Najwięcej żywności marnuje się w domach. Badania NIK pokazują, że rocznie marnowanych jest w naszym kraju niemal 5 mln ton żywności, z tego aż 60 proc. trafia do śmieci z naszych domów. Wynika z tego, że mnóstwo rzeczy kupujemy niepotrzebnie i wyrzucamy, zatem niekupowanie rzeczy niepotrzebnych to pierwszy krok w stronę oszczędności.
Czytaj więcej
Żeby ciepło nie uciekało z naszych czterech ścian konieczna jest dobra termomodernizacja. Wraz z ekspertami sprawdzamy możliwości finansowania.
Uważaj na triki sprzedawców
Każdy sprzedawca chce zachęcić do kupienia jak największej ilości rzeczy, a niektórzy nie przebierają w metodach, które zwabiają klientów w pułapkę zakupowego szaleństwa. Ceny kończące się na 99 gr, wielopaki, gratisowe dodatki, promocje. Nie zawsze są to sposoby uczciwe i może okazać się, że cena przed „obniżką” była niższa niż po, a soki w wielopaku wychodzą drożej niż kupowane po jednej sztuce.
Istnieją też sposoby na wabienie klientów i zatrzymywanie ich jak najdłużej w sklepie. Sprawdza się tutaj oddziaływanie na zmysły. Spokojna muzyka, zapach świeżego pieczywa, kolory nastrajające optymistycznie – to wszystko oddziałuje na klientów.
Rozłożenie towarów na półkach też nie jest przypadkowe. Na linii wzroku znajduje się to, co sklepy najbardziej chcą sprzedać, czyli towary drogie, a rozłożenie towarów w dużych sklepach celowo jest takie, żeby klient w poszukiwaniu najbardziej potrzebnych rzeczy obszedł cały sklep, kupując przy okazji to, co go skusi po drodze.
Chcą zaoszczędzić na zakupach, przede wszystkim trzeba wyeliminować kupowanie rzeczy niepotrzebnych. Najlepiej by było robić zakupy tylko zaplanowane i kupować od razu zapas na kilka dni. Wpadanie do sklepu po pominięty przypadkowo majonez może się skutkować kupieniem czekolady, wina i drogiego sera, a chodzenie trzy razy dziennie do sklepu po różne drobiazgi łatwo kończy się utratą kontroli nad zakupami.
Czytaj więcej
Jeżeli sytuacja finansowa dłużnika ulega nagłej poprawie, to może on cofnąć złożony już wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Jak to zrobić i nie wpaść w dodatkowe kłopoty?
Zakupy warto planować, w pierwszej kolejności warto zaplanować posiłki, najlepiej z wyprzedzeniem kilkudniowym. Na podstawie tych planów sporządzamy listę zakupów i sztywno się jej trzymamy. Zakupów spożywczych lepiej nie robić wtedy, gdy dokucza nam głód, gdyż wtedy jesteśmy bardziej skłonni do ulegania pokusom i nie dość, że kupujemy to, czego nie zaplanowaliśmy, to na dodatek często są to rzeczy niezdrowe.
Dobrą praktyką jest przeprowadzanie raz na parę tygodni przeglądu lodówki i szafek, w których przechowujemy żywność i sprawdzenie, co tam mamy i jak długo to, co mamy, może jeszcze tam zostać.
Zdrowiej i taniej
Unikajmy jedzenia „na mieście”. Samodzielne przygotowywanie posiłków jest dużo tańsze, a przy okazji wiemy, co wrzucamy do garnka.
Dobrym, a przy tym zdrowym rozwiązaniem jest kupowanie warzyw i owoców, które rosną na naszym terenie i które rosną teraz. Jabłka, dynia, pigwa, jarmuż, por – są teraz świeże, jest ich dużo można je kupić niedrogo. W ogóle bardziej opłacalne jest kupowanie możliwie nieprzetworzonych produktów i przetwarzanie ich we własnym zakresie.
W Polsce ciągle jest wiele miejsc, gdzie można zbierać rosnące dziko rośliny. Wprawdzie jabłonie rosnące w miejscu dawnych gospodarstw czy na skraju lasów nie dają zwykle tak smacznych jabłek, jak uprawiane w sadach, ale do przetworów takie owoce nadają się znakomicie. W ogóle przetwory pozwalają sporo zaoszczędzić na jedzeniu. Z dyni, cukinii, papryki czy pomidorów można zrobić spore zapasy na zimę, kiedy te warzywa będą kosztować dużo więcej niż jesienią. Oszczędność też przynosi samodzielne zbieranie grzybów, ale do tego mało kogo trzeba przekonywać, gdyż zbieranie grzybów to polski sport narodowy. Jeśli mamy pojemną zamrażarkę, a a w naszej okolicy przerwy w dostawie energii nie są normą, to dobrą praktyką będzie zamrażanie żywności.
Czytaj więcej
Jest drogo, a będzie jeszcze drożej. Warto więc zastosować zasadę: Reduce. Repair. Reuse, czyli redukuj, naprawiaj i używaj ponownie.
Ograniczyć wyrzucanie jedzenia
Kupując żywność, której nie planujemy zjeść od razu, warto zwrócić uwagę, jaka jest data jej przydatności do spożycia. Dzięki temu unikniemy sytuacji, gdy po tygodniu będziemy wyrzucać nienadające się do jedzenia sery czy owoce. Z drugiej strony zwróćmy jednak uwagę na to, że jeśli znajdziemy oznaczenie „najlepiej spożyć przed 6 grudnia”, to nie znaczy to, że 8 grudnia towar nie będzie nadawał się do jedzenia. Zapewne będzie się nadawał, o ile jest odpowiednio przechowywany. Inaczej będzie przy oznaczeniu „należy spożyć do 6 grudnia” – przy takim oznaczeniu jedzenie produktu 7 grudnia może być już ryzykowne.
Jedzenie, którego termin przydatności niedługo się skończy, często można kupić taniej. Niektóre sklepy mają specjalne półki na towary czy lodówki, gdzie znajdują się rzeczy, których termin przydatności do spożycia niedługo się kończy. Towar ten sprzedawany jest z rabatami, ale też trzeba przy tym zachować ostrożność, by nie wpaść w pułapkę zakupu z upustem 10 proc. sera, którego ważność skończy się następnego dnia, a za którym nasza rodzina nie przepada.
Może nie warto bać się śmietników?
W dobie nadmiernego marnowania żywności można pójść w drugą stronę i korzystać z tego, czego inni już nie chcą. W dużych miastach upowszechniają się jadłodzielnie, gdzie można zostawić to, co nam zbywa, ale też skąd można wziąć za darmo to, co zostawili inni.
Zabieranie jedzenia ze śmietników nadal wielu osobom kojarzy się źle i uważane jest za sprawę wstydliwą, ale wśród ludzi sprzeciwiających się marnowaniu żywności freeganizm się upowszechnia coraz bardziej. Freeganizm to poszukiwanie w kontenerach przysklepowych żywności nadającej się do spożycia, a przeznaczonej do utylizacji. Czego tam nie można znaleźć! Owoce, w tym egzotyczne, jak mango, czekolada, ciastka i batony, pieczywo, boczniaki, soki w kartonach, brokuły, wyroby garmażeryjne, jogurty. Dieta freegan bywa bardzo urozmaicona.
Problemem jest to, że niektóre sklepy walczą z freeganizmem, ograniczają dostęp do śmietników, a zbieraczy jedzenia przepędzają. Jeśli kontenery na śmieci są ogrodzone i zamknięte na kłódkę, to pokonanie tych blokad i zabranie znalezionych produktów może skończyć się oskarżeniem o kradzież z włamaniem.
Samo zabieranie rzeczy z ogólnodostępnych przysklepowych śmietników, bez łamania zabezpieczeń, trudno uznać za działanie nielegalne. Jeśli ktoś wyrzucił przedmiot do ogólnodostępnego kontenera ze śmieciami, to można przyjąć, że go porzucił, zatem rzecz stała się niczyja i zabranie jej nie jest kradzieżą.
Marnujemy coraz mniej jedzenia
Jak podaje Raport Federacji Polskich Banków Żywności 2022, aż 79 proc. respondentów podkreśla, że zmieniło swoje nawyki w ostatnich dwóch latach i marnuje zdecydowanie mniej żywności niż dotychczas. Jedynie 37 proc. badanych deklaruje, że w ich gospodarstwach domowych nic z produktów spożywczych nie marnuje się. Najczęściej wyrzucane są pieczywo, owoce, warzywa i wędliny. W niedawnym badaniu BIG Info Monitor marnotrawienie jedzenia o wartości mniejszej niż 100 zł miesięcznie zadeklarowało 26 proc. respondentów. W ubiegłym roku takiej odpowiedzi udzieliło znacznie więcej pytanych, bo aż 38 proc. Podobnie jest w przypadku osób twierdzących, że w ogóle nie marnują produktów spożywczych. W 2021 można było spotkać się z tym w nieco ponad połowie (52 proc.) polskich domów, natomiast teraz jest tak już w 65 proc. przypadków.
