Wiemy, że warto oszczędzać. Ale robi to tylko połowa z nas

Oszczędności pozwalające przeżyć pół roku dają poczucie bezpieczeństwa połowie osób z takim kapitałem. Dysponuje nim niespełna 20 proc. dorosłych.

Publikacja: 31.10.2024 14:54

Ile odkładamy pieniędzy?

Ile odkładamy pieniędzy?

Foto: Adobe Stock

Nieco więcej niż połowa respondentów (51 proc.) regularnie oszczędza, choć ponad 70 proc. uważa, że takie działania mają sens (7 proc. go nie widzi, a pozostali się nad tym zastanawiają). Tak wynika z wrześniowego badania "Postawy Polaków wobec finansów" Fundacji Think! w partnerstwie merytorycznym z Fundacją Citi Handlowy im. L. Kronenberga i UW.

Prawie co piąta osoba wszystkie posiadane pieniądze przeznacza na bieżące potrzeby. Jest to nieznacznie mniej niż rok temu, za to wyraźnie więcej niż dwa lata temu, kiedy „do pierwszego” pieniądze wystarczały co siódmej osobie. 46 proc. przyznaje, że niekiedy udaje im się odłożyć jakieś kwoty, a więcej niż co trzeci respondent (35 proc.) regularnie co miesiąc odkłada pewną sumę pieniędzy.

Czytaj więcej

Tylko co trzeci młody Polak ma plan oszczędzania na starość

Ile odkładamy pieniędzy?

Najwięcej osób odkładało w ciągu roku do 10 proc. dochodów w rodzinie (robiło tak 38 proc. respondentów podobnie jak dwa lata temu). 30 proc. udawało się zaoszczędzić od 11 do 25 proc. dochodów. Co jedenasta osoba odkłada od jednej czwartej do połowy zarobków w rodzinie, a tylko nieliczni (2 proc.) ponad połowę. Przy czym 20 proc. w tym roku i 25 proc. ankietowanych w zeszłym roku nie wie, ile odkłada.

Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy nie zmieniła się istotnie struktura wysokości oszczędności w polskich domach. Teraz 16 proc. dorosłych Polaków nie posiada oszczędności (o 2 proc. więcej niż w 2023 r.), tyle samo osób nie chciało powiedzieć, ile odłożyli lub nie znało tej kwoty. Niespełna co trzecia osoba ma oszczędności przekraczające poziom trzech miesięcznych pensji, w tym oszczędności 19 proc. to więcej niż półroczny dochód. Pozostali posiadacze oszczędności mają na koncie nie więcej niż 3-miesięczne pensje.

Czytaj więcej

Jak uskrzydlić PPK. Eksperci: to propaganda sukcesu

W innym badaniu („Skala i cele gromadzenia oszczędności przez Polaków”) zapytano wprost o kwoty oszczędności. Niemal co trzecia osoba (32 proc.) ma odłożone nie więcej niż 5 tys. zł, w tym co dziesiąty respondent ma do 1000 zł oszczędności. 15 proc. zaoszczędziła do 10 tys. zł, a 17 proc. – do 30 tys. zł. Co dziewiąty badany ma do 100 tys. zł, a ponad tę kwotę - 13 proc.

Po co oszczędzamy?

Z obu badań wynika, że oszczędzamy najczęściej „na czarną godzinę”, czyli nieprzewidziane wydatki. Oszczędności są potrzebne większej grupie osób na wakacje niż na emeryturę. Z jednego badania wynika, że na starość oszczędza 17 proc. respondentów, a z drugiego – 29 proc.

Osób pozytywnie oceniających swoje finanse jest wyraźnie więcej (41 proc badanych uważa, że ich sytuacja finansowa jest co najmniej raczej dobra, a 43 proc. ocenia ją na średnim poziomie) niż tych, którzy nazywają ją złą: 16 proc. ocenia negatywnie swoją sytuację finansową.

Gdy porównują się z innymi to większość (61 proc.) uważa, że ich sytuacja finansowa jest taka jak innych, a 17 proc. ocenia ją jako lepszą.

Ponad dwa razy mniej osób odpowiedziało, że czuje się bezpiecznie finansowo (21 proc.) niż, że nie (46 proc). Przy czym 38 proc. nie odczuwa stabilności finansowej – a 29 proc. – tak.

Czytaj więcej

Czy Polacy dbają o swój dobrobyt finansowy?

Łatwiej pożyczyć czy zaoszczędzić?

Więcej niż co trzecia osoba ma kredyt (39 proc.). Większość z nich na spłatę przeznacza do 30 proc. dochodów rodziny. Ale co jedenasta osoba przyznała, że raty wynoszą co najmniej połowę zarobków. Jednak gdy ankietowani zliczyli wszystkie stałe zobowiązania (w tym czynsz, subskrypcje, abonamenty, opłaty za szkołę dzieci i inne), to w przypadku 62 proc. badanych stanowią one do 30 proc., pozostali przeznaczają na ten cel więcej, w tym co jedenasta osoba przeznacza ponad połowę zarobków.

Co to oznacza dla osób, które mają kredyty – ich stałe zobowiązania pochłaniają znacznie więcej pieniędzy. 30 proc. wszystkich ankietowanych w badaniu "Postawy Polaków wobec finansów" ma stałe zobowiązania powyżej 60 proc. dochodu, w tym 17 proc. przeznacza na nie ponad cztery piąte dochodów rodziny.

Co szósty ankietowany przyznał, że miał w ciągu roku kłopoty ze spłatą zobowiązań, w tym dla co szesnastego nie były one chwilowe.

Czytaj więcej

Polki bardzo źle oceniają swoją sytuację finansową. Na co wydają pieniądze?

Wolimy tradycyjne formy oszczędzania niż technologiczne nowinki

Najczęściej trzymamy oszczędności na kontach oszczędnościowych i lokatach oraz na bieżących rachunkach bankowych i w gotówce. Zainteresowanie instrumentami inwestycyjnymi jest wyraźnie mniejsze (w porównaniu z lokatami 4-5 krotnie).

Polacy za najbardziej sensowne uważają inwestowanie w nieruchomości i obligacje skarbowe. Ocena innych rozwiązań zależy od tego, czy dokonywana jest ona na podstawie wiedzy, czy intuicji. Osoby deklarujące posiadanie wiedzy o rozwiązaniach inwestycyjnych na trzecim i kolejnych miejscach w kontekście sensowności inwestowania ustawiają kolejno: akcje, jednostki TFI i ETF, na koniec listy spychając kryptowaluty i nowe biznesy. Osoby, które bazują na swojej intuicji (z braku wiedzy), wyżej oceniają kryptowaluty i nowe biznesy, a za najmniej sensowne uznają jednostki TFI i ETF.

Nieco więcej niż połowa respondentów (51 proc.) regularnie oszczędza, choć ponad 70 proc. uważa, że takie działania mają sens (7 proc. go nie widzi, a pozostali się nad tym zastanawiają). Tak wynika z wrześniowego badania "Postawy Polaków wobec finansów" Fundacji Think! w partnerstwie merytorycznym z Fundacją Citi Handlowy im. L. Kronenberga i UW.

Prawie co piąta osoba wszystkie posiadane pieniądze przeznacza na bieżące potrzeby. Jest to nieznacznie mniej niż rok temu, za to wyraźnie więcej niż dwa lata temu, kiedy „do pierwszego” pieniądze wystarczały co siódmej osobie. 46 proc. przyznaje, że niekiedy udaje im się odłożyć jakieś kwoty, a więcej niż co trzeci respondent (35 proc.) regularnie co miesiąc odkłada pewną sumę pieniędzy.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse Domowe
Zmiana czasu a banki. Technologiczna cisza w sieci
Finanse Domowe
Masz zastrzeżony numer PESEL? Więcej wypłacisz z bankomatu
Finanse Domowe
Pieniądze seniora pod nadzorem
Finanse Domowe
Kredyt studencki to fikcja: od 2016 r. jego kwota nie uległa zmianie
Materiał Promocyjny
Dylematy ekologiczne
Finanse Domowe
Problemy finansowe? To może być wczesny sygnał demencji