Fundusze emerytalne odkładają w skarpetę

Stos gotówki, na którym siedzą otwarte fundusze emerytalne jest coraz większy. Według naszych kalkulacji wrzesień był kolejnym miesiącem, w którym znacząco o 1,2 mld zł urosła wartość depozytów bankowych w portfelach OFE.

Miliardy z dywidend

Na bankowych kontach fundusze zgromadziły już niemal 11 mld zł czyli prawie 7 proc. portfela. Od lutego, kiedy aktywa funduszy pomniejszono o ponad połowę i zmieniono ich reguły inwestycyjne, wartość gotówki w OFE powiększyła się już o 6 mld zł.

- Wzrost depozytów w skali miesiąca nawet o miliard złotych nie jest dużą zmianą. Zauważmy, że w skali aktywów OFE to niecały 1 proc. - uspokaja Krzysztof Zawiła, zarządzający w Generali PTE. - W ostatnim czasie do funduszy napływają dywidendy ze spółek portfelowych, stąd ta zwyżka - dodaje.

Rzeczywiście we wrześniu inwestorzy dostali część zysku za ubiegły rok od kilku dużych spółek z GPW. 4 września dywidendę wypłaciło PGNiG i Tauron. W połowie miesiąca zrobiło to PZU, a tydzień później PGE. Do funduszy płynie strumień pieniędzy, których jednak OFE  nie reinwestują.

- Te pieniądze fundusze lokują w depozytach bankowych ponieważ potrzebują gotówki pod mechanizm suwaka, który zacznie działać już od listopada tłumaczy Krzysztof Zawiła. - W tym roku fundusze emerytalne będą zmuszone przelać do ZUS ok. 1/3 zgromadzonej obecnie gotówki - szacuje zarządzający.

Szycie pod ustawę

W ramach wprowadzonego nową ustawą mechanizmu, środki zgromadzone w OFE są na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego ubezpieczonego stopniowo przenoszone do ZUS. Według wyliczeń Najwyższej Izby Kontroli, fundusze emerytalne będą musiały w ten sposób w tym roku oddać 4,7 mld zł. W przyszłym roku będą to kolejne 4 mld zł.

Marcin Petelski, główny zarządzający portfelem akcji Nordea PTE stosunkowo wysoki poziom gotówki w OFE również tłumaczy przygotowaniem  zasobów pod obowiązkowy suwak.

- Dodatkowo OFE nie mogą inwestować w obligacje skarbowe więc obecnie gotówka jest jedynym płynnym i bezpiecznym instrumentem - mówi Petelski. Jak dodaje, OFE ostatnio sprzedawały akcje, a uzyskaną w ten sposób gotówkę jest trudniej zainwestować w obligacje korporacyjne niż skarbowe - tłumaczy.

Wyprzedaż akcji

Wrzesień był drugim miesiącem w tym roku, w którym fundusze emerytalne sprzedały więcej walorów spółek giełdowych niż kupiły. Według szacunków "Rz" skala podaży akcji wyniosła ponad 0,4 mld zł. Na rynku krajowym sprzedaż netto wyniosła 390 mln zł, a na giełdach zagranicznych 16 mln zł.

- Po zmianach w prawie OFE mają bardzo ograniczone pole inwestycyjne, dlatego grają na przeczekanie. Od nowego roku wzrasta limit inwestowania w akcje zagraniczne z 10 proc. do 20 proc. - mówi Krzysztof Zawiła. - To spowoduje większe zaangażowanie funduszy poza granicami kraju. Stale obserwujemy te rynki. Oferują one znacznie większą płynność niż warszawska giełda, co może być dla funduszy atrakcyjne - dodaje zarządzający funduszem Gnerali.

Obecnie OFE w akcjach notowanych na zagranicznych giełdach fundusze trzymaj 6,6 mld zł, co stanowi ponad 4 proc. ich aktywów. OFE od początku roku chętnie poza kraj wychodziły w sumie angażując w tym czasie na światowych parkietach około 3 mld zł. Ten trend został jednak wyhamowany lipcową opinią KNF, która zmieniła sposób ustalania czy akcja jest krajowa czy zagraniczna. Według nowej metodyki niektóre fundusze zbliżyły się do ustawowego limitu tych aktywów.