Te fundusze mają chronić kapitał, a przynoszą straty

Fundusze absolutnej stopy zwrotu kuszą polityką inwestycyjną, która pozwala chronić kapitał w każdych warunkach rynkowych, zarówno podczas hossy, jak i bessy. Pokusom nie warto ulegać. Inwestujący w fundusze absolutnej stopy zwrotu ponoszą dziś straty zarówno w krótkim, jak i długim terminie.

Czytaj także: Ranking TFI 2018. Rośnie przewaga najlepszych

Średni wynik funduszy absolutnej stopy zwrotu osiągnięty w ciągu ostatnich trzech lat wynosi -3,7 proc. Po tym czasie tylko 14 funduszy jest na plusie, 29 przynosi straty. Jeszcze gorzej zachowują się fundusze po roku. Średnia ich strat wynosi ponad 9 proc., a zysk przynosi zaledwie 6 funduszy z 48 monitorowanych przez Analizy Online.

Tymczasem z założenia fundusze absolute return miały przynosić zysk w każdej sytuacji rynkowej, dzięki elastycznej polityce inwestycyjnej. W przeciwieństwie do innych grup funduszy nie mają bowiem ustalonego benchmarku ani ściśle określonych przedziałów dla poszczególnych kategorii papierów w portfelu. Mogą więc inwestować w dowolne aktywa – akcje polskie i zagraniczne, kontrakty terminowe, opcje, a w razie dekoniunktury zmniejszać zaangażowanie w bardzo ryzykowne papiery i kapitał inwestować w instrumenty pozwalające zarabiać na spadkach.

Ma to dawać szanse na zmiany w portfelu przy każdej koniunkturze i przez kilka lat dawało rezultaty. Wprawdzie fundusze z tej grupy nie miały szans osiągać lepszych wyników od tradycyjnych funduszy, ale wahania jednostek były mniejsze, inwestycja więc była bardziej stabilna, a straty minimalizowane. Dzięki temu również w Polsce zaczęły być tworzone przez wiele TFI po kryzysie sprzed 10 lat, kiedy inwestorzy poszukiwali mniej ryzykownych lokat dla swoich oszczędności. Miały też być alternatywą dla lokat bankowych, ale dawać wyższe zyski niż oferty bankowe.

Teoretyczna polityka inwestycyjna sprawdzała się w praktyce w kilku poprzednich latach. Jeszcze w ubiegłym roku posiadacze jednostek funduszy absolutnej stopy zwrotu byli na plusie, a przez pierwszą połowę bieżącego roku na Skarbcu Market Neutral można było zrealizować 8 proc. zysku. To już wtedy był jednak wyjątek, choć jednostki nadal są 33,6 proc. na plusie i jest to trzeci wynik w rankingu.

Fundusze absolutnej stopy zwrotu: teoria daleka od praktyki

Dzisiaj posiadacze jednostek funduszy absolutnej stopy zwrotu, umarzając je, w większości ponoszą straty. Największe ci, którzy chcieli inwestować długoterminowo i nie wybrali wtedy funduszu takiego jak: Opera Alfa-plus.pl czy Skarbiec Market Neutral. Pochopna sprzedaż może być jednak błędem. Dwa lata temu znajdująca się dziś w czołówce Opera Za 3 Grosze generowała po roku 26,5 proc. straty; kto przetrzymał złą passę, byłby dzisiaj 33,7 proc. na plusie.

Niemniej dobrze nie jest. Średni wynik funduszy po 60 miesiącach wynosi -9,8 proc. Zdecydowanie zaniża go Superfund RED, na którym można było stracić jedną trzecią kapitału. W krótszych terminach – trzyletnim i rocznym – też jest na sporym minusie. Po trzech latach od najlepszego z funduszy dzieli go aż 67,3 pkt proc., po roku 16,3 proc.

Fundusz lokuje aktywa w tytuły uczestnictwa funduszu Superfund Red Sicav, który inwestuje na wielu rynkach akcji i obligacji oraz w metale i surowce energetyczne. Jego krótkoterminowa strategia, która miała przynosić zyski w każdych warunkach rynkowych, niezależnie od średnio- i długoterminowych trendów, okazała się więc zupełnie nietrafiona, mimo dużych możliwości. W tym przypadku nie zawiódł jednak człowiek. Fundusz korzysta ze zautomatyzowanych systemów transakcyjnych, które mają wykorzystywać trendy bez emocji. Niezmiennie złe wyniki notował w każdym terminie również Altus Absolutnej Stopy Zwrotu Rynku Polskiego – dzisiaj w likwidacji.

Fundusze absolutnej stopy zwrotu: nieliczne rodzynki

Bardzo dobrze zdecydowali natomiast klienci, którzy wybrali jeden z funduszy absolutnej stopy zwrotu w towarzystwie Opera TFI – Operę Alfa-plus.pl lub certyfikaty Opery Za 3 Grosze. Oba są w czołówce we wszystkich okresach. Pierwszy z nich po 3 latach generuje 34 proc. zysku, a drugi 35,7 proc. Opera Alfa-plus.pl najlepsza jest po roku, po pięciu latach i od początku tego roku. Oba fundusze zamiennie zajmują pierwsze i drugie miejsce. Wyróżniają się też na tle wielu innych funduszy mieszanych, które mają zdecydowanie niższe wyniki.

Opera Alfa-plus.pl ma bardzo duże możliwości inwestycyjne. Do 100 proc. może inwestować w akcje, udziały w spółkach z o.o oraz w jednostki i tytuły uczestnictwa funduszy akcyjnych. Podobnie jest z walutami obcymi. Ograniczenia dotyczą tylko listów zastawnych, które nie mogą przekraczać połowy portfela i instrumentów pochodnych, które nie mogą przekraczać 40 proc. Szansę na zwiększenie stopy zwrotu daje natomiast korzystanie z dźwigni finansowej, która pozwala na inwestowanie nawet 200 proc. wartości aktywów w papiery dłużne. Większe ograniczenia ma Opery Za 3 Grosze, która w akcjach i udziałach w spółkach z o.o. może ulokować najwyżej połowę portfela. Pozostałą część mogą stanowić jednostki uczestnictwa i certyfikaty funduszy inwestycyjnych, waluty obce, instrumenty pochodne oraz wierzytelności firm.