Rozmowa Rzeczpospolitej ze Stanisławem Kluzą

[b]Rz: Pisaliśmy o tym, że KNF sprawdza czy informacje poufne nie zostały wykorzystane podczas transakcji sprzedaży hiszpańskiemu Santanderowi akcji BZ WBK przez irlandzki AIB. Na jakim etapie jest postępowania dotyczące tej kwestii?[/b]

[b]Stanisław Kluza:[/b] Sprawa dotycząca ewentualnego ujawnienia informacji poufnych, czy tajemnicy bankowej nie jest rozpatrywana łącznie z transakcją sprzedaży akcji spółki. Pracujemy nad tym, ale jeśli chodzi o postępowania w stosunku do pojedynczych podmiotów, to obowiązuje nas tajemnica zawodowa.

[b]Czy prawdą jest to, że KNF ma zastrzeżenia do kilku członków rady nadzorczej BZ WBK, którzy wysłali z naruszeniem prawa jednemu z oferentów dane dotyczące banku np. jego klientów?[/b]

Mogę tylko powtórzyć, że obowiązuje nas tajemnica zawodowa.

[b]Czy KNF w ogóle prowadzi postępowanie w sprawie złamania prawa w trakcie transakcji sprzedaży akcji BZ WBK?[/b]

Tak. Jeśli docieramy do informacji świadczących, że mogło dojść do naruszenia przepisów, to zawsze prowadzimy wyjaśnienia i wybieramy do tego najbardziej odpowiednią formułę prawną.

[b] Rząd irlandzki, który przejął kontrolę nad bankiem AIB, nie ma zgody na wykonywanie prawa głosów na walnym zgromadzeniu BZ WBK. Czy wpływa to na transakcję sprzedaży akcji polskiego banku?[/b]

To oddzielne postępowanie. Jeśli ktoś nabędzie pośrednio większościowy pakiet akcji banku (jak to ma miejsce w przypadku irlandzkiego państwa i BZ WBK — red.), to aby wykonywać z nich prawo głosu, musi uzyskać zgodę KNF. Jeżeli nie dopełni wszystkich obowiązków, a zdecyduje się bank sprzedać, to ten defekt nie przechodzi bezpośrednio na instytucję, która zamierza kupić bank.

[b]Czyli wyjaśnijmy czy rząd irlandzki musi dostać czy nie zgodę KNF na wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy BZ WBK?[/b]

Tak, każdy kto pośrednio przejmuje kontrolę nad bankiem, ma obowiązek uzyskać zgodę na wykonywanie prawa głosu z akcji.

[b] To KNF ma problem. Według prawa bankowego właściciel banku działającego w Polsce musi mieć dobrą kondycję finansową, musi być rzetelny. O kondycji finansowej Irlandii nie da się dziś powiedzieć, że jest dobra.[/b]

Zadaniem KNF jest stwierdzenie, czy zachodzą przesłanki do zgłoszenia sprzeciwu określone w prawie bankowym, w szczególności — czy wniosek jest kompletny, czy podmiot składający zawiadomienie przekazał w terminie dodatkowe informacje żądane przez nadzór i wreszcie — czy sprzeciw nie jest uzasadniony ze względu na potrzebę ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem.

[b]Irlandia musi mieć zgodę KNF na wykonywanie prawa głosu, żeby bank sprzedać?[/b]

Nie, ale przed wyrażeniem zgody na nabycie akcji banku przez nowego właściciela konieczne jest wyjaśnienie, kto faktycznie będzie dokonywał ich zbycia i na jakich zasadach.

[b]Czy z perspektywy rynku kapitałowego próba zredukowania roli OFE, być może poprzez zmniejszenie składek wpłacanych do funduszy, jest zła czy neutralna?[/b]

Po 10 latach istnienia OFE widać, że niektóre elementy systemu należy poprawić. Gdy OFE pojawiły się na rynku było ich 21. Prawie jedna trzecia z nich zniknęła, a z wyjątkiem przejęć nie pojawiają się nowe fundusze, bo bariery wejścia są ogromne. Kolejna kwestia to liczenie średniej ważonej stopy zwrotu i na jej podstawie minimalnej stopy zwrotu (jeśli OFE jej nie wypracuje, musi dopłacać swoim klientom — red.). Liczone są one na podstawie wyników samych OFE, co zniechęca do konkurencji — fundusze nie chcą odstawać od średniej, więc inwestują podobnie. Warto też zastanowić się nad możliwością tworzenia różnych funduszy dla klientów, którzy różnią się wiekiem, czy podejściem do ryzyka oraz przyjrzeć się opłatom jakie fundusze pobierają. Zmian wymaga system akwizycji do OFE, który mimo, że generuje ogromne koszty, nie stymuluje przechodzenia do funduszy osiągających ponadprzeciętne wyniki inwestycyjne. Konieczne wydaje się też wprowadzenie jakiejś formy adekwatności kapitałowej PTE.

[b]Pan uważa, że należy zmienić niektóre zasady działania OFE. Czy należy też wstrzymać wpłacenie do nich składki z naszych pensji?[/b]

W okresach kryzysu kondycja finansowa państwa rodzi więcej wyzwań dla rządu. Rozwiązanie dotyczące OFE najpewniej będzie wypracowane na podstawie kilku propozycji. Nam zależy na tym, żeby zmiany nie zakłóciły stabilności i bezpieczeństwa systemu emerytalnego.

[b]Chodzi panu o kompromis, a nie rewolucję?[/b]

Niedobrą rzeczą byłoby utracenie dorobku reformy systemu emerytalnego.

[b]Czy pojawi się zakaz kredytów hipotecznych w walutach? Ministerstwo finansów pracuje nad zmianą prawa bankowego.[/b]

Kwestia zaproponowania zmian w ustawie jest w rękach ministerstwa finansów.

[b] KNF jest za wprowadzeniem takiego zakazu?[/b]

Od samego początku uważamy, że kredyty walutowe mogą generować nadmierne ryzyko na różnych płaszczyznach: dla samego klienta, któremu nagle może wzrosnąć rata, bo zmieni się kurs waluty, dla banku, który może mieć problemy z pozyskaniem finansowania, a także dla całego systemu bankowego i gospodarki, a dokładnie skuteczności polityki pieniężnej. Nam zależy na zmniejszeniu ryzyk dla stabilności systemu finansowego. Polska jest już zaliczana do gospodarek rozwiniętych. Które z państw rozwiniętych ma tak duży, jak my udział kredytów w obcych walutach?

[b]Czyli zakaz będzie?[/b]

Urząd jest przygotowany do zaprezentowania z jakimi ryzykami wiążą się kredyty walutowe. Trzeba pamiętać, że Komisja Nadzoru Finansowego jest sześcioosobowym gremium. Każdy z członków Komisji może mieć swój pogląd na tę kwestię.

[b]Podsumujmy: KNF pracuje nad rekomendacją, która ma ograniczyć udzielanie kredytów w walutach. minister finansów nad zakazem. Mimo, że KNF, NBP, i minister finansów są przeciw kredytom walutowym, nie zapadła żadna decyzja. Lobbing banków jest tak silny?[/b]

Nie mogę się wypowiadać w imieniu NBP czy ministerstwa finansów. Urząd przygotował rekomendację. Jesteśmy w kolejnej fazie analiz. Wydanie rekomendacji nie wyklucza zmian w prawie. Wprowadzenie rekomendacji może być szybsze od procesu legislacyjnego.

[b]Teoretycznie może być tak, że najpierw KNF wyda rekomendację, a potem zostanie znowelizowane prawo bankowe?[/b]

Teoretycznie jest to możliwe.

[b]Ile jeszcze zajmie wam przygotowywanie rekomendacji?[/b]

Zależy nam na jakości rekomendacji, a nie na pośpiechu. Jest czas analiz i czas podejmowania decyzji.