Polski system emerytalny

Polska była jednym z pierwszych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, która zreformowała system emerytalny.

Publikacja: 28.09.2011 14:16

Reforma systemu emerytalnego została przeprowadzona w 1999 r. Zakres wprowadzonych zmian był bardzo szeroki. Nie tylko wprowadzono  obowiązkowy II filar — otwarte fundusze emerytalne, lecz również zdecydowano się zmodyfikować obowiązkowy I filar — ZUS — tak, by istniała zależność między wpłacanymi składkami a otrzymywanymi przez uczestnika świadczeniami. W 1999 r. reformy te zastąpiły stary system repartycyjny oparty na obowiązkowym ubezpieczeniu, mającym charakter umowy międzypokoleniowej — pay as you go (w skrócie PAYG). Stało się tak  głównie ze względu na presję finansową spowodowaną rosnącą liczbą emerytów.

Dane dotyczące systemu emerytalnego:

Wysokość składki – 9,76 proc. (pracodawca), 9,76 proc. (pracownik)

Wiek przejścia na emeryturę – 65 lat (mężczyźni), 60 lat (kobiety)

 

Mechanizmy I oraz II filaru zostały uzupełnione o narzędzia współistniejące w ramach III filaru:

*

PPE (Pracownicze Programy Emerytalne)

— wprowadzone również w 1999 r. oraz

*

IKE (Indywidualne Konta Emerytalne)

— rozpoczęły działalność w roku 2004 – w literaturze międzynarodowej czasem określa się je mianem IV filaru.

Od 2012 r. dołączy trzeci produkt służycz do dobrowolnego oszczędzania na emeryturę:

*

IKZE (Indywidualne Konta Zabezpieczania Emerytalne) —

wpłaty na te konta będzie można odpisać od podstawy opodatkowania.

W ramach każdego filaru każdy oszczędzający ma utworzone konto emerytalne na które wpływają składki.

Jednym z podstawowych założeń reformy było zwiększenie bezpieczeństwa systemu emerytalnego poprzez zapewnienie wypłaty świadczeń emerytalnych z różnych źródeł. Elementem wspólnym całego systemu emerytalnego jest działanie na zasadzie zdefiniowanej składki, co oznacza, że wysokość przyszłego świadczenia jest ściśle powiązana z wielkością składek przekazanych na ten cel przez świadczeniobiorcę.

Od tego zatem ile zarabiamy i jak długo oszczędzamy zależy wysokość świadczenia w przyszłości. To inaczej niż w starym systemie, gdy przyznawana emerytura niewiele miała wspólnego z tym np. kiedy osoba przechodziła na emeryturę. Stąd też w nowym systemie każdy rok dłuższej pracy oznacza wyższe świadczenie. Jednocześnie jednak w obecnym systemie emerytalnym wysokość świadczeń jest niższa niż w stratym, czyli niższa jest tzw. stopa zastąpienia (relacja ostatniego wynagrodzenia do wysokości emerytury).

Pracodawca odprowadza do ZUS składkę na ubezpieczenie społeczne w wysokości 19,52 proc. wysokości wynagrodzenia, z czego 2,3 proc. składki trafia do wybranego OFE. Kiedy przychód pracownika przekracza w ciągu roku 30-krotność przeciętne wynagrodzenia przestaje on płacić składki emerytalne do ZUS.

Reforma systemu emerytalnego została przeprowadzona w 1999 r. Zakres wprowadzonych zmian był bardzo szeroki. Nie tylko wprowadzono  obowiązkowy II filar — otwarte fundusze emerytalne, lecz również zdecydowano się zmodyfikować obowiązkowy I filar — ZUS — tak, by istniała zależność między wpłacanymi składkami a otrzymywanymi przez uczestnika świadczeniami. W 1999 r. reformy te zastąpiły stary system repartycyjny oparty na obowiązkowym ubezpieczeniu, mającym charakter umowy międzypokoleniowej — pay as you go (w skrócie PAYG). Stało się tak  głównie ze względu na presję finansową spowodowaną rosnącą liczbą emerytów.

Materiał Partnera
Zainwestuj w przyszłość – bez podatku
Materiał Partnera
Tak możesz zadbać o swoją przyszłość
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami