Kupowanie bez płacenia zostanie uregulowane. Część zapisów budzi wątpliwości

Polska jest jednym z najszybciej rozwijających się rynków płatności odroczonych w Europie. Polegają one na przesunięciu terminu zapłaty za towar standardowo o 30 dni – może być dłuższy termin, a także rozbicie na raty.

Od 1 stycznia rynek pożyczkowy działający w ramach ustawy o kredycie konsumenckim wejdzie pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego, co obejmie też częściowo rynek płatności odroczonych, tak zwanych BNPL.

Zgodnie z założeniami dyrektywy unijnej CCD II rynek BNPL ma zostać włączony do zasad przewidzianych dla kredytów konsumenckich, a w konsekwencji również do tego nadzoru. Dyrektywa ma też na celu wzmocnienie wymogów o przejrzystym informowaniu konsumenta o zasadach produktów kredytowych.

Czytaj więcej

Planowanie Wydatków

Polacy kupują teraz, płacą później. Jak działają płatności odroczone

Mamy boom na płatności odroczone. Usługa pozwalająca na kupno teraz, a zapłatę później rozwija się bardzo dynamicznie na polskim rynku. Sprawdzamy, jak to działa.

Boom na rynku

Według raportu firmy doradczej Kearney Polska jest w czołówce rynków pod względem używania tego sposobu finansowania zakupów. 64 proc. ankietowanych skorzystało z tej metody. Nasz kraj wyprzedziły tylko Szwecja i Włochy, gdzie wynik wynosi 67 proc. Ogółem dla badanych państw europejskich średni wynik wynosi 57 proc.

Konsumenci najczęściej finansują w ten sposób zakup sprzętu elektronicznego, wyposażenia domu oraz odzieży. Transakcje te opiewają na mniejsze kwoty, jednak cechują się większą częstotliwością. Jedynie Allegro Pay od początku swojej działalności sfinalizowało zakupy za ponad 9 mld zł.

Dostępne do wykorzystania przez klienta środki są przyznawane na podstawie historii zakupowej na Allegro i danych z baz zewnętrznych – więc nie jest to ta sama kwota dla wszystkich. Wysokość środków jest odpowiednio dopasowana do indywidualnych potrzeb oraz zdolności kredytowej klientów. Kluczowym procesem jest ciągły monitoring klientów w zakresie możliwości spłaty kredytów – podaje Allegro.

Krytycy tych łatwych do zaciągania zobowiązań często przywoływali przykłady nadmiernego zadłużenia w tym modelu w Wielkiej Brytanii, USA czy Australii, co jednak w tych krajach było wyłączone spod reżimu kredytu konsumenckiego – przypomina Deloitte. Firmy zwracają uwagę, że polskie przepisy odnośnie do BNPL po ostatnich zmianach i wdrożeniu tzw. ustawy antylichwiarskiej należą do bardziej restrykcyjnych.

– Pod nadzorem KNF firmy BNPL będą musiały wykazać większą przejrzystość i lepszą ochronę konsumentów. Oznacza to potencjalnie mniej agresywne strategie wzrostu oraz większy nacisk na zrównoważony rozwój – mówi Maciej Kraus, partner w Movens Capital.

– Dla największych graczy, jak Allegro, którzy już posiadają zasoby i infrastrukturę, dostosowanie do nowych wymagań prawdopodobnie będzie mniej bolesne niż dla mniejszych firm. Można się spodziewać, że zaostrzone regulacje przyczynią się do konsolidacji rynku, gdzie silniejsze i lepiej przygotowane podmioty będą miały przewagę konkurencyjną – dodaje.

Liderzy dadzą radę

– Coraz bardziej regulowany rynek wymaga także nadzoru specjalizującego się w usługach finansowych. Pomimo że działalność firm pożyczkowych nie wymaga tak ścisłej kontroli jak – przykładowo – działalność banków czy SKOK-ów. Co wynika też z przedmiotu ochrony, którym – w przypadku banków – są środki własne konsumentów – mówi Rafał Czernik, członek zarządu Allegro Pay, odpowiedzialny w Allegro za usługi finansowe.