Jak wynika z raportu Intrum, „European Consumer Payment Report 2022” i deklaracji blisko 60 proc. ankietowanych konsumentów, rośnie zainteresowanie wiedzą na temat finansów. Chodzi o zrozumienie mechanizmów rządzących pieniędzmi i zjawisk występujących w ekonomii, co ma nas uchronić przez negatywnymi skutkami recesji. – Co trzeci konsument przyznaje, że nie otrzymał odpowiedniej edukacji pozwalającej na swobodne i świadome zarządzanie finansami osobistymi – komentuje Jakub Baumgart, ekspert Intrum.
26 proc. osób ankietowanych przez Intrum uważa, że otrzymało świetne wykształcenie w dziedzinie finansów i pewnie zarządzają pieniędzmi. Jedna trzecia twierdzi, że otrzymały wystarczającą wiedzę związaną z pieniędzmi. Pozwala im ona zarządzać bieżącymi sprawami finansowymi, chociaż potrzebują wsparcia, gdy chodzi o bardziej złożone tematy, takie jak np. planowanie emerytury, bo szczególnie dla młodych osób wydaje się ona abstrakcją. Ale co trzeci pytany nie ukrywa, że nie posiada wystarczającej wiedzy finansowej.
– Z naszego badania wynika, że jest też grupa konsumentów w Polsce posiadających podstawową wiedzę dotyczącą finansów i w „normalnych” warunkach byłaby ona wystarczająca, ale nie pozwala się odnaleźć w obecnej sytuacji, np. zrozumieć skutków inflacji. Połowa respondentów nie potrafiła odpowiedzieć poprawnie na pytanie na temat wpływu inflacji na ich rachunki za energię. Dlatego kryzys, z którym mamy obecnie do czynienia, aż dla blisko 60 proc. konsumentów stał się motywacją do uzupełnienia wiedzy na temat finansów – mówi Jakub Baumgart.
Czytaj więcej
Nic nie będzie tak przyjazne dla naszej kieszeni, jak dokładna analiza dochodów i wydatków.
To zrozumiałe w sytuacji, kiedy 58 proc. ankietowanych osób deklaruje, że martwi je wzrost cen i stóp procentowych, ale nie mają pewności, jak te zmiany przełożą się na ich sytuację finansową. Niewystarczająca wiedza finansowa nie tylko nie pozwala na dokonywanie odpowiednich decyzji dotyczących pieniędzy w danym momencie, ale jej konsekwencje sięgają znacznie głębiej.
Sprawa jest poważna, bo aż 43 proc. polskich konsumentów nisko oceniających swój poziom wiedzy finansowej, obawia się, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy przynajmniej raz nie ureguluje rachunku za media w porównaniu z 32 proc. osób, które uważają, że otrzymały dobrą edukację w tym zakresie.
63 proc. ankietowanych w tej grupie uważa, że ich sytuacja finansowa pogorszyła się w ciągu z ostatniego roku. Wśród osób źle oceniających swoją wiedzę finansową, ten odsetek wzrasta do 81 proc. I to oni są najbardziej zagrożeni.
– W przypadku konsumentów, którzy mają 40 czy 50 lat, śmiało można powiedzieć, że nie jest to zapewne pierwszy kryzys finansowy w ich życiu. Oznacza to, że nawet jeżeli nie wynieśli odpowiedniej wiedzy finansowej z domu, to z własnego doświadczenia wiedzą, jakie konsekwencje może nieść wysoka inflacja czy zaciąganie kredytu przy wysokich stopach procentowych – komentuje ekspert Intrum.
Czytaj więcej
Inflacja dzisiaj to problem globalny. To pokłosie pandemii COVID i przerwanych łańcuchów dostaw, efekt rosyjskiej agresji na Ukrainę i kolejnych szoków podażowych. Do tego doszły błędy w realizowanej polityce pieniężnej. Błędy, których być może dałoby się uniknąć, ale wcale nie byłoby to takie łatwe.
Inaczej jest w przypadku dzisiejszych 20-latków, którzy dorastali w spokojniejszych ekonomicznie czasach, z wyjątkowo niskimi stopami procentowymi i tanimi kredytami. W ich sytuacji brak informacji pozwalających podejmować odpowiedzialne decyzje finansowe może mieć fatalne skutki. Jeden nieodpowiedzialny krok może spowodować, że wkroczą w dorosłość z długami lub przez najbliższą dekadę będą borykać się z problemami finansowymi.
To pokazuje, dlaczego edukacja finansowa powinna się rozpoczynać już od najmłodszych lat. Rodzice deklarują chęć wzięcia na siebie tego obowiązku. 62 proc. zapewnia, że poświęci czas i pomoże swojemu dziecku zrozumieć podstawowe terminy finansowe i zasady rządzące pieniędzmi. 65 proc. chce ostrzec swoje pociechy, by nie wpadały w długi, bo ma to przykre konsekwencje. Doskonałą okazją do nauki jest kieszonkowe co miesiąc wypłacane w większości rodzin. To najlepszy wstęp do nauki o finansach osobistych. Jeśli dziecko nauczy się gospodarowania pieniędzmi, łatwiej mu będzie uniknąć bolesnych wpadek w przyszłości.
Czytaj więcej
„Czyste powietrze”, „Stop Smog”, „Ciepłe Mieszkanie”, „Moja woda”, „Złap deszcz” – przegląd różnych form dofinansowania i wsparcia energetycznego gospodarstw domowych.
A skąd dzisiaj czerpiemy wiedzę na temat finansów? Badanie Intrum pokazuje, że przede wszystkim od pracowników banków (28 proc.), którzy doradzają nam doraźnie, najczęściej w sprawach związanych z sięganiem po zewnętrzne finansowanie. Drugie miejsce zajmuje Internet (26 proc.), trzecie to niezależni eksperci finansowi (23 proc.).
„European Consumer Payment Report” publikowany jest co rok, opiera się na badaniu przeprowadzanym jednocześnie w 24 krajach w Europie, także w Polsce. W tegorocznej edycji odpytano 24 011 europejskich konsumentów.
