniej dla wszystkich. Emerytura dożywotnia jest formą ubezpieczenia – świadczeniobiorca wykupuje ubezpieczenie na dożycie będące swego rodzaju odwrotnością ubezpieczenia na wypadek śmierci. W pierwszym przypadku świadczeniodawca musi tak skonstruować wysokość świadczenia emerytalnego, aby zabezpieczyć wypłaty do ostatnich dni życia emeryta i  tak skalkulować wysokość emerytury, aby starczyło pieniędzy.

Tego typu ubezpieczenia wyceniane są aktuarialnie (statystycznie z uwzględnieniem tendencji demograficznych), bazując na statystyce populacji. Ryzyko rozkłada się pomiędzy ubezpieczonych – ci, co żyją krócej, finansują tych, co żyją dłużej. Tak samo zresztą jest dziś w ZUS.

Liczy się konkurencja

W ramach wypłat dożywotnich można rozważać wariant indywidualnych wypłat, jak też świadczeń małżeńskich (dziedziczonych). Ale tak naprawdę dyskusja nie powinna dotyczyć formy świadczenia, ale tego, kto te świadczenia będzie wypłacał.

Najlepsze rozwiązania to takie, które zachowują konkurencję, po to aby można było porównywać wysokość świadczeń i koszty z ich wypłatą związane. Dlatego też optymalnym rozwiązaniem byłoby umożliwienie wyboru w wykupie emerytur dożywotnich zarówno w firmach ubezpieczeniowych, jak i w OFE i ZUS.

Propozycja wypłaty programowanej ściągnęła gromy na OFE. Jak dotąd główną zaletą OFE było odkładanie w nich realnych pieniędzy i pozytywny wpływ na rozwój rynku kapitałowego w Polsce. Wygląda na to, że dla przeciętnego Polaka to zbyt mało.

Dlatego też kluczowe byłoby stworzenie instrumentów, które umożliwiłyby funduszom większe niż dotychczas zaangażowanie w realną gospodarkę, np. w infrastrukturę. Muszą to być instrumenty płynne, finansujące największe inwestycje infrastrukturalne.

OFE nie mogłyby być do tego typu inwestycji zmuszane, należałoby jedynie stworzyć taką możliwość, tworząc odpowiedni rynek instrumentów. Wtedy oprócz finansowania spółek na GPW pojawiłoby się dodatkowe źródło pieniędzy finansujące gospodarkę realną. W ten sposób też OFE mogłyby łatwiej uzasadnić swoje istnienie i zmienić swój wizerunek.

Autor jest przewodniczącym Towarzystwa Ekonomistów Polskich, partnerem PwC

Propozycję, aby w ramach II filaru wypłacać emeryturę na zasadzie programowego wycofywania środków, trudno uznać za poważną. Ten typ wypłat świadczeń emerytalnych jest powszechny i bezpieczny, ale... tylko w ramach ubezpieczeń dodatkowych, a nie powszechnych! Różnica jest zasadnicza, rolą podstawowego systemu emerytalnego jest zapewnienie przyszłym emerytom świadczeń na poziomie bezpiecznym, a wszelkie dodatkowe formy ubezpieczenia mogą to podstawowe świadczenia jedynie uzupełniać – wtedy może to się już odbywać w różnych formach.

Pozostało 85% artykułu
Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami