Największą zmianą w Prawie budowlanym w 2023 roku będzie możliwość budowy domów jednorodzinnych bez pozwolenia na budowę, a jedynie na zgłoszenie. Zmiany pierwotnie miały zacząć obowiązywać od początku stycznia, jednak termin nowelizacji prawa przesunięto i na razie nie ma pewności kiedy przepisy wejdą w życie. Z zapowiedzi resortu wynika, że ma ona wejść w życie w pierwszym kwartale roku. Cały czas trwają jednak rozmowy i konsultacje dotyczące ostatecznego brzmienia przepisów budowlanych.
Rewolucyjne zmiany w prawie budowlanym, to między innymi:
• kompletnie nowa procedura budowy domów jednorodzinnych bez pozwolenia na budowę, a jedynie na tak zwane zgłoszenie;
• do użytkowania obiekty budowlane będą oddawane jedynie po zawiadomieniu o zakończeniu budowy, co oznacza, że nie będzie konieczna decyzja o pozwoleniu na użytkowanie danego obiektu;
• poszerza się lista inwestycji realizowanych na uproszczonych zasadach także m.in. o mikroelektorownie wiatrowe (o wysokości 3–12 m) czy bezodpływowych zbiorników na wody opadowe lub roztopowe (do 5 m3 – bez zgłoszenia i pozwolenia; o pojemności 5–15 m3 – wystarczy jedynie zgłoszenie).
• bez pozwolenia na budowę – a jedynie na zgłoszenie – można będzie wybudować każdy dom –niezależnie od metrażu, ale pod warunkiem, że jest budowany na potrzeby własne i posiada maksymalnie dwie kondygnacje.
– Zgłoszenia mają być realizowane na podstawie projektu sporządzonego z kierownikiem budowy, tak więc kierownik budowy ma potwierdzać gotowość budynku do zamieszkania. To budzi obawy, bo tracimy ważny etap kontroli uprzedniej i następczej, sprawowanej do tej pory przez administrację publiczną. Po tych zmianach w prawie odpowiedzialność za budowę przerzucona zostaje na inwestora, kierownika budowy i projektanta. Wyobraźmy sobie, że dochodzi do sporu między nimi. To oznacza wieloletni spór sądowy. W końcu budując na zgłoszenie inwestor nie dostaje z urzędu żadnej decyzji. Z problemem zostanie sam – zwraca uwagę Radosław Jodko, ekspert ds. inwestycji z RRJ Group.
Czytaj więcej
Po wiosennych znacznych wzrostach cen materiałów budowanych, w sierpniu spadły ceny niektórych z nich, co miało wpływ na zmniejszenie kosztu budowy domu.
– To co cieszy w tych zmianach, to rozbudowanie katalogu inwestycji realizowanych na uproszczonych zasadach. Dołączają do tej listy mikroelektrownie wiatrowe czy zbiorniki gromadzenia wody, co oznacza, że pojawiają się na rynku nieruchomości indywidualnych realne rozwiązania wspierające zeroemisyjność budynków. I na te zmiany z pewnością czekał rynek – podkreśla Jodko.
Jak mówi agencji Newseria Biznes Marta Kaleta-Domaradzka z portalu Extradom.pl. vhoć mamy już za sobą jedną taką nowelizację w 2022 roku, to ta jest uznawana wręcz za rewolucyjną.
– To wynika z szeregu zmian dotyczących m.in. uproszczenia całego procesu budowlanego i poszerzenia katalogu budynków, które będzie można wybudować bez pozwolenia, a także przyspieszenia procesu budowlanego. Temu ma służyć pozbycie się całej papierologii, która teraz mu towarzyszy.
Od ubiegłego roku budowa domów na własny użytek o powierzchni do 70 mkw. jest możliwa bez pozwolenia na budowę, tylko na podstawie zgłoszenia z projektem. Rząd chce rozszerzyć tę możliwość na wszystkie domy jednorodzinne, niezależnie od ich metrażu. Jedyne ograniczenie będzie dotyczyć wysokości – budynki będą mogły mieć maksymalnie dwie kondygnacje.
– Dla inwestorów oczywiście oznacza to szereg ułatwień. Przede wszystkim pozbędą się długotrwałego oczekiwania na pozwolenie na budowę. Jednak znając życie i praktykę, zapewne spotkamy się z pewnego rodzaju utrudnieniami – mówi ekspertka Extradom.pl. – Te utrudnienia widzimy już dzisiaj na bazie przepisów, które weszły w życie w styczniu br. One wynikają z faktu, że pewne pojęcia nie zostały zdefiniowane przez ustawodawcę. Pojawia się np. pytanie, czy skoro dom do 70 mkw. ma być postawiony tylko na użytek własny, to czy można go wynająć. Na to pytanie dzisiaj ustawodawca nie odpowiada, zapewne pokaże to praktyka.
Jak podkreśla, statystyki dotyczące zainteresowania budową domów do 70 mkw. na podstawie uproszczonej procedury nie są imponujące. Było to jedno z założeń Polskiego Ładu, które miało ułatwić Polakom realizację marzenia o własnym domu. W ubiegłym roku było to zaledwie 2 proc. wszystkich wniosków, zapytań i pozwoleń o budowę.
Zniesienie obowiązku uzyskiwania pozwoleń na budowę, zgodnie z nowymi przepisami, będzie dotyczyć nie tylko domów, lecz również przydomowych budynków. Projektowane zmiany w prawie „uwolnią” możliwość budowania bez pozwolenia m.in. zadaszonych tarasów do 35 mkw., ale też ganków czy krużganków.
Dużą zmianą, którą ma wprowadzić nowelizacja Prawa budowlanego, będzie likwidacja obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie – w większości przypadków zastąpi je oświadczenie kierownika budowy o jej zakończeniu. To oznacza, że inwestorzy rozpoczną korzystanie z nieruchomości szybciej, bez czekania na decyzję organu nadzoru budowlanego.
Jednym nowych narzędzi będzie Baza Projektów Budowlanych, która ma umożliwić organom administracji i nadzoru budowlanego dostęp do projektów budowlanych sporządzonych w postaci elektronicznej. Inwestor – zamiast dołączać papierowy projekt do wniosków, zgłoszeń czy zawiadomień – będzie mógł po prostu wskazać jego indywidualny numer w bazie. Ma to przyspieszyć i usprawnić działanie urzędów.
