Kierowcy płacą za wypadki sprzed lat

Do towarzystw zgłaszają się osoby, które straciły bliskich w wypadkach komunikacyjnych ponad 10 lat temu. I teraz domagają się zadośćuczynienia.

To efekt wielu zmian w przepisach i orzecznictwa Sądu Najwyższego w latach 2007 i 2008. Krąg osób uprawnionych do odszkodowań z polis komunikacyjnych OC został poszerzony, a okres objęty odpowiedzialnością ubezpieczycieli – wydłużony. Można teraz dochodzić odszkodowań i zadośćuczynienia za wypadki komunikacyjne sprzed kilkunastu lat. Wiele osób tak robi, często z pomocą kancelarii odszkodowawczych. A zasądzane kwoty są wysokie. Przy czym największe sumy przeznaczane są na świadczenia wcale nie dla osób bezpośrednio poszkodowanych (pieniądze na leczenie czy rehabilitację), ale dla tych, którzy stracili w wypadku członka rodziny (wypłata mająca skompensować ich ból i cierpienie).

W 2015 r. nastąpił skokowy wzrost wypłat odszkodowań i świadczeń z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. UFG wypłacił aż 95 mln zł, czyli o ponad jedną trzecią więcej niż w 2014 r. W poprzednich dwóch latach wzrost (w ujęciu rok do roku) nie przekraczał 5 proc. Ogromną część wypłat, ponad 85 proc., stanową szkody osobowe, czyli świadczenia za utratę zdrowia.

Podobnie wyglądają statystyki ubezpieczycieli. Według raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU) od stycznia do czerwca 2016 r. poszkodowani w wypadkach otrzymali 3,9 mld zł, czyli 16,8 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku

Dokładna analiza pokazuje, że w szkodach osobowych likwidowanych przez UFG największy udział mają świadczenia za wypadki, do których doszło przed 2007 r. W 2013 r. takie odszkodowania nie przekraczały 30 proc., a w 2015 r. wynosiły już ponad 55 proc. Rosną też kwoty wypłacane z tego tytułu przez towarzystwa, w dużej mierze nie dobrowolnie, ale po wyrokach sądowych.

– Struktura wypłat w szkodach osobowych nie wskazuje, by głównymi beneficjentami świadczeń z tego tytułu byli ci, którzy w pierwszej kolejności powinni być zaopatrywani przez ubezpieczycieli i UFG, czyli bezpośrednio poszkodowani w wypadkach komunikacyjnych – mówi Sława Cwalińska Weychert, wiceprezes Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. – Największa część świadczeń jest obecnie wypłacana osobom, które dopiero teraz, po kilkunastu latach od wypadku, wystąpiły z roszczeniami o zadośćuczynienie za ból i cierpienie po śmierci kogoś z rodziny w wypadku drogowym.

Wzrost odszkodowań ma wpływ na podwyżki cen polis OC. Według raportu rankomat.pl, w ciągu trzech miesięcy (lipiec, sierpień, wrzesień 2016 r.) OC podrożało średnio o 16,4 proc.

– Za wypadki sprzed kilkunastu lat płacimy dziś, bo składki na ubezpieczenie OC są coraz wyższe. Warto uzmysłowić sobie, że kolejne poszerzanie odpowiedzialności ubezpieczycieli będzie skutkowało dalszym wzrostem cen OC – uważa Sława Cwalińska Weychert.

Standard likwidacji szkód z OC podnosi się zgodnie z wytycznymi KNF wprowadzonymi w kwietniu 2015 r. Towarzystwa ubezpieczeniowe wypłacają więcej także za szkody majątkowe (np. zniszczony samochód). Do tego sądy są przychylne poszkodowanym, a ich wyroki wpływają na wyższe odszkodowania. Interpretacje ustawy o OC także przemawiają na korzyść ubezpieczonych.

– Wpływ podwyżek cen polis OC jest już widoczny w wynikach finansowych ubezpieczycieli. Wystarczy spojrzeć na raporty UFG i PIU za pierwsze półrocze 2016. Towarzystwa ubezpieczeniowe sprzedały OC za ok. 5 mld zł, czyli o 1 mld zł więcej niż w 2015 r. – mówi Urszula Pazio-Hrapkowicz, dyrektor operacyjny rankomat.pl.

Jednak nie da się ukryć, że to dopiero próba wyjścia na prostą. OC wciąż przynosi straty. W pierwszym półroczu 2016 ubezpieczyciele dopłacili do tych polis ok. 600 mln zł.