Gotówka wciąż trzyma się mocno i prędko nie zniknie

Martyna Kubiak Marketing & Relationship Manager NCR Polska sp. z o.o.

Foto: pieniadze.rp.pl

Jakie jest nastawienie Polaków do gotówki w dobie powszechnego korzystania z płatności bezgotówkowych? Jaką rolę gotówka odgrywa w ich codziennym życiu? Czy wolimy płacić gotówką i za co? Znalezienie odpowiedzi na te pytania było celem badania zrealizowanego przez instytut Kantar Millward Brown dla NCR Polska sp. z o.o. pod koniec 2018 roku.

NCR jest globalnym liderem w produkcji urządzeń samoobsługowych, takich jak bankomaty, wpłatomaty, recyclery, kasy samoobsługowe. Dostarcza również rozwiązania biznesowe dla dużych i małych przedsiębiorstw, w tym banków, restauracji, sklepów spożywczych, teatrów, linii lotniczych oraz nowoczesnych stadionów i aren.

Przyjrzeliśmy się przeszłości, teraźniejszości i przyszłości gotówki w naszym społeczeństwie.

Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat błyskawicznie rozwijają się płatności udostępniane dzięki nowoczesnym technologiom. Co chwila pojawiają się nowe aplikacje mobilne, nowe podmioty oferujące płatności natychmiastowe. Mimo to w dzisiejszym cyfrowym już świecie ludzie ufają gotówce. Jest to darmowe i łatwo dostępne narzędzie. Gotówka jest poufna, nie może być zhakowana i nie wyczerpuje się w niej bateria – te wyjątkowe cechy wciąż mają znaczenie i dużą wartość dla osób żyjących na wszystkich kontynentach.

Gotówka jest najbardziej ugruntowanym i szeroko stosowanym instrumentem płatniczym na świecie. Pojawia się zatem pytanie: co sprawia, że gotówka jest tak trwała i popularna w naszym społeczeństwie dzisiaj? Dlaczego jest ważna na przyszłość? Jakie ma miejsce w nowoczesnym społeczeństwie cyfrowym? Jak możemy kontynuować zwiększanie gotówki i dostęp do niej na rynku?

W Polsce zrealizowaliśmy badanie w dwóch etapach:

Etap 1 – w grupach fokusowych zorganizowanych w Warszawie oraz w Łowiczu;

Etap 2 – ankieta w grupie reprezentatywnej dla polskiego społeczeństwa.

Wyniki jasno wskazują, że postrzeganie gotówki oraz kart płatniczych przez Polaków jest rozpięte na osi tradycja (gotówka)–nowoczesność (karta płatnicza). Inne wartości, które Polacy zdecydowanie częściej przypisują gotówce niż kartom płatniczym, to dyskrecja, niezawodność i oszczędność. Uczestnicy badań fokusowych również podkreślali te cechy, wskazując, że gotówka daje dyskrecję i komfort psychiczny związany z niepozostawianiem śladu cyfrowego przy płatnościach.

Rozwijali również temat niezawodności, wskazując na powszechność jej akceptacji jako środka płatniczego oraz użyteczność we wszystkich sytuacjach nagłych i „awaryjnych”, kiedy potrzeba pieniędzy, a przelew nie jest możliwy. Dostrzegali wreszcie oszczędność płynącą z wykorzystania gotówki, możliwą dzięki większej bieżącej kontroli nad budżetem. Jednocześnie w kontraście do powyższych odpowiedzi respondenci częściej przypisywali kartom płatniczym negatywne skojarzenia, takie jak nadzór, rozrzutność i inwigilacja. Pomimo upowszechnienia płatności bezgotówkowych – szczególnie w dużych miastach – blisko połowa respondentów wciąż codziennie korzysta z gotówki.

Z badania wynika również, że ponad połowa Polaków (w tym także tych posiadających kartę płatniczą) posiada przy sobie gotówkę, a zdecydowana większość lubi ją przy sobie mieć. Respondenci często deklarują również dyskomfort wynikający z braku gotówki. Aż 90 proc. ankietowanych spotkało się z sytuacją, że nie mieli gotówki, kiedy jej potrzebowali.

Dlatego też między innymi zdecydowana większość Polaków (65 proc.) przyznaje, że posiada pieniądze w domu. Kiedy Polacy używają gotówki najczęściej? To przede wszystkim codzienne niewielkie zakupy na bazarze oraz w warzywniaku, a także płatności za drobne usługi – u szewca czy mechanika.

Polacy wybierają również gotówkę, robiąc zrzutkę na jakiś cel lub jako prezent, podarunek okolicznościowy. Nastawienie Polaków zarówno względem gotówki, jak i karty płatniczej jest jednoznacznie pozytywne. Respondenci zarówno podczas rozmów grupowych, jak i ankiety wskazywali na istotne zalety obu form płatności. Uzupełniająca rola obu form płatności oraz brak jednoznacznych preferencji społeczeństwa jest widoczny w odpowiedzi na pytanie o hipotetyczny wybór świata, w którym dostępna jest tylko jedna forma płatności.

Odpowiedzi respondentów rozłożyły się niemal dokładnie pół na pół. Świat „gotówkowy”, pozbawiony kart płatniczych, wydawałby się mniej funkcjonalny, archaiczny, lecz jednocześnie przystępniejszy i łatwiejszy do zrozumienia. Nie bez znaczenia jest wreszcie aspekt przywiązania do tradycji i znacznie bardziej emocjonalny stosunek do gotówki niż do karty płatniczej. Zdecydowana większość (78 proc.) Polaków uważa złotówkę za symbol narodowy.

Wyniki badania jednoznacznie wskazują, że gotówka ma się bardzo dobrze i nie ma obaw, aby w przewidywalnej dla nas przyszłości mogła zniknąć z obiegu w Polsce czy na świecie.

Konta bankowe

Pozostało 86% artykułu