Oszczędzanie bez podatku. Przegląd IKE i IKZE 2022

IKE i IKZE najlepiej traktować jako produkty komplementarne, i tak zresztą są najczęściej oferowane.

Publikacja: 09.12.2022 10:48

Wybór konta zależy, od sposobu oszczędzania, a także od skłonności do ponoszenia ryzyka

Wybór konta zależy, od sposobu oszczędzania, a także od skłonności do ponoszenia ryzyka

Foto: AdobeStock

Indywidualne konto emerytalne, to wyższy limit wpłat niż w przypadku indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, i możliwość wypłaty z konta po nabyciu uprawnień bez podatku. W porównaniu z IKZE okres wypłat kapitału z IKE zaczyna się szybciej. Ponadto IKE ma zalety nie tylko dla posiadaczy kont, ale również ich spadkobierców – w sytuacji dziedziczenia zgromadzony kapitał nie jest obciążany PIT-em.

Konta IKE i IKZE mogą otworzyć 16-latkowie, osiągający dochody z tytułu umowy o pracę. Oszczędności zgromadzone w IKE i IKZE stanowią prywatną własność i są dziedziczone. Można je też w każdym momencie wypłacić, ale wiąże się to z utratą benefitów podatkowych. Warunkiem utrzymania ulg w przypadku obu kont jest dokonanie wypłaty pieniędzy dopiero po osiągnięciu wymaganego wieku: dla IKZE – 65 lat, dla IKE – 60.

Instytucje finansowe

Konta emerytalne można otworzyć:

- w bankach w formie lokaty, rozwiązanie polecane osobom nietolerującym ryzyka, które chcą mieć gwarancję ochrony środków, oprocentowanie kont z reguły jest niższe od klasycznych depozytów,

- w TFI w formie funduszy inwestycyjnych, to dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą skorzystać z różnych instrumentów finansowych w jednym produkcie – obligacji, akcji, surowców, polskich i zagranicznych,

- u ubezpieczycieli w formie produktów opakowanych w polisę na życie, dających dostęp także do funduszy,

- w domach maklerskich oferujących dostęp do różnych instrumentów: akcji, ETF-ów, kontraktów i innych,

- w PTE w formie dobrowolnych funduszy emerytalnych.

Wybór konta zależy, od sposobu oszczędzania, a także od skłonności do ponoszenia ryzyka. Trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czy interesuje nas nieobarczone żadnym ryzykiem odkładanie środków na rachunku oszczędnościowym, czy preferujemy inwestycje w obligacje Skarbu Państwa, czy też np. w akcje spółek notowanych na giełdach. Warto pamiętać o ryzyku, gdyż może się okazać, że w wyniku działalności inwestycyjnej zamiast zysków odnotujemy straty.

Koszty i opłaty

W związku z prowadzeniem kont emerytalnych instytucje finansowe pobierają różne opłaty. W przypadku funduszy inwestycyjnych jest to np. opłata za zarządzanie, manipulacyjna czy za nabycie jednostek. Zawsze warto porównać ofertę kilku instytucji, gdyż wiele z nich obniża lub rezygnuje z opłat. Na przykład TFI często nie pobierają opłat manipulacyjnych, w dodatku oferując specjalne jednostki o niższych opłatach za zarządzanie (opłata waha się od 0 do 2 proc. wartości portfela). Niektóre TFI zrezygnowały z opłaty za utworzenie konta IKZE czy IKE. Często właśnie pod koniec roku towarzystwa wprowadzają promocję na związane z kosztami. Na przykład PKO TFI nie pobiera do końca roku opłaty za otwarcie konta IKZE i IKE. Natomiast w TFI Uniqa, za otwarcie do końca roku konta IKE i wpłatę 2 tys. zł, można otrzymać 200 zł, premii na nabycie jednostek funduszy kategorii D w ramach Programu Inwestycyjnego Tanie Oszczędzanie.

Warto pamiętać, że w każdej chwili można zmienić instytucję, a nawet zrezygnować z konta. Może to się wiązać z dodatkowym kosztem, jeśli decyzję podejmiemy przed 12 miesiącem od jego założenia w danej instytucji. Nie istnieje natomiast możliwość dokonywania transferu pomiędzy IKE i IKZE lub w drugą stronę.

Wpłaty i wypłaty

Konta IKE i IKZE to elastyczne metody odkładania środków na emeryturę, gdzie można dokonywać wpłat:

- nieregularnych – dowolne kwoty, w dowolnych odstępnych czasowych,

- regularnych – np. co miesiąc czy kwartał,

- jednorazowych – do określonego limitu.

Warto pamiętać, że każda instytucja oferująca konta IKE i IKZE ma własne, wewnętrzne zasady definiujące zarówno wysokość pierwszej, jak i kolejnych wpłat.

Biorąc pod uwagę wcześniejszą wypłatę środków, zarówno IKE, jak i IKZE, dopuszczają taką możliwość. Ich forma jest jednak różna – w przypadku IKZE można wypłacić tylko całość środków i trzeba zapłacić wcześniej zaoszczędzony podatek dochodowy, a także podatek od zysków kapitałowych. W IKE można wypłacić zarówno całość środków, jak i tylko ich część, ale taka operacja wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych.

Bez konsekwencji z IKE – może wypłacić osoba, która ukończyła 60 lat, bądź 55 i nabyła uprawnienia emerytalne.

Oprócz tego trzeba spełniać jeden z dwóch warunków, to znaczy dokonywać wpłat przez co najmniej pięć lat kalendarzowych lub dokonać ponad połowy wartości wpłat na IKE nie później niż na pięć lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę środków. W przypadku IKZE warunkiem bezkosztowej wypłaty jest ukończenie 65 lat oraz dokonywanie wpłat na konto przez co najmniej pięć dowolnych latach kalendarzowych.

Dziedziczenie

Odmiennie wygląda także kwestia dziedziczenia środków. Kapitał zgromadzony zarówno w IKE, jak i IKZE może być dziedziczony. W sytuacji śmierci właściciela IKE zgromadzone na koncie środki dziedziczą spadkobiercy lub wskazane wcześniej w umowie osoby uposażone. I nie tu ma znaczenia czy posiadacz IKE ukończył wiek emerytalny. Osoba, która dziedziczy gromadzone pieniądze, może przeznaczyć je na dowolny cel. W przypadku IKZE zgromadzone na koncie oszczędności również dziedziczy się w całości, bez konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn. Konieczne będzie jednak uiszczenie zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10 proc., chyba że wartość konta osoby zmarłej przeniesie się na własne konto w III filarze.

Opinie

Paweł Mizerski, wiceprezes, dyrektor departamentu zarządzania aktywami, UNIQA TFI

Grudzień to tradycyjnie miesiąc zwiększonego zainteresowania produktami inwestycyjnymi, które pozwalają odkładać na emeryturę w ramach dobrowolnego trzeciego filara emerytalnego. Wśród nich szczególną uwagę wzbudza indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Czy warto się nim zainteresować? Przede wszystkim stworzeniem swojej emerytalnej poduszki finansowej powinniśmy zainteresować się jak najwcześniej. Im szybciej zaczniemy ją tworzyć, tym większa szansa, że zdąży ona urosnąć do solidnych rozmiarów wtedy, kiedy będziemy chcieli jej użyć. Państwo wspiera tego rodzaju działania, oferując różne korzyści podatkowe dla korzystających z dobrowolnych produktów emerytalnych. W przypadku IKZE jest to możliwość odliczenia wpłaconej do produktu kwoty od dochodu w ramach rozliczenia podatkowego za dany rok. Zainteresowanie dobrowolnymi produktami emerytalnymi z perspektywy klienta oznacza przeważnie wybór najbardziej atrakcyjnego rozwiązania inwestycyjnego oferowanego przez daną instytucję, ponieważ zwykle tego rodzaju produkty są najtańszymi w ramach szerokiej palety produktów.

Krzysztof Głombik, dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej w Skarbiec TFI

Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) oraz indywidualne konto emerytalne (IKE) to rozwiązania, dzięki którym można połączyć oszczędzanie z obniżeniem płaconych obowiązkowo podatków, dochodowego PIT oraz podatku Belki. Koniec roku to dobry moment, by przypomnieć sobie o ich istnieniu. Wpłacone na IKZE środki można odliczyć od dochodów osiągniętych w 2022 r. i sporządzając PIT roczny wystąpić o zwrot pobranego już podatku lub zmniejszyć kwotę wyliczoną do zapłaty. To bardzo atrakcyjna ulga, w szczególności dla osób objętych 32-proc. stawką. Można odzyskać nawet 2274 zł, małżonkowie aż 4548 zł wyliczonego podatku. Natomiast każda osoba oszczędzająca, mniej lub bardziej systematycznie, powinna skorzystać z IKE. To dobre miejsce na ich gromadzenie na emeryturę, gdyż korzystając z tego rozwiązania, możemy skutecznie uniknąć w przyszłości obowiązku płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Indywidualne konto emerytalne, to wyższy limit wpłat niż w przypadku indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, i możliwość wypłaty z konta po nabyciu uprawnień bez podatku. W porównaniu z IKZE okres wypłat kapitału z IKE zaczyna się szybciej. Ponadto IKE ma zalety nie tylko dla posiadaczy kont, ale również ich spadkobierców – w sytuacji dziedziczenia zgromadzony kapitał nie jest obciążany PIT-em.

Konta IKE i IKZE mogą otworzyć 16-latkowie, osiągający dochody z tytułu umowy o pracę. Oszczędności zgromadzone w IKE i IKZE stanowią prywatną własność i są dziedziczone. Można je też w każdym momencie wypłacić, ale wiąże się to z utratą benefitów podatkowych. Warunkiem utrzymania ulg w przypadku obu kont jest dokonanie wypłaty pieniędzy dopiero po osiągnięciu wymaganego wieku: dla IKZE – 65 lat, dla IKE – 60.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Oszczędności
Choć ceny wciąż rosną, inflacji boimy się coraz mniej
Oszczędności
Od 2016 roku lokaty przynosiły realne straty, ale to może się zmienić
Oszczędności
Polacy starają się oszczędzać, ale oni tego nie robią
Oszczędności
Coraz więcej młodych Polaków oszczędza. W co lokują pieniądze?
Oszczędności
Jak oszczędzają Niemcy. Gdzie trzymają pieniądze