„Popiół i diament” obok dzieł Schulza

Podczas aukcji 20 lutego bibliofilski antykwariat Rara Avis (www.raraavis.krakow.pl) za 72 tys. zł sprzedał autorski rękopis patriotycznej pieśni „Warszawianka”.

Zabytek kupiła Biblioteka Narodowa, płacąc cenę wywoławczą. Tekst „Warszawianki” napisał po francusku poeta Casimir Francois Delavigne (1793–1843). Był to wyraz solidarności Francuzów z Polakami walczącymi w powstaniu listopadowym.

Pieśń nawiązująca słowami do „Marsylianki” ma do dziś wielką wartość symboliczną. Z wielką ekspresją wykonywana jest podczas uroczystości patriotycznych.

W katalogu czytamy, że jest to jedyny zachowany autorski rękopis pieśni. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. była ona jedną z kandydatek do miana hymnu narodowego. Faktem jest, że w katalogu aukcyjnym nie ma najmniejszej wzmianki o losach dokumentu.

Po raz kolejny powtórzę, że na polskim rynku dokumenty o podstawowym znaczeniu dla naszej narodowej tożsamości i wybitne dzieła naszych największych artystów najczęściej nie mają rodowodu, który nie tylko powodowałby wzrost ceny, ale miałby także wielką wartość historyczną.

65 tys. zł za książkę Brunona Schulza

Cena książki zdecydowanie rośnie również w sytuacji, gdy egzemplarz znajduje się w idealnym stanie. Prywatny kolekcjoner zapłacił aż 65 tys. zł za pierwodruk „Sklepów cynamonowych” Brunona Schulza z 1934 r. (cena wywoławcza wynosiła 6 tys. zł). Po raz pierwszy się zdarzyło, że egzemplarz tego dzieła miał obwolutę!

W 2012 r. za 85 tys. zł (wywoławcza 3 tys. zł) sprzedano na aukcji Rara Avis idealnie zachowany egzemplarz „Sanatorium pod klepsydrą” Schulza. Tamta książka też miała obwolutę. Dodatkowo kartki były nierozcięte, więc nikt nie czytał tamtego egzemplarza! Prawdopodobnie „Sanatorium” kupił kolekcjoner ze świata.

Na aukcji Rara Avis po raz pierwszy był osobny dział książek z PRL. Na przykład za 1,1 tys. zł (cena wywoławcza 320 zł) właściciela zmienił pierwodruk powieści Witkacego „622 upadki Bunga”. W 1972 r. komunistyczna cenzura kazała wydrzeć z całego nakładu stronę przedtytułową. Powodem ingerencji był rysunek Alicji i Bożeny Wahl. Jeden z partyjnych decydentów uznał rysunek za zbyt śmiały pod względem erotycznym. Sprzedany egzemplarz jest kompletny. Dlaczego w katalogu aukcji nie było reprodukcji rysunku?

Za 160 zł kupiono „Stawkę większą niż życie” z portretem aktora Stanisława Mikulskiego na okładce. Pierwodruk „Popiołu i diamentu” Jerzego Andrzejewskiego osiągnął cenę 820 zł (wywoławcza 320 zł).

Handel drukami z czasów PRL może być nowym kierunkiem rozwoju bibliofilskiego rynku aukcyjnego. Czy będzie dostateczna podaż? Teraz wystawiono 100 książek z tamtej epoki. Gromadzono je przez około półtora roku. Może po sukcesie tej aukcji podaż się ożywi.

Antyk za 50 zł

W najbliższym czasie warto zwrócić uwagę m.in. na aukcję wyprzedażową, jaką 5 marca zorganizuje Sopocki Dom Aukcyjny (www.sda.pl). Wśród 350 obiektów są np. akwarele Józefa Czapskiego (cena wywoławcza 2,2 tys. zł), prace Franciszka Starowieyskiego i Eugeniusza Eibischa. Na 5,5 tys. zł wyceniono obraz Heleny Zaremby Cybisowej. Przystępną cenę (wywoławcza 700 zł) ma akwarela Zbigniewa Lengrena. Zgromadzono dużo srebrnych naczyń, porcelany, biżuterii, dawnych mebli w różnych stylach.