Zgodnie z ustawą o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów od 1 stycznia 2019 wszyscy, którzy w Polsce posiadają mieszkanie albo dom, stali się ich pełnymi właścicielami.

Od tego roku nastąpiło automatyczne przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Jednocześnie ustawa zapoczątkowała operację całkowitej likwidacji instytucji użytkowania wieczystego w kraju.

Czytaj także: Kupno nieruchomości z licytacji komorniczej

Własność z automatu

Ustawa obejmuje grunty, na których stoją domy jednorodzinne oraz budynki wielorodzinne, w których co najmniej jedno mieszkanie ma wyodrębnioną własność, dotyczy to również lokali usługowych i handlowych w danym budynku. Przepisy ustawy nie stosują się natomiast do gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, położnych na terenie portów i przystani morskich.

Przekształcenie nastąpiło automatycznie. W ciągu roku od przekształcenia prawa użytkowania wieczystego zostanie do nas przesłane odpowiednie zaświadczenie. Będzie zawierało informacje o przekształceniu, obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej oraz zasad wnoszenia opłat jednorazowych i będzie stanowiło podstawę wpisu w dziale III księgi wieczystej o roszczenia o opłatę. Osoby sprzedające nieruchomość lub zaciągający kredyt hipoteczny mogą uzyskać zaświadczenie o przekształceniu użytkowania wieczystego nawet w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Zaświadczenie dostaną także sądy prowadzące księgi wieczyste. Wpis do ksiąg jest bezpłatny.

Trzeba zapłacić

Za przekształcanie trzeba będzie zapłacić. Zgodnie z ustawą co roku przez 20 lat współużytkownicy wieczyści będą płacili tzw. opłatę przekształceniową. Odpowiada ona opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej 1 stycznia 2019 roku. Osoby, których miesięczny dochód w ubiegłym roku nie przekraczał połowy przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, mogą liczyć na 50-proc. bonifikatę w opłacie przekształceniowej. Gminy co trzy lata będą mogły aktualizować opłaty o GUS-owski wskaźnik zmian cen nieruchomości lub ewentualnie wskaźnik inflacji.

W przypadku jednorazowej spłaty należności możemy liczyć na bonifikatę. I tak, gdy grunt jest państwowy, a spłata nastąpi w pierwszym roku po przekształceniu, dostaniemy 60 proc. upustu. W kolejnych latach bonifikata będzie malała o 10 pkt.

W przypadku gruntów samorządowych bonifikaty ustala gmina. Na przykład bonifikata przy przekształceniu wieczystym w Warszawie wynosi 98–99 proc., a w Gdańsku 95 proc. oczywiście w przypadku jednorazowej spłaty należności.

Wniosek o bonifikatę z tytułu jednorazowej spłaty należności za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność trzeba będzie złożyć dopiero po otrzymaniu wspomnianego wcześniej zaświadczenia, w którym zostanie podana wysokość opłaty przekształceniowej.

Po wniesieniu wszystkich opłat lub opłaty jednorazowej gmina wydaje z urzędu, w terminie 30 dni od dnia wniesienia opłat, zaświadczenie, które właściciel gruntu załącza do wniosku o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę. W przypadku wniesienia opłaty jednorazowej koszt wykreślenia z księgi wieczystej wynosi 250 zł, w pozostałych przypadkach 75 zł.

Jeśli w ciągu 20 lata mieszkanie zostanie sprzedane, a opłata nie zostanie uiszczona w całości, obowiązek spłaty przejdzie na nowego właściciela.

Garaż i miejsce postojowe

W przypadku garażu lub miejsca postojowego decyzja należy do właściciela gruntu, czyli np. do gminy. Gmina może odmówić bonifikaty, gdy jest on wyodrębnionym lokalem. Natomiast nie powinno być problemu z bonifikatą, jeśli miejsce postojowe w garażu stanowi przynależność mieszkania.

Jaka bonifikata

Bonifikaty w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej – grunty 
państwowe