Kupowanie bez płacenia zostanie uregulowane. Część zapisów budzi wątpliwości

Odroczone płatności zdobyły serca kupujących. Będą jeszcze bezpieczniejsze, a rynek znajdzie się pod nadzorem KNF, choć część regulacji budzi wątpliwości.

Aktualizacja: 15.11.2023 06:18 Publikacja: 15.11.2023 03:00

Kupowanie bez płacenia zostanie uregulowane. Część zapisów budzi wątpliwości

Foto: Adobe Stock

Piotr Mazurkiewicz

Polska jest jednym z najszybciej rozwijających się rynków płatności odroczonych w Europie. Polegają one na przesunięciu terminu zapłaty za towar standardowo o 30 dni – może być dłuższy termin, a także rozbicie na raty.

Od 1 stycznia rynek pożyczkowy działający w ramach ustawy o kredycie konsumenckim wejdzie pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego, co obejmie też częściowo rynek płatności odroczonych, tak zwanych BNPL.

Zgodnie z założeniami dyrektywy unijnej CCD II rynek BNPL ma zostać włączony do zasad przewidzianych dla kredytów konsumenckich, a w konsekwencji również do tego nadzoru. Dyrektywa ma też na celu wzmocnienie wymogów o przejrzystym informowaniu konsumenta o zasadach produktów kredytowych.

Czytaj więcej

Usługa „Kupuj Teraz – zapłać później” pozwala odroczyć zapłatę najczęściej o 30 dni
Planowanie Wydatków
Polacy kupują teraz, płacą później. Jak działają płatności odroczone

Boom na rynku

Według raportu firmy doradczej Kearney Polska jest w czołówce rynków pod względem używania tego sposobu finansowania zakupów. 64 proc. ankietowanych skorzystało z tej metody. Nasz kraj wyprzedziły tylko Szwecja i Włochy, gdzie wynik wynosi 67 proc. Ogółem dla badanych państw europejskich średni wynik wynosi 57 proc.

Konsumenci najczęściej finansują w ten sposób zakup sprzętu elektronicznego, wyposażenia domu oraz odzieży. Transakcje te opiewają na mniejsze kwoty, jednak cechują się większą częstotliwością. Jedynie Allegro Pay od początku swojej działalności sfinalizowało zakupy za ponad 9 mld zł.

Dostępne do wykorzystania przez klienta środki są przyznawane na podstawie historii zakupowej na Allegro i danych z baz zewnętrznych – więc nie jest to ta sama kwota dla wszystkich. Wysokość środków jest odpowiednio dopasowana do indywidualnych potrzeb oraz zdolności kredytowej klientów. Kluczowym procesem jest ciągły monitoring klientów w zakresie możliwości spłaty kredytów – podaje Allegro.

Krytycy tych łatwych do zaciągania zobowiązań często przywoływali przykłady nadmiernego zadłużenia w tym modelu w Wielkiej Brytanii, USA czy Australii, co jednak w tych krajach było wyłączone spod reżimu kredytu konsumenckiego – przypomina Deloitte. Firmy zwracają uwagę, że polskie przepisy odnośnie do BNPL po ostatnich zmianach i wdrożeniu tzw. ustawy antylichwiarskiej należą do bardziej restrykcyjnych.

– Pod nadzorem KNF firmy BNPL będą musiały wykazać większą przejrzystość i lepszą ochronę konsumentów. Oznacza to potencjalnie mniej agresywne strategie wzrostu oraz większy nacisk na zrównoważony rozwój – mówi Maciej Kraus, partner w Movens Capital.

– Dla największych graczy, jak Allegro, którzy już posiadają zasoby i infrastrukturę, dostosowanie do nowych wymagań prawdopodobnie będzie mniej bolesne niż dla mniejszych firm. Można się spodziewać, że zaostrzone regulacje przyczynią się do konsolidacji rynku, gdzie silniejsze i lepiej przygotowane podmioty będą miały przewagę konkurencyjną – dodaje.

Liderzy dadzą radę

– Coraz bardziej regulowany rynek wymaga także nadzoru specjalizującego się w usługach finansowych. Pomimo że działalność firm pożyczkowych nie wymaga tak ścisłej kontroli jak – przykładowo – działalność banków czy SKOK-ów. Co wynika też z przedmiotu ochrony, którym – w przypadku banków – są środki własne konsumentów – mówi Rafał Czernik, członek zarządu Allegro Pay, odpowiedzialny w Allegro za usługi finansowe.

– Nadzór ten może pomóc przy eliminacji zjawisk społecznie niepożądanych, które są skrajnie niekorzystne dla konsumentów, często wykorzystujących ich niewiedzę lub przymusowe położenie – dodaje.

Inne firmy działające na tym rynku, jak Twisto czy PayPo, nie odniosły się do naszych pytań. Podobnie Klarna, której usługi nie „podpadają” pod zasady kredytu konsumenckiego.

Branża zwraca uwagę, że problematyczne mogą być rozwiązania prowadzące do nadmiernego informowania konsumenta o warunkach kredytowania i możliwości odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki, co może odnieść skutek przeciwny do zamierzonego przez dyrektywę (czyli transparentnego przedstawiania konsumentowi istotnych informacji).

Dodatkowo w przypadku częstego zawierania niskokwotowych umów o kredyt, może być to uciążliwe dla konsumentów, a nawet prowadzić do rezygnacji z korzystania z niektórych usług finansowych. Niektóre rozwiązania przyjęte w dyrektywie wydają się także być nie do końca dostosowane do innowacyjnych usług finansowych, w tym w szczególności usług świadczonych online.

Czarny piątek może być na bogato

65 proc. Polaków dokonuje zakupów w czasie Black Friday – wynika z badania przeprowadzonego przez PayPo, operatora płatności odroczonych. 62 proc. klientów odkłada część zaplanowanych wydatków specjalnie na tę okazję. W czasie wyprzedaży aż 74 proc. osób nabywa prezenty i akcesoria świąteczne, a kwota zakupu zazwyczaj mieści się w przedziale 251–500 zł.

W czołówce najczęściej kupowanych artykułów plasuje się odzież i obuwie, które wybiera aż 75 proc. ankietowanych.

W tym czasie Polacy kupują też elektronikę, co wskazało 55 proc. ankietowanych. Z kolei 49 proc. wymieniło akcesoria i produkty do domu, a 41 proc. kosmetyki. Aż 74 proc. z nas kupuje podczas promocji z okazji Black Friday produkty świąteczne i prezenty. 36 proc. ustala w tym czasie swój nieprzekraczalny budżet, a 33 proc. czeka na koniec wyprzedaży, by upolować najlepsze okazje. Z badania wynika również, że 30 proc. Polaków planuje zakupy z okazji Black Friday z wyprzedzeniem i koncentruje się wtedy na upatrzonych produktach. 

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

płatności odroczone

Polska jest jednym z najszybciej rozwijających się rynków płatności odroczonych w Europie. Polegają one na przesunięciu terminu zapłaty za towar standardowo o 30 dni – może być dłuższy termin, a także rozbicie na raty.

Od 1 stycznia rynek pożyczkowy działający w ramach ustawy o kredycie konsumenckim wejdzie pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego, co obejmie też częściowo rynek płatności odroczonych, tak zwanych BNPL.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Przewodniczący PO Donald Tusk podczas konferencji prasowej w Senacie
Planowanie Wydatków
Zyski banków rosną, ale premier Tusk zapowiedział wakacje kredytowe
Finansowanie projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii
Materiał Promocyjny
Finansowanie projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii
53 proc. Polaków nie kupiło jeszcze ani jednego prezentu
Planowanie Wydatków
Połowa Polaków jeszcze nie kupiła prezentów
ZBP: budżet na dopłaty do „kredytu 2 proc.” zbliża się do wyczerpania
Planowanie Wydatków
ZBP: budżet na dopłaty do „kredytu 2 proc.” zbliża się do wyczerpania
Wyczerpują się pieniądze na kredyt 2%. Co w tym bałaganie mają zrobić Polacy?
Planowanie Wydatków
Wyczerpują się pieniądze na kredyt 2%. Co w tym bałaganie mają zrobić Polacy?
Nowe, w pełni elektryczne BMW i7 teraz dostępne w promocyjnym leasingu 101%
Materiał Promocyjny
Nowe, w pełni elektryczne BMW i7 teraz dostępne w promocyjnym leasingu 101%
Wykańczające koszty wykończenia mieszkania
Planowanie Wydatków
Wykańczające koszty wykończenia mieszkania
Jak odróżnić nastoletni bunt od depresji. Poradnik dla nauczycieli
Materiał Promocyjny
Jak odróżnić nastoletni bunt od depresji. Poradnik dla nauczycieli
e-Wydanie