Odbiorcami usług faktoringowych są zarówno małe i średnie przedsiębiorstwa, dla których faktoring jest pierwszym źródłem finansowania, jak i duże, a nawet bardzo duże firmy. Są nimi również przedsiębiorcy, którzy w pewnym okresie swojej działalności utracili płynność finansową, ale wciąż mają do sprzedaży dobry produkt lub usługę i potrzebują szybkiego dostępu do gotówki. Są nimi też takie firmy – niezależnie od wielkości, które rozpoczynają współpracę z nowymi kontrahentami i nie znają jego pozycji rynkowej i zdolności do terminowego regulowania zobowiązań.

Nie tylko wierzytelności

Finansowanie faktoringiem, oprócz poprawy płynności finansowej firmy, pomaga w zmobilizowaniu odbiorców towarów i usług do terminowego regulowania zobowiązań oraz ogranicza czas poświęcany na nadzorowanie należności, co ma niebagatelne znaczenie, zwłaszcza kiedy ma się wiele rachunków. Firma nie musi się bowiem troszczyć o windykację faktur przekazanych do faktoringu. Ma też szansę na otrzymanie dużo większej linii faktoringowej niż kredytowej, ponieważ dzięki rozproszeniu ryzyka płatności, bank lub firma faktoringowa może zaangażować więcej pieniędzy w ramach jednej umowy.

Korzystanie z faktoringu z roku na rok staje się więc coraz bardziej popularne nie tylko wtedy, kiedy pojawia się zagrożenie płynności finansowej, kiedy gotówka jest zamrożona w fakturach niezapłaconych przez odbiorców, a odroczone terminy zapłaty komplikują zarządzanie finansami firmy. Faktoring stał również narzędziem strategicznym, wbudowanym w realizację przyjętych przez firmę celów. Instrument ten nie jest już postrzegany tylko jako ostatnia „deska ratunku” dla firm mających poważne problemy finansowe, ale jako narzędzie ułatwiające zarządzanie należnościami i ich finansowanie.

Dlatego faktoring wspomaga także firmy, które pragną wzmocnić swoją pozycję konkurencyjną, chcą poprawić strukturę bilansu i wskaźniki finansowe czy zabezpieczyć się przed ryzykiem niewypłacalności odbiorców. Warto jednak wiedzieć, jak zacząć i gdzie się zwrócić, bo faktoring to nie tylko sprzedaż nieprzeterminowanych faktur i wcześniejsze odzyskanie pieniędzy, ale także oddanie w zarządzanie wierzytelności, przerzucenie na faktora księgowania ich, raportowania i w razie potrzeby rozpoczęcia czynności windykacyjnych: wysyłanie wezwań do zapłaty i naliczanie odsetek za opóźnienia w płatnościach.

Ważne wsparcie grupy

W Polsce funkcjonuje coraz więcej firm faktoringowych oraz banków świadczących te usługi. Wybór firmy faktoringowej nie jest więc prosty – zwłaszcza jak ma spełnić oczekiwania przedsiębiorcy.

Przed podpisaniem umowy trzeba sprawdzić wiarygodność i profesjonalizm faktora. Warto też dowiedzieć się, czy firma faktoringowa obsługuje podmioty gospodarcze, o których łatwo znajdziemy upublicznione informacje. Eksperci uważają, że najprostszą metodą jest sprawdzenie, czy w portfelu klientów faktora znajdują się duże spółki giełdowe. To ważne wskazanie potwierdzające pełne przygotowanie firmy do profesjonalnej obsługi transakcji faktoringowych.

Ważną informacją jest też przynależność do krajowych i międzynarodowych związków zrzeszających firmy faktoringowe, np. International Factor Group czy Factors Chain International. W Polsce działa Polski Związek Faktorów, którego członkami są czołowe firmy faktoringowe i banki oferujące takie usługi. Dobrą wskazówką jest również wsparcie firmy faktoringowej przez silną grupę bankową, zapewniającą refinansowanie należności, co jest szczególnie istotne w przypadku dużych transakcji.

Przy wyborze firmy faktoringowej klienci powinni zwracać uwagę na to, czy faktor będzie mógł zaproponować produkty w możliwie najlepiej dostosowane do oczekiwań. Firmy nauczyły się już, że faktoring nie jest tylko alternatywą dla kredytu bankowego, ale oferuje coś więcej poza samym finansowaniem – przejęcie ryzyka, administrowanie należnościami, czy obsługę windykacyjną. Jeżeli firma potrzebuje nie tylko finansowania, powinna szukać partnera, który obsłuży ją kompleksowo i zaoferuje produkt, który całościowo obejmie ochronę należności handlowych.

Koszty mają znaczenie

Faktoring jest skutecznym narzędziem poprawiania płynności, ale warto wiedzieć, ile może kosztować, choć nie ma jednej, stałej ceny. Koszty faktoringu są bowiem uzależnione od wielu czynników, takich jak zakres współpracy (wysokość limitu finansowania), branża, w której działa klient, jakość portfela kontrahentów włączonych do umowy, standingu finansowego klienta, oferowanych terminów płatności oraz waluty sprzedaży. Do standardowych kosztów faktoringu zalicza opłatę wstępną, czyli przygotowawczą, prowizję operacyjną oraz odsetki z tytuły finansowania.

Opłata wstępna od udzielonego przez faktora limitu finansowania jest naliczana raz w roku lub jednorazowo. Im wyższy limit, tym procentowo jest niższa. Opłata ta powinna być tożsama dla faktoringu eksportowego oraz krajowego.

Prowizja operacyjna jest pobierana od nabywanych przez faktora wierzytelności. Jej wysokość jest uzależniona od oferowanych przez klienta terminów płatności. Im krótsze, tym prowizja operacyjna pobierana przez faktorów powinna być niższa.

W przypadku faktoringu pełnego, na polisie faktora, do prowizji operacyjnej doliczany jest również koszt ubezpieczenia, który średnio oscyluje w granicach 0,15-0,40 proc. Często w umowach faktoringowych stosowane są progi prowizyjne, np. dla faktur z terminami płatności do 30 dni – wartość prowizji X. Dla faktur z terminami płatności od 31 do 60 dni – wartość prowizji Y. Oprocentowanie odsetek z tytułu finansowania najczęściej oparte jest na stawkach referencyjnych WIBOR1M, EURIBOR1M, LIBOR1M, powiększonych o ustaloną faktorem marżę. Stawka bazowa jest uzależniona od waluty, która jest podstawą finansowania. Co do zasady – marże stosowane przez instytucje faktoringowe dla walut obcych są nieznacznie wyższe w porównaniu z walutą krajową.

Papierków się nie uniknie

Po wyborze instytucji trzeba przygotować dokumenty. W firmach faktoringowych są to przede wszystkim dokumenty rejestrowe, czyli wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, odpis z KRS oraz decyzja nadaniu NIP i Regon. Wymagane są również sprawozdania finansowe, zaświadczenie ZUS i US, rozrachunki z dostawcami i odbiorcami, kopie umów kredytowych, czasem opinie bankowe. Dodatkowymi dokumentami jest lista odbiorców do faktoringu, wniosek o faktoring i o limity. W bankach, np. ING Banku Śląskim składa się wniosek o produkt kredytowy (faktoring), do którego wypełnia się załączniki umieszczone na stronie internetowej banku. Po przesłaniu niezbędnych dokumentów pozostanie tylko podpisanie umowy faktoringowej, która określi warunki i zasady współpracy dotyczące m.in. faktur, które będą objęte finansowaniem, kosztów faktoringu, limitu finansowania i usług dodatkowych, które faktor będzie świadczył.

Kolejnym etapem jest rozpoczęcie finansowania konkretnych wierzytelności. Przedsiębiorca musi więc przesłać do faktora faktury potwierdzone u odbiorcy, które będą postawą do zasilenia jego konta przez faktora. Czas od momentu przesłania wymaganych dokumentów do momentu otrzymania pieniędzy jest różny. Czasem trwa dwie godziny, a czasem nawet 48 godzin. Warto to doprecyzować.