Wsparcie finansowe dla bliskich, gromadzenie kapitału na starość

Na kolejnych etapach życia potrzebujemy innej ochrony, na każdym etapie powinniśmy odkładać z myślą o przyszłości

Ubezpieczenie na życie przyda się każdemu, kto chce zabezpieczyć bliskich na wypadek swojej śmierci albo siebie na wypadek inwalidztwa.

Polisy na życie często niesłusznie uważane są za produkty dla osób zamożnych, które mogą sobie pozwolić na regularne opłacanie składki. Tymczasem są one dobre w zasadzie dla każdego, a zwłaszcza dla osób, które mają rodzinę i chcą ją zabezpieczyć finansowo. Składka w przypadku produktów o charakterze czysto ochronnym nie jest wysoka.

Ubezpieczenia na życie mogą pełnić funkcję ochronną (wypłata świadczenia w razie np. inwalidztwa czy śmierci) albo mogą mieć charakter oszczędnościowo-inwestycyjny.

Zanim wybierzemy polisę, powinniśmy przeanalizować własne oczekiwania. Przydatny będzie kontakt z doradcą finansowym, który wypyta o takie rzeczy jak: stan cywilny, liczba dzieci, dochody, oszczędności, cel, jaki chcemy osiągnąć, kupując ubezpieczenie, plany życiowe na przyszłość.

Jeżeli mamy kilka polis na życie i dojdzie do zdarzenia objętego ochroną (np. zawał czy inwalidztwo), to świadczenia z tych ubezpieczeń się skumulują.

Ochrona okresowa lub dożywotnia

Ubezpieczenie na życie o charakterze czysto ochronnym jest najbardziej potrzebne wtedy, gdy w rodzinie jedna osoba zarabia znacznie więcej niż pozostałe (ubezpieczyć się powinien członek rodziny z najwyższymi dochodami), gdy spłacamy duży kredyt (np. zaciągnięty na zakup mieszkania) albo gdy chcemy się zabezpieczyć na wypadek całkowitej niezdolności do pracy czy ciężkiej choroby.

W razie śmierci ubezpieczonego polisa na życie gwarantuje wypłatę określonej kwoty osobom uposażonym wskazanym w umowie. Najczęściej jest to najbliższa rodzina zmarłego, ale niekoniecznie. Polisę można wykorzystać np. do zapewnienia bezpieczeństwa finansowego komuś spoza najbliższych, komu pomagamy, a kto w razie naszej śmierci byłby zdany tylko na siebie.

Ubezpieczenie na życie można zawrzeć na określony czas, np. na 20 lat, 30 lat, albo dożywotnio. Świadczenie zostanie wypłacone uposażonym, jeżeli ubezpieczony np. stanie się całkowicie niezdolny do pracy lub umrze w czasie, gdy był objęty ochroną ubezpieczeniową.

Polisa szyta na miarę

Zakres ochrony ustalany jest w umowie. Może ona obejmować np. trwałe lub częściowe inwalidztwo, pobyt w szpitalu, operację czy groźną chorobę. Klient sam decyduje, od czego i na jaką sumę się ubezpieczyć. Trzeba jednak wziąć pod uwagę to, że z ubezpieczenia wyłączone są choroby, na które dana osoba cierpiała przed zawarciem umowy. Jeśli na przykład ktoś ma problemy z nadciśnieniem, to polisa nie zadziała w razie udaru. Podobnie będzie w sytuacji, gdy ktoś leczył się onkologicznie, stan jego zdrowia się poprawił, wtedy została wykupiona polisa, ale wkrótce nowotwór znowu dał o sobie znać.

Można też ubezpieczyć się na dożycie. Wówczas otrzymamy świadczenie po osiągnięciu określonego wieku, np. 60 lat. Taką polisę można potraktować jako uzupełnienie emerytury.

Najdroższym rozwiązaniem jest ubezpieczenie na życie i dożycie, które składa się z ubezpieczenia na wypadek śmierci (środki wypłacane są osobom uposażonym) oraz z ubezpieczenia na dożycie (wypłata świadczenia następuje wtedy, gdy ubezpieczony dożyje określonego w umowie wieku).

Każdy powinien dopasować polisę na życie do swoich potrzeb. A są one różne na kolejnych etapach życia i zależą od wielu okoliczności. Można wybrać ubezpieczenie, gdy rozpoczynamy życie na własną odpowiedzialność, a potem modyfikować ochronę, np. rozszerzając ją na małżonka i dzieci czy zabezpieczając starzejących się rodziców na wypadek naszej śmierci.

Im wcześniej zdecydujemy się na zakup polisy, tym niższa będzie składka ze względu na mniejsze ryzyko. Utrzymując taką polisę przez dłuższy czas, również w kolejnych latach zapłacimy niższą składkę, niż gdybyśmy kupili ubezpieczenie np. w wieku 50 lat.

Inwestycja plus ochrona życia

Ubezpieczenia ochronno-inwestycyjne służą do gromadzenia pieniędzy np. na starość czy na kształcenie dzieci, a równocześnie zapewniają ochronę na wypadek śmierci. Możliwe jest również wykupienie dodatkowych klauzul, np. świadczenia na wypadek leczenia szpitalnego czy niezdolności do pracy. Na rynku są też produkty, w których część ochronna jest symboliczna. Takie polisy mają cel wyłącznie inwestycyjny.

W ubezpieczeniach na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK) klient wpłaca określoną kwotę, której część służy do pokrycia koszów ochrony ubezpieczeniowej, a część przekazywana jest do funduszy i tam pomnażana. Do wyboru jest wiele funduszy. Można się zdecydować na bezpieczne bądź ryzykowne, a także przenosić pieniądze z jednego do drugiego w trakcie trwania umowy (konwersja jednostek uczestnictwa).

Towarzystwa ubezpieczeniowe oferują różne fundusze w ramach jednego funduszu parasolowego. Taka konstrukcja sprawia, że 19-proc. podatek od dochodów kapitałowych odprowadza się dopiero po całkowitym zakończeniu inwestycji. Nie ma go natomiast przy przenoszeniu środków między funduszami.

Metodą na uniknięcie tej daniny jest podpisanie z towarzystwem umowy o prowadzenie IKE czy IKZE (konta emerytalne), z tym że na rachunki te można wpłacać środki do określonego limitu rocznego. A poza tym trzeba spełnić określone w ustawie warunki (np. środki wolno podjąć dopiero po ukończeniu 60 lub 65 lat; dokładnie IKZE przedstawiamy na G1–3, natomiast o IKE pisaliśmy 10 listopada).

Regułą jest, że im wcześniej zaczniemy wpłacać pieniądze, nawet w niewielkiej wysokości, tym większą sumę zgromadzimy, oczywiście przy założeniu, że środki będą dobrze inwestowane.

Z ubezpieczeniem na życie z UFK niejednokrotnie wiąże się wiele opłat, np. wstępna, alokacyjna, za zarządzanie, za administrowanie funduszami, za prowadzenie indywidualnego rachunku, likwidacyjna (pobierana przy rezygnacji z umowy). Warto je sprawdzić przed wykupieniem polisy.

Jeśli ubezpieczony umrze w trakcie trwania umowy, to zgromadzone pieniądze zostaną wypłacone wskazanej przez niego osobie. Świadczenie to będzie zwolnione od podatku od spadku i darowizn. Dotyczy to także sytuacji, gdy uposażymy osobę z nami niespokrewnioną.

Dla kogo jakie ubezpieczenie na życie

Maria, 30 lat

Jest osobą samotną. Zaciągnęła kilka lat temu kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Powinna wykupić ubezpieczenie na życie z rozszerzeniem ochrony na wypadek niezdolności do pracy oraz inwalidztwa. Zapewni jej to pieniądze na spłatę kredytu, gdyby stała się niepełnosprawna, np. w wyniku wypadku komunikacyjnego.

Anna i Piotr, lat ok. 40

Są małżeństwem, mają dwójkę nieletnich dzieci. Oboje pracują, ale dochody Piotra są znacząco wyższe niż zarobki Anny.

Polisę na życie powinien mieć Piotr, który jako uposażonych powinien wskazać w umowie żonę i dzieci.

Magda i Hubert, lat 45

Mają trójkę dzieci, oboje pracują i zarabiają podobnie (dochody na średnim poziomie). Śmierć lub kalectwo jednego z nich może poważnie zachwiać stabilnością finansową rodziny. Polisa na życie powinna obejmować ochroną oboje małżonków i ich zdolność do zarabiania.

Michał, Grzegorz, Maciej

Są wspólnikami w spółce cywilnej. Jeśli chcą zapewnić w firmie bezproblemową sukcesję po śmierci któregoś z nich, powinni się ubezpieczyć krzyżowo na życie. W ten sposób będą mieli pieniądze na spłatę spadkobierców.

Opinia

Bogusława Szyszka-Orłowska , kierownik ds. produktów, Nationale-Nederlanden

Czas jest jednym z głównych sprzymierzeńców osób chcących zabezpieczyć swoją przyszłość pod względem finansowym. Im wcześniej zaczynamy regularnie oszczędzać, tym lepszy efekt możemy uzyskać, odkładając nawet nieduże kwoty. Rozwiązanie inwestycyjne „opakowane” w polisę należy dostosować do swoich możliwości finansowych oraz rzeczywistych potrzeb. Minimalna wysokość miesięcznej składki ustalana jest indywidualnie przez towarzystwa, często jest to już 150–300 zł. Obowiązek systematycznego wpłacania zadeklarowanej składki dla wielu osób jest czynnikiem motywującym do regularnego oszczędzania. Wpłacając kilkaset złotych miesięcznie przez kilkanaście lat możemy zgromadzić pokaźny kapitał. Na rynku są nowe produkty ubezpieczeniowe z UFK, gdzie możemy samodzielnie decydować, kiedy chcemy podjąć część lub całość środków. Co więcej, wypłata pieniędzy z rachunku jest pozbawiona jakichkolwiek opłat likwidacyjnych, a to powoduje duży komfort inwestującego w zakresie dostępności środków i możliwości przeznaczenia ich na dowolny cel. Wyobraźmy sobie, że rozpoczynamy karierę zawodową w wieku dwudziestu kilku lat. Dochody pozwalają nam odkładać niewielką kwotę. Potem rodzi się dziecko i tymczasowo w domowym budżecie nie ma nadwyżek. Ale po kilku latach otrzymujemy awans i podwyżkę. Możemy zacząć odkładać więcej. Elastyczna polisa inwestycyjna powinna umożliwiać modyfikację warunków na różnych etapach naszego życia. Warto szukać takich rozwiązań, które pozwalają bez konsekwencji zaprzestać wpłat na dowolny czas, a następnie wznowić je lub jednorazowo wpłacić większą kwotę (np. premię czy nagrodę). Elastyczna polisa z UFK jest dobrym rozwiązaniem nie tylko dla rodzin (ochroni nas i naszych bliskich przed finansowymi konsekwencjami w nieprzewidzianych okolicznościach, np. w razie poważnych chorób), ale także dla osób żyjących np. w związkach partnerskich. Świadczenie z polisy wypłacane na wypadek śmierci nie podlega dziedziczeniu ustawowemu. Pieniądze wypłacone w takiej sytuacji są wyłączone z postępowania spadkowego i trafiają do wskazanych osób, tzw. uposażonych. A osobą uposażoną możemy uczynić, kogo tylko chcemy. Poza tym w przypadku transferów między UFK nie musimy płacić podatku od zysków kapitałowych. Decyzja o zmianie strategii i przeniesieniu środków np. z funduszu akcji do funduszu obligacji nie spowoduje zatem konieczności opodatkowania dotychczasowych benefitów. W dłuższej perspektywie oznacza to szybszy przyrost naszych oszczędności. Ewentualny podatek zapłacimy dopiero po zakończeniu inwestycji.