Dotkliwe podwyżki cen polis OC

Duży wzrost cen komunikacyjnych polis OC – z pewnością większość klientów towarzystw ubezpieczeniowych uznałaby to niekorzystne dla nich zjawisko za najważniejsze w 2016 r. Niestety, w 2017 r. spodziewane są kolejne podwyżki. Ale to nie wszystkie zmiany w ubezpieczeniach.

Co prawda podwyżki składek na komunikacyjne ubezpieczenie OC były naprawdę dotkliwe, ale w sumie mijający rok nie był dla konsumentów aż taki zły. Doszło do kilku zmian, które poprawiły sytuację ubezpieczonych i poszkodowanych.

Ceny OC poszybowały w górę

W 2016 r. klienci najbardziej odczuli podwyżki cen OC. Przez ostatnie 10 lat sprzedaż tych polis przynosiła straty i teraz towarzystwa ubezpieczeniowe usiłują to zrekompensować skokowymi podwyżkami. Najbardziej dotknęły one kierowców, którzy mają na koncie szkody. Dużo za polisy zapłacą także młode osoby, które dopiero siadły za kierownicą.

Pozytywne jest natomiast to, że poszkodowani w wypadkach komunikacyjnych są objęci coraz lepszą ochroną. Rok 2016 rozpoczął się od przygotowania przez Komisję Nadzoru Finansowego założeń do rekomendacji dla towarzystw ubezpieczeniowych. Dotyczyły one procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej (czyli takiej, gdy ucierpiał człowiek). Rekomendacje dotyczyły umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

– Wydanie ich było spowodowane potrzebą zapewnienia przewidywalności w procesie ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej – przypomina Justyna Halaś, dyrektor biura Polskiej Izby Doradców i Pośredników Odszkodowawczych.

Polisy unit-linked w odwrocie

Rok 2016 to również czas porządkowania rynku tzw. ubezpieczeń na życie z funduszami kapitałowymi (UFK). Na początku roku weszła w życie nowelizacja ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Zmniejszyła ona wysokość pobieranych przez towarzystwa opłat likwidacyjnych; klient jest nimi obciążany wtedy, gdy chce wycofać pieniądze z polisy w stosunkowo krótkim czasie po zawarciu umowy (największe opłaty są z reguły w ciągu dwóch pierwszych lat). Poza tym nowelizacja przepisów ułatwiła rezygnację z umów zawieranych od jej wejścia w życie. Natomiast UOKiK sfinalizował dwie tury ugód zmniejszających opłaty likwidacyjne dla osób, które zawarły takie umowy w poprzednich latach i wciąż posiadają ubezpieczenie w UFK.

– Cieszę się z tych porozumień, ale wciąż nie jest rozwiązany problem tych, którzy w poprzednich latach wycofali się z umów i stracili część pieniędzy. Spodziewam się, że 2017 r. będzie kolejnym, w którym te osoby, wspierane naszymi istotnymi poglądami, będą coraz odważniej dochodziły swoich praw w sądach – uważa Aleksandra Wiktorow, rzecznik finansowy.

Niekorzystnych produktów ubezpieczeniowych jest na rynku coraz mniej.

– Rok 2016 to również koniec produktów typu unit-linked (lokowanie w fundusze inwestycyjne przy wykorzystaniu konstrukcji polisy na życie; przyp. red.) – mówi Michał Kwasek z ANG Spółdzielni Pośredników Ubezpieczeniowych. – Praktycznie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe posiadające taki produkt w swojej ofercie zrezygnowały z niego już w pierwszej połowie roku. Powodem tych decyzji było stanowisko regulatora oraz negatywne nastawienie do oferty ze strony opinii publicznej.

Doprowadziło to do diametralnej zmiany oferty tych ubezpieczycieli, którzy do tej pory opierali ją właśnie na tej grupie produktów.

Łatwiej rozstrzygnąć spory

W 2016 r. weszły w życie regulacje umożliwiające pozasądowe rozpatrywanie sporów przez rzecznika finansowego. Postępowanie przed rzecznikiem może być wszczęte wyłącznie po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej, czyli wtedy, gdy klient odwołał się wcześniej do odpowiedniego organu instytucji finansowej. Nie można też przeprowadzać takiego postępowania, jeżeli spór był lub jest przedmiotem postępowania przed sądem, uprawnionym organem lub innym podmiotem mogącym polubownie rozwiązać spór.

Z wnioskiem do rzecznika finansowego może wystąpić każdy klient instytucji finansowej. Postępowanie powinno się zakończyć w ciągu 90 dni od wpływu wniosku. W przypadku bardziej skomplikowanych spraw termin ten może zostać przez rzecznika wydłużony.

– Pierwszy rok funkcjonowania nowego trybu pokazał, że zainteresowanie tą instytucją także ze strony klientów towarzystw ubezpieczeniowych jest spore. Doradcy odszkodowawczy również dostrzegają znaczny potencjał wynikający z takiej formy postępowania – uważa Justyna Halaś.

Polisy samochodowe to wyzwanie

W przyszłym roku nadal będą rosły ceny polis OC.

– Taniej nie będzie, taniej już było. Rok 2017 będzie rokiem kolejnych podwyżek – przewiduje Michał Kwasek. – Branża już je zapowiedziała.

Od początku 2017 r. obowiązywać będzie rekomendacja KNF dotycząca zadośćuczynień.

– Jej wpływ na wysokość świadczeń jest trudny do przewidzenia. Ale wzrost wartości wypłacanych odszkodowań i świadczeń oznacza kolejne obciążenia dla kierowców – mówi Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Krokiem w stronę zahamowania wzrostu cen OC byłaby większa przewidywalność wysokości zadośćuczynień.

– Jednym z głównych wyzwań jest standaryzacja wysokości i zakresu świadczeń z tytułu szkód osobowych z komunikacyjnego OC. Pomoże to odpowiednio ująć w taryfie koszt odszkodowań, co w długim okresie pozwoli na stabilizację wyniku technicznego firm ubezpieczeniowych – uważa Katarzyna Wojdyła, członek zarządu LINK4.

– Na rynku ubezpieczeń OC bardzo ważne jest zdefiniowanie na nowo równowagi między dostępnością finansową ubezpieczenia dla każdego kierowcy a pełną ochroną osoby poszkodowanej – mówi Jan Grzegorz Prądzyński. – W mijającym roku są niejako określane najważniejsze zadania na rok przyszły. Przed nami zapewne wzmożone prace nad regulacją kwestii zadośćuczynień. Mam nadzieję, że choć jest to bardzo trudna sprawa, w miarę szybko powstanie satysfakcjonujące wszystkich rozwiązanie.

Krytycznie do tego pomysłu podchodzą kancelarie odszkodowawcze.

– Niestety, z tego co mówili przedstawiciele ubezpieczycieli podczas licznych konferencji branżowych oraz w trakcie prac nad założeniami standardów, wynika, że chcą oni raczej zapewnić sobie oszczędności poprzez ograniczanie świadczeń przyznawanych tytułem zadośćuczynienia – obawia się Justyna Halaś.

Zmiana zasad sprzedaży

W lutym 2016 r. weszła w życie dyrektywa UE o dystrybucji ubezpieczeń. Dokument nałożył na sprzedawców ubezpieczeń nowe, poszerzone obowiązki informacyjne. Przede wszystkim klienci na etapie zakupu powinni dostawać obszerną informację o produkcie i precyzyjne wytyczne dotyczące składania skarg czy reklamacji. Poza tym powinni poznać szczegóły roli pośrednika w transakcji.

Regulacje zatwierdzone na szczeblu unijnym muszą zostać wprowadzone do polskiego prawa. Ministerstwo Finansów przygotowało i skierowało do konsultacji propozycję projektu ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

– Wszystko wskazuje na to, że 2017 r. rozpocznie się od dyskusji na temat tego projektu – przewiduje Andrzej Wasilewski, prezes zarządu MAK Ubezpieczenia.

Dla klientów zmiany będą korzystne.

– Ustawa w sposób wyważony, ale wyraźny zmienia zasady dystrybucji tak, by lepiej chronić klienta i zapewnić większe bezpieczeństwo obrotu – uważa Jan Grzegorz Prądzyński.