Czy instytucja finansowa powinna jednak dochodzić przymusowo zwrotu tych środków – jak sugerują zagadnienia przygotowane przez portal mojeppk.pl?
Wypłata środków z PPK na pokrycie wkładu własnego służy sfinansowaniu częścią własnego kapitału zakupu nieruchomości. Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych zakłada, że z wnioskiem o wypłatę można zgłosić się uczestnik przed 45. rokiem życia. Ogranicza to znacząco atrakcyjność rozwiązania przy PPK, w którym wartość oszczędność rośnie z biegiem lat oraz regularnych wpłat. Takie rozwiązanie jest jednak logiczną konsekwencją przyjętego przez ustawodawcę modelu, w którym wypłata środków na wkład własny nie jest faktyczną wypłatą, ale formą „pożyczki”. Cudzysłów jest tutaj adekwatny, gdyż kwestia kwalifikacji takiej czynności jest … problematyczna. Z jednej strony uczestnik dokonując wypłaty zawiera umowę z instytucją finansową, wobec której zobowiązuje się zwrócić środki (art. 98 ust. 1 ustawy o PPK).
Warto sprawdzić: PPK. Kiedy mikroprzedsiębiorca nie musi ich tworzyć
Z drugiej strony to nie jest kapitał instytucji finansowej. Ekonomiczne są to środki zgromadzone przez samego uczestnika. W tym kontekście zatem jest to pożyczka od samego siebie. Zwrot takiej pożyczki do funduszu PPK powinien nastąpić między 5 a 15 rokiem od daty wypłaty, co oznacza że uczestnik może zakończyć okres „spłacania” sobie środków na rachunek PPK wraz z osiągnięciem 60. roku życia, a zatem do momentu, od którego będzie mógł te środki wypłacić bez konsekwencji podatkowych.
Podatek w przypadku nieterminowej spłaty środków przez uczestnika
Ustawa o PPK milczy w kwestii szczegółów w przypadku nieterminowej spłaty środków. Pewne jest, że brak terminowej spłaty zaistnieją skutki podatkowej dla uczestnika – konieczność zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Art. 30a ust. 1 pkt. 11a) PDOF przewiduje zryczałtowany 19% podatek od dochodu uczestnika PPK, w zakresie „w jakim uczestnik nie dokonał zwrotu wypłaconych środków w terminie wynikającym z umowy zawartej z wybraną instytucją finansową”. Treść przepis (wsparta także art. 30a ust. 12 PDOF) wskazuje, że chodzi o kwoty, które nie zostały spłacone w terminie określony w umowie. Zakładając, że uczestnik i instytucja finansowa przyjęli ratalny harmonogram spłat, to zobowiązanie podatkowe będzie powstało co do danej części wypłaconych środków tj. w zakresie w jakim upłynął termin ich ponownej wpłat. W praktyce takie rozwiązanie będzie komplikować rozliczenie podatkowe, a także może się zdarzyć sytuacja, w której dla części kwot (spłaconych w terminie) zobowiązanie podatkowe nie powstanie.
