Reklama
Rozwiń

Kijek Kościuszki i garnuszki króla Piasta

Kolekcjonerzy tworzyli pierwsze muzea w Europie środkowej.

Publikacja: 15.02.2017 18:47

Krzysztof Pomian Muzea i narody  Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, 2016

Krzysztof Pomian Muzea i narody Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, 2016

Foto: Rzeczpospolita

Pierwsze polskie muzeum miało mieć ekonomiczno–gospodarczy charakter. W 1766 roku Etienne Chardon de Rieule, szef sztabu wojsk polskiego króla, opublikował pomysł zebrania i wystawienia w celach edukacyjnych wszystkich naturalnych bogactw naszego kraju. Czytamy o tym w książce „Muzea i narody w Europie środkowej przed pierwszą wojną światową”. Autorem jest prof. Krzysztof Pomian, historyk kolekcjonerstwa.

Pierwsze muzeum w Europie środkowej zostało otworzone w Rydze w 1773 roku. Powstało dzięki darom lekarza-kolekcjonera. Istnieje do dziś. Na początku XIX wieku opisywano je w przewodnikach po mieście jako magnes dla podróżnych.

W 1799 roku w Pradze czeskiej powstało muzeum sztuki, do którego depozyty przekazali prywatni zbieracze zrzeszeni w klubie kolekcjonerów. Muzeum miało w statucie obowiązek kupowania na bieżąco sztuki współczesnej. Pierwszy katalog zbiorów został wydany w 1827 roku.

Muzeum Narodowe w Krakowie stworzono w 1879 roku. Była to inicjatywa m.in. malarza Henryka Siemiradzkiego. Podarował narodowi swój obraz „Pochodnie Nerona”, wystawiany do dziś w Sukiennicach. Dzieło to namalował na zamówienie cara Rosji. Uznał, że proponowana zapłata jest zbyt niska i manifestacyjnie ofiarował obraz narodowi.

W Czechach dominowały muzea przemysłu. Na Śląsku w 1802 roku przy liceum w Cieszynie otwarto muzeum ze zbiorami przyrodniczymi. Izabella Czartoryska w 1798 roku zaczęła pokazywać swoje zbiory w Puławach w „Świątyni pamięci”. Wystawiła tam m.in. szablę Kościuszki i polskie mundury noszące ślady walki o niepodległość. Wtedy prywatne polskie kolekcje i muzea miały charakter wyłącznie patriotyczny. I patriotyczne pamiątki do dziś dominują w prywatnych zbiorach.

W 1869 roku w Rapperswilu powstało Polskie Muzeum Narodowe. Pokpiwano, że prezentuje „kijek Kościuszki i króla Piasta garnuszki”. W 1927 roku zbiory przewieziono do Warszawy. Spłonęły w 1939 roku.

Książka „Muzea i narody” to przełożony z francuskiego fragment monografii Krzysztofa Pomiana o kolekcjach. Ukaże się ona w Paryżu w Wydawnictwie Gallimard. Profesor Pomian jest prekursorem badań nad kolekcjonerstwem na świecie. W 1978 roku wydał w Turynie pierwszą publikację na ten temat pt. „Kolekcja: między światem widzialnym, a niewidzialnym”. Stała się przełomem w badaniach nad historią prywatnych zbiorów i muzeów.

Sztuka
Zdrożeją obrazy malarzy kolorystów
Sztuka
Tanio kupowali zaginione dzieła i odsprzedawali je za miliony
Sztuka
Tanie wybitne obrazy jako fundusz emerytalny. W co zainwestować
Sztuka
Nikifor na wystawie. Prace niespotykane na rynku
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego
Sztuka
Sztuka komiksu na inwestycję i do zbioru
Materiał Promocyjny
„Nowy finansowy ja” w nowym roku