Obligacje ratują wyniki OFE

Otwarte fundusze emerytalne przeciętnie straciły w minionym roku 4,8 proc. Co ciekawe jeszcze na początku 2010 r. nikt nie zakładał takiej sytuacji. Wszyscy zgodnie zakładali bowiem, że rynek akcji wzrośnie co najmniej o 10 proc. Ostatecznie zanotował duży spadek.

- Miniony rok obfitował w wydarzenia gospodarcze. Niestety w większości negatywne. Wydarzenia te koncentrowały się przede wszystkim wokół kryzysu fiskalnego w Europie. Wielu krajom zostały obniżone ratingi. W związku z kryzysem w Grecji i we Włoszech nastąpiły zmiany premierów. Pozytywnym zjawiskiem w poprzednim roku było zachowanie  się gospodarki i rynku finansowego w USA, które było relatywnie lepsze niż strefy euro – podsumowuje Grzegorz Jałtuszyk, dyrektor Departamentu Zarządzania Aktywami w PTE Warta.

2011 r. to drugi rok w historii działalności OFE, który kończą ujemnym wynikiem. Podobnie było w 2008 r. ale wówczas ich strata była znacznie większa, bo wyniosła ok. -14 proc.  Także wówczas wynikało to z bardzo dużych spadków na giełdzie. W minionym roku kursy spółek zaczęły zniżkować w sierpniu. Ostatecznie główne indeksy giełdowe w Warszawie zanotowały dwucyfrowe spadki. W tym WIG obniżył się o 21 proc., a sWIG80 (indeks skupiający małe spółki giełdowe), aż o ponad 30 proc.

Według ekspertów w porównaniu z dużym spadkiem na giełdzie wyniki OFE wydają się i tak dość przyzwoite. OFE pomógł rynek obligacji, który wzrósł o ok. 6 proc. Polskie papiery skarbowe, pomimo kryzysu zadłużenia w strefie euro, wzrostu inflacji w kraju, podwyżek stóp procentowych przez RPP, czy też słabości złotego w stosunku do większości głównych walut, były postrzegane jako instrumenty relatywnie bezpieczne. Papiery skarbowe stanowią zaś nieco ponad połowę portfeli inwestycyjnych funduszy emerytalnych.

Poza tym zarządzający OFE podkreślają, że ich wyniki należy oceniać w dłuższych niż roczna perspektywie. Są bowiem inwestorem długookresowym. Gdy spojrzy się na wyniki  OFE za 2 i więcej lat są one już dodatnie. Za 24 miesiące średni zysk przekracza 5 proc.  Z kolei w okresie 12 lat OFE zarobiły przeciętnie ponad 150 proc.

Rafał Mikusiński, prezes Amplico PTE, podkreśla, że warunkiem uzyskania ponadprzeciętnych rezultatów inwestycyjnych w 2011 r. była elastyczność strategii inwestycyjnej i szybkie dostosowywanie jej do zmieniających się warunków.

- Na rynku akcji najpierw liderami były spółki cykliczne, zaś po katastrofie w Japonii bardziej defensywne spółki użyteczności publicznej. Od czasu pogorszenia koniunktury w trzecim kwartale już tylko wybrane, dobre jakościowo spółki - najczęściej liderzy swoich branż, umożliwiały osiągnięcie wyników lepszych od benchmarków. Kluczowa była więc selekcja spółek, szczególnie, że w zasadzie przez cały rok w niełasce pozostawały spółki o mniejszej kapitalizacji i płynności – tłumaczy Mikusiński.

Lepsze wyniki mają te fundusze emerytalne, które miały mało akcji spółek z sektora budowlanego  i deweloperskiego.

Najmniejszą stratę zanotował w ubiegłym roku fundusz Axa (-3,3 proc.), a zaraz za nim Generali (-4,02 proc.). Pierwszą trójkę zamyka Nordea (-4,07 proc.). W ich przypadku sprawdziła się strategia niskiego zaangażowania w akcje.

- Wynikało to z oczekiwania, że perspektywy wzrostu zysków spółek są za wysokie podobnie jak wyceny większości z nich. Konsekwentnie staramy się mieć także mniej akcji banków, które charakteryzują się stosunkowo dużym udziałem kredytów detalicznych, ze szczególnym uwzględnieniem walutowych kredytów hipotecznych w portfelu – mówi Adam Kurowski, szef inwestycji w Axa PTE. -  Na wynik złożyły się po trochu cztery podstawowe czynniki: udział akcji w portfelu, alokacja sektorowa,  selekcja spółek oraz dość konserwatywne podejście do rynku obligacji – dodaje  Kurowski.

Najsłabiej wypadł w 2011 r. fundusz Polsat.  Jego strata wynosi -7,2 proc. Przed nim znalazł się Pocztylion-Arka (-6,1 proc.).