– Popularność Black Friday i Cyber Monday wśród polskich klientów wciąż rośnie – zna te dni już 95 proc. z nich. Dla jednej trzeciej osób z Generacji Z i pokolenia millennialsów zakupy w tym czasie to już tradycja. Według szacunków w tym okresie konsumenci w Polsce wydadzą ok. 2 mld zł i kupią średnio po cztery rzeczy na osobę, wydając średnio ok. 663 zł – wylicza Marcin Glogowski, Dyrektor Zarządzający PayPal w Europie Środkowo-Wschodniej.

Przyrosty sprzedaży w trakcie wyprzedaży w porównaniu do średniej dziennej z całego roku

Warto sprawdzić: Jak nie dać się oszukać w Black Friday i Cyber Monday

Mężczyźni w Czarny Piątek wydają więcej

Z badań przeprowadzonych przez Pureprofile na zlecenie porównywarki finder.com wynika, że Amerykanie w trakcie wyprzedaży w Black Friday i Cyber Monday wydadzą ok. 87 mld dolarów. Choć kupujących będzie więcej, to wydadzą ok. 3 mld dol. mniej niż w ubiegłym roku – przeciętne zakupy wyniosą 397,5 dolara.

Ten trend jest widoczny także w Europie. Według raportu European Consumer Payment – czterech na dziesięciu Europejczyków przyznało, że zainteresowanie zrównoważonym podejściem do życia zmotywowało ich do ograniczenia zakupów.

– Na chęć i motywacje europejskich konsumentów do wydawania pieniędzy zaczynają wpływać rosnące obawy związane z kryzysem klimatycznym i zachowaniem równowagi ekologicznej. W tegorocznej edycji naszego raportu dostrzegamy oznaki tego, że apetyt zakupowy Europejczyków się zmienia – do zakupów podchodzimy bardziej racjonalnie, konsumpcjonizm traci na sile – podkreśla Mikael Eriksson, CEO & President Intrum, wydawcy European Consumer Payment Report.

Za oceanem został obalony stereotyp, że najchętniej zakupy robią kobiety i najwięcej na nie wydają. W najbliższy piątek na okazje ma zamiar czyhać 88 proc. Amerykanów i 83 proc. Amerykanek. W Polsce wprawdzie więcej kupują kobiety, ale w obu krajach wydają mniej niż mężczyźni. Amerykanin wyda średnio 436,20 dolarów, podczas gdy Amerykanka 377,94 dolarów, a Polak – jak wynika z raportu przygotowanego przez Picodi.com, międzynarodową platformę internetową, udostępniającą kody rabatowe do sklepów internetowych – 877 zł, podczas gdy kobieta 476 zł.

Różnice te wynikają z kupowanego asortymentu. Kobiety zakupowe szaleństwo koncentrują na kompletowaniu odzieży i butów, ewentualnie kosmetyków i perfum, a uwaga mężczyzna skupia się na gadżetach elektronicznych. Mężczyźni częściej żałują swoich pochopnych decyzji. Z analiz finder.com wynika, że ok. 52 proc. kupujących żałowało, że skusiło się na rzeczy oferowane na wyprzedażach – 56 proc. mężczyzn i 49 proc. kobiet.

Groźne emocje

W Stanach Zjednoczonych najwięcej w Czarny Piątek wydają nowojorczycy, w Polsce – jak podsumował serwis Picodi.com, najbardziej zainteresowani wyprzedażami są mieszkańcy Katowic, Lublina, Sosnowca i Gdyni. Warszawiacy zajmują dopiero piąte miejsce.

Zakupy coraz chętniej robione są online – 47 proc. ankietowanych przez Picodi.com osób zadeklarowało, że zrobi zakupy w sklepach internetowych, a 44 proc. Oprócz buszowania w sieci, odwiedzi sklepy stacjonarne. Tylko jedna na dziesięć osób uda się wyłącznie na tradycyjne zakupy. Coraz więcej osób przeraża bowiem – zwłaszcza w dniach wyprzedaży, tłok w galeriach handlowych i kolejki do kas.

W wielu krajach na Black Friday zarabiają nie tylko sklepy opróżniające magazyny, ale również autorzy poradników poświęconych przetrwaniu wielogodzinnego oczekiwania na możliwość zapłaty za zakupy. W Polsce aż takiego szaleństwa nie ma, ale już teraz 44 proc. mężczyzn i 39 proc. kobiet przyznaje, że rezygnuje z zakupu, jeśli musi zbyt długo stać w kolejce do kasy.

Black Fiday to nie tylko biznes dla sprzedawców i okazje dla kupujących, ale również dla cyberprzestępców. Wiele instytucji zaleca więc ostrożność w trakcie zakupów.

– Przełom listopada i grudnia to czas, w którym odnotowuje się aż o 18 proc. więcej prób oszustw. Właśnie w takich momentach, gdy robimy zakupy w pośpiechu, powinniśmy być bardziej czujni. Według analiz, 1,36 proc. wszystkich transakcji przeprowadzonych podczas Black Friday i 1 proc. transakcji w trakcie Cyber Monday może być próbą oszustwa. Dlatego szczególnie istotny staje się wybór takiej metody płatności, która zagwarantuje nie tylko bezpieczeństwo, ale też wsparcie, jeżeli coś pójdzie nie tak, niezależnie od tego czy kupujemy za pomocą komputera czy telefonu – podkreśla Marcin Glogowski, Dyrektor Zarządzający PayPal w Europie Środkowo-Wschodniej.

Warto sprawdzić: Czas zrozumieć wyprzedaże. Mikołaj w Trzech Króli?

Nie tylko Black Friday

Maggie Baker, psycholog, terapeuta finansowy i autorka książki „Crazy About Money”, przyznaje, że obniżki cen i emocje wzmagają zakupowe szaleństwo, przesłaniając racjonalne myślenie. Radzi więc, aby zrobić listę rzeczy, których rzeczywiście się potrzebuje i trzymać się jej, aby później poczynione wydatki nie przerażały. Zwłaszcza że część zakupów robiona jest na kredyt. Ze statystyk BIK wynika, że w 2017 r. liczba udzielonych kredytów ratalnych wzrosła prawie o połowę w stosunku do pozostałych weekendów w listopadzie 2017 r., a w ubiegłym roku – o 80 proc.. Biuro szacuje, że w tym roku może paść rekord, ponieważ kredytów ratalnych przybywa. Banki od stycznia do końca października udzieliły ich – według wartości – o 6,7 proc. więcej niż przed rokiem. Wzrost wydatków potwierdzają dane Krajowej Izby Rozliczeniowej, według których w Black Friday wydajemy w e-sklepach 176 proc. więcej, niż miesiąc wcześniej.

Czasem są to zakupy pochopne, bo- jak podkreślają eksperci DAS Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej – część rzeczy kupionych pod wpływem emocji jest nietrafiona.

A co ze zwrotem niechcianych przedmiotów i usług lub reklamacją ze względu na uszkodzenia? Okazuje się, że ciągu ostatniego roku, wg danych Google Trends, najwięcej pytań w wyszukiwarce o reklamacje przypadało na dni 2-8 grudnia, czyli tuż po najgorętszych dniach zakupów.

Black Friday nie jest jedynym listopadowym świętem konsumentów. Wcześniej – 11 listopada obchodzony jest wywodzący się z Chin Dzień Singla. Na razie przyciąga uwagę przede wszystkim Azjatów, których kuszą wysokie zniżki, ale przy obecnej popularności azjatyckich produktów, można się spodziewać, że w kolejnych latach przyjmie się również w Polsce. Z ankiety przeprowadzonej przez Picodi.com wynika, że zakupową aktywność tego dnia wykazało 2 proc. z Polaków.

Warto sprawdzić: Jak zrobić zakupy w internecie nie płacąc za nie od razu

Edwin Osiecki, Dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży DHL Express (Poland)

Promocje oferowane przez sklepy przy okazji Black Friday przyjęły się w Polsce bardzo szybko i są już dla nas naturalnym elementem rozpoczynającym okres świątecznych zakupów. Ponad 60 proc. Polaków korzysta ze zniżek oferowanych w tym dniu , a odsetek ten systematycznie rośnie. Widać jednak, że choć dynamicznie się rozwijamy, to wciąż gonimy Zachód. Promocje w Stanach Zjednoczonych są niejednokrotnie zdecydowanie bardziej atrakcyjne niż w Polsce – różnicę można zauważyć nawet na przykładzie marek operujących jednocześnie w obu krajach. Przekłada się to w konsekwencji choćby na średnią kwotę wydaną w tym okresie na zakupy – polscy konsumenci planują na nie przeznaczyć nawet do pięciu razy mniej niż Amerykanie.

Tworzy to świetną okazję dla polskich e-sklepów, które oferują swoje towary za granicą. Mają one szansę skorzystać np. na dużo większej chłonności sektora amerykańskiego, gdzie sprzedaż w tym dniu wzrasta w porównaniu do dziennej średniej z całego roku aż o ponad 2 tys. proc. (w Polsce to niecałe 700 proc.). W Europie atrakcyjne rynki zbytu w Black Friday to szczególnie Wielka Brytania i Niemcy, gdzie przyrosty wynoszą odpowiednio 1708 i 2418 proc. W DHL Express obserwujemy w tym okresie wzrost liczby obsługiwanych przez nas przesyłek zagranicznych średnio o ponad 30 proc.