Młodzi Polacy niepewni przyszłości

Wielu Polaków w wieku 18-34 lat wierzy, że ich sytuacja finansowa nie pogorszy się w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Zaledwie jeden na dziesięciu uważa, że może być im gorzej. 33 proc. jest zdania, że będzie lepiej. Dla porównania - mniej, bo 22 proc. młodych Francuzów, jest podobnego zdania. Równocześnie jednak Polacy najbardziej w Europie obawiają się o przyszłość. Siedmiu na dziesięciu młodych rodaków nie wierzy, że będzie mieć wystarczająco pieniędzy po zakończeniu aktywności zawodowej - wynika z badań zleconych przez grupę ubezpieczeniową Aviva, a przeprowadzonych w kilku krajach europejskich.

To najwyższy odsetek wśród badanych jeszcze Irlandczyków, Francuzów, Włochów i Hiszpanów.

- Widać, że młodzi czują, że są silni na krótkim dystansie. Co do przyszłości nie są pewni. W ostatnim czasie dociera do nich jednak dużo informacji, że system emerytalny się rozpadnie, zabraknie pieniędzy na ich emerytury, czy też będą one niskie. Nie wiedzą jaka będzie ich przyszłość, a to nie buduje pewności - ocenia socjolog prof. Andrzej Rychard.

Połowa osób w wieku 18-34 lat czuje się mniej pewnie niż jeszcze kilka lat temu. To nie skłania ich jednak do oszczędzania, w tym zwłaszcza na lepszą emeryturę. 58 proc. przyznaje, że koncentruje się na wydatkach bieżących. Więcej niż jedna trzecia woli teraz cieszyć się życiem niż oszczędzać na przyszłość. I to mimo, że w Polsce spora część młodych osób deklaruje, że wie o co chodzi w systemie emerytalnym i oszczędzaniu.

Polacy, dużo mocniej od innych narodowości, liczą, że będą żyć na emeryturze z pieniędzy uzyskanych z publicznego systemu. W całej populacji jest to 75 proc., ale np. Francuzów - 35 proc. Wiarę w publiczny system przejawiają w jeszcze większym stopniu osoby w wieku przedemerytalnym (55 i więcej lat) - 90 proc. (43 proc. Francuzów w tym wieku, a 62 proc. Włochów). Choć i grupa młodych Polaków jest dość liczna (65 proc.). Choć w tym przedziale wiekowym spory jest już odsetek tych, którzy wskazują na inne dochody na emeryturze - wynikające z dodatkowego oszczędzania czy planów emerytalnych w instytucjach prywatnych. Pod tym względem wypadają lepiej niż np. Włosi.

To, co może zwiększyć nasze dochody, to dłuższa praca, ponad wiek emerytalny. Sześć na dziesięć osób w wieku przedemerytalnym deklaruje, że chce dalej pracować (ale już 39 proc. młodych). Nie jesteśmy jednak skłonni oszczędzać. W ciągu najbliższych 12 miesięcy większość osób w wieku 55 lat i więcej będzie albo oszczędzać mniej niż dotąd, albo w ogóle przestanie to robić.

Tylko 11 proc. planuje zwiększyć oszczędności, co czyni Polaków w tym wieku najmniej liczną grupą w Europie. Dla porównania aż 36 proc. Irlandczyków chce oszczędzać więcej. W najbliższym czasie nie planują więcej oszczędzać także młodzi. Deklaruje to 24 proc., gdy równocześnie w Irlandii 52 proc. rówieśników. W całej badanej populacji najmniej osób w porównaniu z innymi krajami wskazuje jako główną motywację oszczędzania lepszą emeryturę - zaledwie 28 proc., gdy we Włoszech jest to 57 proc., a we Francji, Hiszpanii czy Irlandii po znacznie ponad 40 proc.

Większość Polaków w wieku przedemerytalnym jest zdania, że co najmniej połowa ich obecnych dochodów pozwoli im żyć wygodnie na emeryturze (66 proc. badanych). Równocześnie jednak jest znacząca grupa, która albo nie wie ile będzie potrzebować, albo nie myśli o tym. Średnia w całej populacji Polaków w porównaniu z innymi krajami wypada pod tym względem najgorzej. Prawie połowa nie wie, albo nie myśli ile będzie potrzebować.

- Dzięki reformie emerytalnej otrzymujemy co roku informacje o wpłaconych składkach i oczekiwanej przyszłej emeryturze z ZUS. Jeśli należymy do OFE, jesteśmy również regularnie informowani o przyroście kapitału na swoim koncie. Mamy do dyspozycji kalkulatory emerytalne i pomoc doradców finansowych. Tymczasem nie potrafimy skorzystać z dostępnych informacji. A może boimy się zadać sobie pytanie: na jaką emeryturę już zapracowałem? - mówi Piotr Szczepiórkowski, wiceprezes Aviva Życie.

Jak dodaje brak konfrontacji z tym pytaniem powoduje, że pielęgnujemy nierealistyczne oczekiwania co do wysokości przyszłych emerytur i nie doceniamy potrzeby oszczędzania w trzecim filarze. - Zbyt mało Polaków planuje swoją przyszłość finansową, a zbyt wielu uważa, że emerytury to sprawa państwa. Tymczasem wysokość przyszłej emerytury to coraz bardziej sprawa każdego z nas. Tylko wczesne rozpoczęcie planowania emerytalnego może dać możliwość wyboru, w jakim wieku będziemy finansowo przygotowani do zakończenia aktywności zawodowej - mówi Szczepiórkowski.

W ostatnim wywiadzie z "Rz" Michał Boni, szef doradców strategicznych premiera mówił, że wysokość przyszłych emerytur będzie zależeć od długości aktywności zawodowej oraz indywidualnej zapobiegliwości w postaci dodatkowego oszczędzania.