Reforma nie dla każdego

Reformę systemu emerytalnego przeprowadzono w Polsce w 1999 r. Nie objęła ona jednak wszystkich pracujących Polaków

Publikacja: 28.09.2011 12:44

 

Zmiana systemu emerytalnego przeprowadzona w 1999 r. podzieliła Polaków na trzy grupy:

 

Osoby urodzone do końca 1948 r.

Osoby z pierwszej grupy są całkowicie w starym systemie emerytalnym. Świadczenia dostają tylko z ZUS. Mogą przejść na emeryturę po ukończeniu minimum 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) oraz udowodnieniu okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. Jeżeli świadczenie tych osób wyniesienie mniej niż najniższe (od 1 marca 2011 r. to 728,18 zł), to ZUS podwyższa je do najniższej obowiązującej w danym roku wartości. Wyjątkiem są osoby, które mogą przejść na emeryturę po udowodnieniu 15 lat pracy w przypadku kobiet i 20 lat w przypadku mężczyzn. Jednak jeśli ich świadczenie wyniesie 400 zł, to tyle otrzymają.

Osoby urodzone między 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r.

Należą do nowego systemu, ale otrzymają świadczenie ze starego i nowego systemu. Musieli wybrać, czy chcą odkładać całą składkę emerytalną na indywidualnym koncie z ZUS (I filar), czy też oszczędzać także w otwartym funduszu emerytalnym (II filar).

Ich emerytura zależy od tego ile uzbierały składek. Ta zasada obowiązuje zarówno te osoby, które należą tylko do ZUS, jak i te, które oprócz odprowadzania składek do ZUS wybrały też OFE.

Ta grupa ma także wyliczony tzw. kapitał początkowy. To suma składek, które płacili przed reformą dopisana do indywidualnego konta w ZUS. W momencie przejścia na emeryturę suma zgromadzonych składek na indywidualnych kontach emerytalnych zostanie podzielona przez tzw. statystyczną długość życia w miesiącach (na podstawie tzw. tablic trwania życia GUS). Jest ona taka sama dla mężczyzn i kobiet. Mimo że kobiety statystycznie dłużej żyją, przez co zgromadzone przez nie oszczędności są dzielone przez więcej lat.

Osoby, które należą do OFE otrzymują także część emerytury z tej kapitałowej części systemu.

Pierwsze kobiety z rocznia 1949 r. przeszyły na emeryturę w 2009 r. Część świadczenia pochodząca z OFE nie jest dla nich wysoka. Z czego to wynika? M.in. z tego, że w OFE oszczędzały niewiele lat. Eksperci podkreślają, że świadczenia z OFE dla pierwszych roczników, które w najbliższych latach będą przechodzić na emeryturę, nie przekroczą 10-20 proc. całej emerytury. Resztę dopłaci ZUS. Dopiero z czasem udział pieniędzy z OFE w ogólnej emeryturze będzie rósł.

Osoby urodzonych od 1 stycznia 1969 r.

Ta grupa będzie pobierać emeryturę z nowego systemu emerytalnego. To oznacza, że ile odłożyły, tyle otrzymają emerytury.

Część z tych osób ma naliczony także kapitał początkowy. Pod warunkiem, że pracowała przez wejście w życie nowego systemu, czyli przed majem 1999 r. Nie będzie to jednak znacząca część ich świadczenia.

 

 

Emerytura mieszana

To świadczenie dla wybranych roczników kobiet — urodzonych w latach 1949-1953. To swego rodzaju system przejściowy. Kobiety o 5 lat wcześniej mogą zakończyć karierę zawodową w wieku 60 lat.

Jest ona wyliczana na starych i nowych zasadach. I tak osoba odchodzą na emeryturę:

•  w 2009 r., dostaje 80 proc. emerytury na zasadach dotychczasowych, a 20 proc. - na nowych;

•  w 2010 r. - odpowiednio 70 i 30 proc.;

•  w 2011 r. - 55 proc. i 45 proc.;

•  w 2012 r. - 35 proc. i 65 proc.;

•  w 2013 r. - 20 proc. i 80 proc.

Od 2014 r. emerytura będzie już w 100 proc. liczona tylko na podstawie zgromadzonych składek.

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych umożliwiła klientom OFE, którzy w ZUS składają wniosek o emeryturę podpisanie deklaracji o przekazaniu pieniędzy uzbieranych w II filarze do budżetu państwa. To więc oznacza, że w ten sposób godzą się na świadczenie w całości pochodzące z ZUS, czyli na tzw. emeryturę mieszaną obliczaną według starych i nowych zasad.

 

Emerytura okresowa

To część świadczenia pochodząca z kapitałowej części systemu, czyli z OFE. Przyznawana jest kobietom z roczników 1949-1953, które zdecydowały się oszczędzać w nie tylko w ZUS, ale także w OFE.

Aby otrzymać z OFE tzw. emeryturę okresową (będzie wypłacana do 65. roku życia, a potem zostanie przekształcona w tzw. emeryturę dożywotnią) osoba musi ukończyć 60 lat i zakończyć karierę zawodową. Klientki funduszy emerytalnych mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o ustalenie prawa do tej emerytury. ZUS nie ustali jednak prawa do okresowej emerytury i jej wysokości, jeżeli kapitał zgromadzony na koncie klientki OFE jest niższy od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego, czyli ok. 3 tys. zł.

Jak już napisaliśmy wyżej kobiety z roczników 1949-1953 mogą w ogóle zrezygnować z emerytury z OFE i zdecydować się na emeryturę mieszaną, pochodzącą wyłącznie z ZUS.

?

Zmiana systemu emerytalnego przeprowadzona w 1999 r. podzieliła Polaków na trzy grupy:

Osoby urodzone do końca 1948 r.

Pozostało 98% artykułu
Emerytura
Wypłata pieniędzy z PPK po 2 latach oszczędzania. Ile zwrotu dostaniemy
Materiał Promocyjny
Zrównoważony transport miejski w Polsce Wschodniej: program Fundusze Europejskie
Emerytura
Autozapis PPK 2023. Rezygnacja to dobry pomysł? Eksperci odpowiadają
Emerytura
Emeryci ograniczają wydatki. Mają jednak problemy z długami
Emerytura
Emeryci zadłużeni średnio na 12,5 tys. zł. Jak poprawić portfel seniora
Materiał Promocyjny
Politechnika Śląska uruchamia sieć kampusową 5G
Emerytura
Polacy łatwo sprawdzą ile mają pieniędzy na emeryturę. Jest projekt ustawy
Emerytura
Polacy sprawdzają, ile mają pieniędzy w PPK. Nawet ci, co nie mają