Dieta radnego. Ile zarabia radny gminy, miasta i powiatu

Sprawdzamy zarobki radnego gminy, miasta i powiatu oraz od czego uzależniona jest dieta radnego w 2020 i 2021 r.

W Polsce karierę polityczną w organie samorządowym można rozpocząć już w wieku 18 lat jako radny na szczeblu wojewódzkim, powiatowym, gminnym oraz w jednostce pomocniczej gminy (sołectwo, dzielnica, osiedle).

Warto sprawdzić: Coraz więcej Polaków przymyka oko na nadużycia finansowe

Pełnienie tej funkcji i spoczywająca odpowiedzialność na samorządowcu rekompensuje dieta, którą należy rozumieć jako zwrot kosztów pełnienia urzędu. Wielu zadaje sobie pytanie jak wygląda kwestia zarobków radnych. Sprawdzamy więc od czego uzależniona jest dieta polityków samorządowych.

Dieta radnego w 2020 i 2021 r. to maksymalnie 2684,13 zł

Ile zarabia radny gminy, miasta i powiatu

Dieta radnego jest dochodem zwolnionym od podatku dochodowego, natomiast nie rozpatrujemy jej w kategorii wynagrodzenia. Jest to zwrot części wydatków ponoszonych przez radnych w związku z wykonywaniem mandatu.

Wysokość diety radnego w skali miesiąca nie może przekroczyć półtorakrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Ta kwota w 2017 r. wynosiła 1789,42 zł. Do 2020 r. nic się nie zmieniło, a również w 2021 r. zostanie na tym samym poziomie. Półtorakrotność tej kwoty to dokładnie 2684,13 zł i jest to maksymalna możliwa dieta radnego. Wysokość ostatecznej diety zależy jednak od liczby mieszkańców danej gminy czy powiatu.

W gminach wiejskich i miejskich powyżej 100 tys. mieszkańców wysokość diety może wynieść maksymalnie 2684, 13 zł czyli 100 proc. półtorakrotności kwoty bazowej. Gdy liczba mieszkańców wynosi od 15 tys. do 100 tys. dieta radnego spada do 75 proc., czyli  2013,10 zł. Poniżej 15 tys. mieszkańców wysokość diety radnego wynosi 1342, 07 zł, czyli 50 proc. maksymalnej kwoty.

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku radnych powiatu. W ciągu miesiąca przysługuje im dieta radnego w wysokości 70 proc., czyli 1878,89 zł, gdy liczba mieszkańców powiatu nie przekracza 60 tys. Z kolei w przypadku powiatów o zaludnieniu w przedziale od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców radny otrzymuje dietę w wysokości 2281,52 zł, czyli 85 proc. Jeśli natomiast liczba mieszkańców przekracza 120 tys. przysługuje mu 100 proc. maksymalnej kwoty czyli 2684,13 zł.

W sejmikach wojewódzkich radni otrzymują dietę nieprzekraczającą półtorakrotność kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.

Rada Gminy ma kompetencje do określenia zasad przyznawania diety. Do nich należy również określenie wysokości diety jako ekwiwalent utraconych korzyści. Przy ustalaniu wysokości dochodu, rady powinny brać pod uwagę funkcje pełnione przez samorządowca. Oznacza to, że możliwe jest zróżnicowanie wysokości diet w zależności od funkcji pełnionych przez radnego nie tylko w samej radzie, lecz także w jej komisjach. Ważne jest również to, że radnemu przysługuje zwrot kosztów podróży na zasadach ustalonych przez radę gminy.

Podstawę wypłacenia diety stanowi obecność radnego na sesji lub udział w posiedzeniach komisji. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na wyżej wspomnianych konsyliach, rada powinna ustalić zasady obniżania kwoty ryczałtowej.

Warto sprawdzić: Pensja nie wystarczy na spłatę długów

Czy pozycja samorządowca jest nienaruszalna?

Istnieją okoliczności odwołania radnego z funkcji zgodnie z art. 170 Konstytucji RP. W drodze referendum mieszkańcy mogą odwołać organ wykonawczy i organ stanowiący. Z racji, że sam radny nie jest organem stanowiącym, można jedynie odwołać całą radę miasta. Wniosek złożony przez mieszkańców musi być poparty podpisami co najmniej 10 proc. uprawnionych do głosowania.

Inna okoliczność dotyczy wygaśnięcia mandatu radnego w przypadku śmierci, utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów, a także niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym. Odmowa złożenia ślubowania, pisemne zrzeczenie się mandatu oraz naruszenie ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem innych funkcji lub działalności, takich jak wójt, poseł czy senator skutkują wygaśnięciem mandatu.

Podstawowe funkcje radnego

Wbrew powszechnej opinii publicznej pełnienie urzędu w organie samorządowym niesie za sobą mnóstwo obowiązków.

Przede wszystkim radny jest przedstawicielem władzy lokalnej, dlatego powinien kierować się dobrem wspólnoty samorządowej, a urząd zobowiązuje go do utrzymywania stałej więzi z mieszkańcami i ich organizacjami. Poprzez stałe uczestnictwo w działalności rady, komisji oraz innych instytucji samorządowych, reprezentuje on wyborców w radzie gminnej, powiatowej i wojewódzkiej.

Ponieważ jest to funkcja mająca służyć dobru ogółu, polityk powinien kierować się zasadami praworządności, bezstronności, bezinteresowności, obiektywności, uczciwości, rzetelności, odpowiedzialności oraz jawności. Radny nie powinien brać udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw, z którymi wiążą się jego osobiste korzyści oraz nie może się powoływać na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą. Radny nie może wykonywać pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz sprawować równocześnie mandatu posła lub senatora. Nie może także pełnić funkcji wojewody, wicewojewody, a także wójta i zastępcy wójta. Samorządowiec jest zobowiązany do składania sprawozdania ze swojej działalności oraz corocznego oświadczenia majątkowego.

Warto sprawdzić: Polscy artyści, którzy zarobili najwięcej na aukcjach sztuki

Reasumując, radny powinien wykazywać dbałość o interes publiczny, powinien okazywać godne zachowanie przy wykonywaniu powierzonej mu funkcji oraz powinien być uprzejmy i życzliwy w kontakcie z obywatelami, a zwłaszcza z tymi, którzy nie byli jego wyborcami.