Hossa panuje na rynku bibliofilskim. Przed pandemią w I półroczu odbywało się zwykle 6–8 aukcji białych kruków. W tym roku w tym samym czasie odbyło się 50 aukcji. Sprzedano kilkadziesiąt tysięcy pozycji, w tym zabytki muzealnej klasy.

W najbliższym czasie odbędą się kolejne licytacje. Prognoza jest znakomita, bo padły kolejne rekordy na zakończonej ostatnio aukcji warszawskiego antykwariatu Lamus. Inkunabuł „Mszał wrocławski" z 1483 roku osiągnął cenę 90 tys. zł (cena wywoławcza 70 tys. zł). Tę najstarszą drukowaną wrocławską księgę liturgiczną kupił prywatny kolekcjoner. Grafikę Teodora Axentowicza wylicytowano na 46 tys. zł (cena wywoławcza 12 tys. zł). Pas kontuszowy osiągnął zawrotną cenę 90 tys. zł – cena wywoławcza 36 tys. zł (www.lamus.pl).

News z 1569 roku

9–10 października odbędzie się aukcja online krakowskiego Antykwariatu Wójtowicz (www.wojtowicz.krakow.pl).

Ozdobą oferty są wydane w 1570 r. „Statuta i Przywileie Koronne" Jana Herburta. Księga ukazała się w słynnej drukarni Mikołaja Szarffenberga, cena wywoławcza to 18 tys. zł.

Jan Herburt stworzył pierwszy zbiór praw Królestwa Polskiego, pracował jako sekretarz króla Zygmunta Augusta. W katalogu aukcji zaznaczono, że autor zdążył odnotować podpisanie unii lubelskiej pomiędzy Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim z 1 lipca 1569. Tak więc wydana rok później księga była niezwykle aktualnym dziełem.

W ofercie Antykwariatu Wójtowicz wyróżnia się panorama Krakowa z 1617 r. Miedzioryt (40 na 125 cm) pochodzi z dzieła Brauna i Hogenberga, kosztuje 20 tys. zł.

Z kolei 16–17 października odbędzie się aukcja antykwariatu Rara Avis (www.raraavis.krakow.pl). Atrakcją oferty jest debiut poetycki Adama Mickiewicza. Dwa tomy „Poezji" wydano w Wilnie w latach 1822–1823. W książce widnieje zezwolenie cenzora.

W drukowanym katalogu aukcji przypomniano, że ukazanie się tomu „Poezji" Mickiewicza było momentem przełomowym w historii polskiej kultury. Datę ich wydania szybko zaczęto uważać za początek polskiego romantyzmu. Nakład pierwszego tomu wynosił 500 egzemplarzy. Książka Mickiewicza ma cenę 36 tys. zł.

W ofercie Rara Avis wyróżniają się pamiątki związane ze Sławomirem Mrożkiem, np. oryginalne ilustracje Józefa Czapskiego do „Tanga". Tomy „Dziejów malarstwa polskiego" Feliksa Kopery zainteresują kolekcjonerów obrazów.

Ciekawostką są dwa albumy z 1956 r. z odręcznymi pracami uczniów Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. Wśród prac zidentyfikowano akwarelę namalowaną przez Ryszarda Horowitza, który zdobył międzynarodową sławę jako... fotografik.

Dwie setki map Polski

23 października Sopocki Dom Aukcyjny wystawi 229 zabytkowych map Polski (www.sda.pl). Od wysokiej ceny 23 tys. zł licytowana będzie mapa Visschera z 1630 r. To miedzioryt kolorowany – 46 x 53 cm. Mapa wygląda efektownie, przedstawiono na niej mieszkańców polskich ziem. Tego rodzaju mapy pochodzą z wydawanych przed wiekami atlasów.

24 października na aukcji antykwariatu Suszek Books można będzie wylicytować rzadkie pozycje w przystępnych cenach (www.suszekbooks.com).

Ciekawostką jest oryginalna klepsydra pogrzebowa Stanisława Wyspiańskiego (cena wywoławcza 200 zł). Kolekcjonerów ekslibrisów zainteresować może tomik Tadeusza Lesznera z oryginalnymi ekslibrisami Adama Półtawskiego (cena wywoławcza 500 zł). Nakład książeczki wynosi 42 egzemplarze.

Jest w ofercie pięknie oprawne XIX-wieczne bogato ilustrowane wydanie powieści Juliusza Verne'a „W osiemdziesiąt dni dookoła świata" (cena wywoławcza 200 zł). Pierwsze wydanie „Wiernej rzeki" Stefana Żeromskiego pochodzi z 1912 r., a w opisie katalogowym czytamy, że ocenzurowana była część nakładu przeznaczona do dystrybucji w zaborze rosyjskim. Oferowany egzemplarz pochodzi właśnie z tej części edycji.

Wydanie ocenzurowane stanowi teraz rzadkość, ponieważ było niszczone po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Ocenzurowane wydanie „Wiernej rzeki" do dziś funkcjonuje jako przykład jednego z najbardziej drastycznych działań rosyjskiej cenzury.

Historyk literatury Stanisław Pigoń doliczył się 30 usuniętych fragmentów – od pojedynczych wyrazów do całych akapitów. Cenzor wyciął głównie zdania mówiące o bezwzględności i okrucieństwie, z jakim tępiono powstańców. W katalogach aukcji bibliofilskich bardzo często pojawiają się informacje o historii Polski.

Przegapili, więc jest okazja

Nie wszystkie białe kruki zostają wylicytowane. Po aukcjach czasami tanio możemy kupić skarby. Przykład: na poprzedniej aukcji Suszek Books spadły z licytacji wspomnienia Jana Michalskiego, jednego z największych polskich bibliofilów. To świetne dzieło pod tytułem „55 lat wśród książek" wydane zostało w 1950 r. przez Ossolineum (cena wywoławcza... 40 zł). Jan Michalski zebrał olbrzymi księgozbiór – ponad 40 tys. woluminów, z zakresu literatury i kultury ojczystej. Swoje zbiory ofiarował narodowi.

Na koniec zasygnalizuję sensację z aukcji Krakowskiego Antykwariatu Naukowego, która odbędzie się 13 listopada (www.antkrak.krakow.pl). Licytowana będzie „Legenda" Stanisława Wyspiańskiego, pierwsze wydanie z 1898 roku. Na egzemplarzu widnieje odręczna dedykacja „Stanisławowi Estreicherowi Stanisław Wyspiański 30 marca 1898". Książkę wydano „Nakładem autora" w nakładzie 200 egz. Egzemplarz zawiera poprawki literówek osobiście naniesione przez Wyspiańskiego.

Ten biały kruk licytowany będzie od 7,5 tys. zł.