Czytaj także: Kompas Młodej Sztuki 2018. Pierwsza liga polskich młodych artystów
Na ekspozycji, która trwała do 19.12, pojawiły się przede wszystkim prace Złotej 10 KMS 2018 – Bartosza Kokosińskiego (lidera, po raz czwarty), Katarzyny Karpowicz, Ewy Juszkiewicz, Martyny Czech, Mariusza Tarkawiana, Jana Bajtlika, Marcina Zawickiego, Kamila Kukli, Diany Lelonek, Karoliny Jabłońskiej, Olgi Pawłowicz, Agaty Kus, Irminy Rusickiej, Pawła Matyszewskiego i Irminy Staś.
Zwracały uwagę dokonania twórców z dalszych miejsc rankingu: rzeźby Tomasza Górnickiego i Krzysztofa Ostaszewskiego oraz obrazy Julii Curyło, Eweliny Kołakowskiej i Sebastiana Kroka. Większość tych artystów brała udział w ważnych wystawach, była laureatami prestiżowych konkursów.
Ten wyjątkowy pokaz odzwierciedlał nie tylko wybory dokonane przez ponad 70 galerii sztuki współczesnej z całej Polski, pozwolił też zorientować się w inspiracjach młodego pokolenia.
Kolejny rok promocji młodych twórców Fot. Leszek Fidusiewicz
Sytuacja sztuki nowoczesnej
Praca Ewy Juszkiewicz, dwukrotnej liderki Kompasu. Fot. Leszek Fidusiewicz
Sztuka nowoczesna jest niezwykle zróżnicowana, nie ma jednego obowiązującego stylu, artyści sięgają po różne media, różne środki wyrazu. Tworzone są klasyczne, przedstawiające obrazy, powstają prace surrealistyczne i abstrakcyjne; instalacje malarskie i fotograficzne oraz figuratywne rzeźby i filmy wideo.
Laureat Kompasu 2018 Bartosz Kokosiński konsekwentnie od lat eksperymentuje, bada, jakie są granice malarstwa. Już jako debiutant dość szybko został zauważony przez krytykę. Jego prace czasem zwinięte i wypełnione różnymi rzeczami – zużytymi kablami, boazerią, mchem, pilotami, resztkami farby itd. uważane są za rzeźby, instalacje. Dla artysty nadal są obrazami, bo wywodzą są z malarskiej tradycji, „w większości przypadków to olej na płótnie naciągnięty na drewniany blejtram” , z którym w charakterystyczny sposób walczy – szarpie go, nacina, wygina itd. Pokazując wywinięte obrazy, demaskuje to, co skrywają pod cienką powierzchnią.
Lecz nie chodzi tylko o samą deformację. Jego malarstwo oddaje emocje związane z wątpliwościami, napięciami, rozczarowaniami każdego twórcy.
Podczas wernisażu w Galerii (-1) PKOI Bartosz Kokosiński otrzymał Nagrodę Główną KMS w wysokości 10 tys. zł, fundatorem po raz kolejny był Bank Millennium – Mecenas Kompasu Młodej Sztuki.
W tym roku Bank Millennium ufundował także dwie specjalne nagrody, każda po 5 tys. zł, dla artystek, które zajęły drugą (Katarzyna Karpowicz) i trzecią pozycję (Ewa Juszkiewicz, dwukrotna liderka KMS).
Od firmy FutureNet 5 tys. zł odebrała Irmina Rusicka, która osiągnęła spektakularny postęp w rankingu – z ostatniego zeszłorocznego miejsca awansowała na ósme. Podczas wernisażu można było obejrzeć jej wideo, artystka skupia się na sprawach egzystencjalnych i społeczno-politycznych.
W tym roku warszawska Galeria m2, której właścicielką jest Matylda Prus, została uhonorowana dyplomem KMS za promowanie z sukcesem młodych artystów. Wernisaż zgromadził wielu utalentowanych artystów, kolekcjonerów i przedstawicieli świata biznesu, w tym znanych miłośników sztuki.
Ranking z historią
Kompas Młodej Sztuki powstaje od 2008 r., wcześniej co dwa lata, a od 2013 – co roku. Od początku publikowany jest na łamach „Moich Pieniędzy” w „Rzeczpospolitej”.
Ranking tworzą czołowe galerie sztuki współczesnej, prywatne i publiczne. W tym roku udział wzięło 71 renomowanych placówek, m.in. CSW Zamek Ujazdowski, Foksal, BWA Zielona Góra, poznański Arsenał, Galeria Biała, Galeria Bielska, CSW Łaźnia, Szara oraz komercyjne: Galeria Starmach, Zderzak, lokal 30, Galeria Le Guern, Galeria m2, Artemis, Propaganda, Galeria Wizytująca, Pragaleria, Ney Gallery & Prints itd. Dołączyły dwie galerie krakowskie – FAIT, Potencja oraz poznańska Rodríguez Gallery i warszawska HOS Gallery.
Szefowie bądź właściciele galerii zgłaszali pięć nazwisk, ich zdaniem najlepszych artystów, którzy maksymalnie mają 35 lat. Kierowali się ostatnimi osiągnięciami (ważne wystawy, nagrody, udział w projektach), bądź uważają, że mają szansę na odniesienie sukcesu. Pierwszy artysta otrzymuje 5 punktów, drugi 4, trzeci 3 itd. Suma punktów decyduje o pozycji w rankingu, w tym roku w tej elitarnej grupie znalazło się 203 twórców wybranych spośród tysięcy absolwentów szkół plastycznych. Corocznie akademie kończy ok. 2 tys. osób. Warto zwrócić uwagę, jak głosowały galerie komercyjne i publiczne, przede wszystkim skupione na promowaniu twórców.
Jeden z obrazów Katarzyny Karpowicz. Fot. Leszek Fidusiewicz
Czytaj także: Budowanie ceny dzieła to bardzo złożony proces
Biorąc pod uwagę mało przejrzysty rynek sztuki, u nas wciąż raczkujący, trudno przecenić rolę Kompasu Młodej Sztuki, który pozwala zorientować się, na kogo warto zwrócić uwagę. Tworzony od dziesięciu lat pozwala prześledzić pozycję rynkową twórców.
Z wyników Kompasu Młodej Sztuki korzystają domy aukcyjne, galerie sztuki współczesnej, kuratorzy, kolekcjonerzy, marszandzi i oczywiście sami artyści. Niektórzy pojawili się tylko raz, inni od kilku edycji tworzą ścisłą czołówkę, co pokrywa się z pozycją, jaką zajmują na rynku sztuki.
Poprzedni laureaci KMS: Rafał Bujnowski (wygrał w 2008 r.), Radek Szlaga (pierwszy w 2012 r.), Wojciech Bąkowski (zwycięzca w 2010 r.), przekroczyli granicę 35 lat i należą już do grupy uznanych artystów.
Twórcy, którzy także zajmowali czołowe miejsca w rankingu – Jakub Julian Ziółkowski, Tomasz Kowalski, Marcin Maciejowski, Basia Bańda czy Honza Zamojski i Norman Leto odnoszą sukcesy nie tylko w Polsce. W ciągu paru lat wartość ich prac zdecydowanie wzrosła. W rankingu oprócz nazwisk liczących się twórców podana jest też wyselekcjonowana lista głosujących galerii.
Kompas na stałe już wpisał się w rynek sztuki.
