Tanie rękopisy Tadeusza Kościuszki

Sensacją na bibliofilskiej aukcji internetowej antykwariatu Lamus (www.lamus.pl), zaplanowanej na 2 kwietnia, będzie dokument z odręcznym podpisem Tadeusza Kościuszki (cena wywoławcza 5 tys. zł). Jest to pochodzące z 30 sierpnia 1794 r. polecenie Naczelnika wydane Deputacji Centralnej Księstwa Litewskiego. Autografy Kościuszki to rynkowa rzadkość. Nadal są względnie tanie, choć licytują je kolekcjonerzy z różnych krajów, nie tylko Amerykanie, ale także np. bogaci Białorusini. Rodzinny dwór Kościuszki znajduje się w Mereczowszczyźnie na Białorusi.

Dotychczas na aukcjach internetowych oferowano bardziej popularne druki lub rękopisy. Teraz w katalogowej ofercie Lamusa wśród 450 książek, plakatów i fotografii są białe kruki o muzealnej wartości. Świadczy to o znakomitej kondycji rynku bibliofilskiego. Zwiększa się podaż ciekawych obiektów, bo rosną ceny.

Na przykład na 9 tys. zł wyceniono dzieło historyczne słynnego kronikarza Marcina Kromera (1512–1589), wydane w Krakowie w 1611 r. Egzemplarz należał do Ignacego Machczyńskiego z Sosnowa, który wpisał się na książce w 1833 r. Z jednego z wydań „Kroniki Polski” Kromera pochodzi drzeworyt z portretem króla Zygmunta Augusta. Rycinę ozdobioną tarczą herbową z Orłem i Pogonią będzie można licytować od 400 zł.

Miłośników historii Polski zainteresują również dwa półroczniki sławnego czasopisma „Monitor”; każdy wyceniono na 400 zł. Co tydzień ukazywały się dwa numery. Publikowali tam swoje artykuły oświeceniowi myśliciele, np. Ignacy Krasicki, Adam Naruszewicz, a także król Stanisław August Poniatowski.

Rzadki „Atlas Śląska”

Nowością na aukcji bibliofilskiej są stare kwity podatkowe. Już za 100 zł można kupić pochodzące z XVIII stulecia kwity podatku kwarcianego oraz „opłaty od bydła”. To dekoracyjne formularze, np. z litewską Pogonią. Jeden z dokumentów napoleońskich z 1813 r. (cena wywoławcza 400 zł) oprawiono w ramę. Wygląda jak dawna grafika. Ma zachowaną herbową pieczęć odciśniętą w czerwonym laku.

Na 12 tys. zł wyceniono wydany w 1752 r. w Norymberdze „Atlas Śląska”. Egzemplarz, co rzadkie, zawiera komplet 20 map. To dekoracyjne, ręcznie kolorowane miedzioryty.

Najwyższą cenę wywoławczą (18,5 tys. zł) mają w ofercie Lamusa „Poezje” Adama Mickiewicza. To wielka rzadkość. Dramatyczna historia Polski sprawiła, że niewiele egzemplarzy zachowało się do naszych czasów. Dwa tomy wydano w Petersburgu w 1829 r. w dość dużym jak na owe czasy nakładzie 2 tys. egzemplarzy.

Inny charakter ma rzadki komplet czasopisma artystycznego „Grafika”, wydawanego w latach 30. XX w. Cztery roczniki wyceniono na 10 tys. zł. Okładki czasopisma projektowali m.in. Tadeusz Gronowski i Henryk Stażewski. Numery zawierają oryginalne grafiki Stanisława Ostoi Chrostowskiego, Tadeusza Cieślewskiego syna, Ludwika Tyrowicza. Numery „Grafiki” to podstawowe źródło wiedzy dla kolekcjonerów międzywojennej grafiki artystycznej.

Miłośników literatury 20-lecia międzywojennego zainteresuje powieść historyczna Gustawa Morcinka „Maszerować!”. Dotyczy zajęcia Zaolzia przez wojska polskie w 1938 r. Zawiera fotografie z frontu. Kolekcjonerską atrakcją jest okładka książki (fotomontaż) zaprojektowana przez Antoniego Wajwóda (cena wywoławcza 90 zł).

Jak zwykle w Lamusie są ciekawe fotografie filmowe. Tym razem w ofercie znajdują się np. zdjęcia z planu filmu Romana Polańskiego „Dwaj ludzie z szafą” (cena wyw. 600 zł). Nieznane plakaty teatralne Bohdana Butenki z lat 70. kosztują tylko po 100 zł.

Na 90 zł wyceniono poradnik kulinarny Franciszki Gensównej „Zdrowa kuchnia”. Ukazał się w 1943 r. Zawiera przepisy dostosowane do trudnych warunków wojennych, np. jak przyrządzić kawę z żołędzi. W bogatym dziale „Gospodarstwo wiejskie i domowe” znajdują się również inne poradniki.