Zwrot kapitału lub niewielki zysk

Średni zysk z produktów strukturyzowanych, które zakończyły się w tym roku, wyniósł 1,2 proc. – podają Analizy Online. To wynik gorszy od ubiegłorocznego (1,99 proc.).

Najlepsze produkty pozwoliły zarobić średnio w skali roku 3 – 8,5 proc. Na dwóch najgorszych, które nie dawały żadnej ochrony kapitału, inwestorzy tracili po 13 i 26 proc. Pocieszeniem jest to, że na minusie znalazły się tylko one.

Spośród 192 produktów tylko 104 przyniosły zysk – przy czym w przypadku 19 nie sięgał on nawet 1 proc. w skali roku, a w przypadku kolejnych 20 wyniósł ok. 1 proc. To wyniki gorsze w porównaniu ze standardowymi lokatami bankowymi, których oprocentowanie wynosi nawet 2 – 2,75 proc. Tymczasem zysk powyżej 2 proc. przyniosła zaledwie jedna czwarta produktów strukturyzowanych, które zakończyły się między styczniem a sierpniem tego roku.

Rodzynki to rzadkość

Zdecydowanie najlepszą inwestycją była 24-miesięczna polisa inwestycyjna Twój Smak Raiffeisen Polbanku. W ciągu dwóch lat przyniosła 17,81 proc. zysku (8,5 proc. w skali roku). Na drugiej pozycji znalazły się opakowane w polisę na życie Spółki Medyczne Alior Banku, na których można było zarobić 7,5 proc. w skali roku.

Wydawałoby się, że żywność z medycyną niewiele ma wspólnego, ale oba banki, stawiając na dwie różne branże, kierowały się podobnymi założeniami – wybrano najlepsze spółki europejskie z dużym potencjałem zysku.

Wykupując polisę inwestycyjną Raiffeisen Polbanku inwestowaliśmy w akcje pięciu znanych na świecie producentów artykułów spożywczych: Nestle, Groupe Danone, Dr Pepper Snapple Group, General Mills i Kellogga. Dobór spółek okazał się trafny. Inwestorzy najwyraźniej się tego spodziewali, skoro zaakceptowali produkt bez pełnej ochrony kapitału; musieli się liczyć z ewentualną 5-proc. stratą. Minimalna wpłata na Twój Smak wynosiła 5 tys. zł, a na Spółki Medyczne 30 tys. zł.

Dobre i złe rokowania

Alior Bank był również niekwestionowanym liderem w zestawieniu lokat zakończonych w ubiegłym roku. Jego Smartfonowa Inwestycja – dwuletni produkt strukturyzowany w formie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (zysk zależał od notowań międzynarodowych spółek z branży nowoczesnych technologii) zarobił w ciągu dwóch lat 33 proc., czyli ponad 16,5 proc. w skali roku. Alior Bank znalazł się jeszcze dwukrotnie wśród dziesięciu najlepszych inwestycji: ze Smartfonową Inwestycją 2 (22,79 proc. zysku) i ze Spółkami Dywidendowymi (12,94 – 19,41 proc., w zależności od wariantu). Oba produkty były dwuletnimi polisami na życie.

Raiffeisen Polbank również miał zadowalające wyniki. Jego polisa inwestycyjna Recepta na Zysk przyniosła inwestorom ponad 19,27 proc. zysku (powyżej 9,6 rocznie). Udaną inwestycją były również Certyfikaty Odwrotnie Zamienne na akcje PGE (10 proc. rocznie) i Certyfikat Strukturyzowany WIG20 Twin Win 2 (8,2 proc. w skali roku).

Produkty, które zakończyły się w tym roku, aż tak dobre nie są. Te powiązane z walutami przyniosły 1 – 2 proc. zysku, a z akcjami – 0 (zwrot kapitału). Znaczne straty zanotowały natomiast Certyfikaty Odwrotnie Zamienne na akcje BZ WBK i Certyfikaty Odwrotnie Zamienne na akcje PKO BP. Straty z pierwszych sięgnęły w ciągu dwóch lat 19,41 proc., a z drugich aż 37,25 proc.

Certyfikaty Odwrotnie Zamienne, choć są produktami strukturyzowanymi, bardzo się różnią od lokat inwestycyjnych oraz wszystkich opakowanych w ubezpieczenia. Papiery te nie dają żadnej ochrony kapitału, a ewentualny zysk jest wypłacany przy spełnieniu określonych warunków. Odsetki w wysokości 100 proc. wartości nominalnej przysługują tylko wtedy, gdy kurs instrumentu bazowego w momencie kończenia inwestycji znajduje się powyżej lub na poziomie ceny zakupu instrumentu. W przeciwnym razie inwestor otrzymuje określoną liczbę akcji.

W przypadku walorów BZ WBK i PKO BP inwestycja okazała się nieopłacalna. Kursy obu banków przez cały okres inwestycji znajdowały się w trendzie spadkowym.

Mylące określenia

Twórcy produktów strukturyzowanych używają różnych nazw na ich określenie: lokata, ubezpieczenie, certyfikat. Może to być bardzo mylące. Ani lokata nie jest tradycyjnym depozytem, ani polisa prawdziwym ubezpieczeniem, ponieważ ochrona jest symboliczna. Zysk nie jest znany z góry (tak jak odsetki od lokaty), choć w pojedynczych ofertach zdarza się tzw. minimalne oprocentowanie gwarantowane. Znany jest natomiast sposób wypracowywania zysku i jego potencjał w razie spełnienia się optymistycznego scenariusza.

Każdy produkt składa się z części bezpiecznej i tej, która ma przynieść zysk. Część bezpieczna inwestowana jest najczęściej w obligacje, czasem w depozyty, a pozostałe pieniądze przeważnie w opcje na wybrane aktywa. Mogą to być akcje, indeksy, surowce, waluty, stopy procentowe lub fundusze inwestycyjne. Można obstawiać wzrost aktywa bazowego lub jego spadek. Od zachowania się opcji zależy przyszły zysk z inwestycji.

Jest to trochę hazard

Polacy nie są przekonani do inwestycji ryzykownych, ale wciąż spadające oprocentowanie lokat bankowych i mało zachęcające odsetki od obligacji skarbowych skłaniają do szukania nowych możliwości lokowania pieniędzy. W miarę bezpieczne, a jednocześnie dające szansę na zyski, są produkty strukturyzowane z pełną ochroną kapitału. W najgorszym razie odzyska się wyłożone pieniądze (ryzyko, że stracą na wartości, ogranicza dziś brak inflacji). Trzeba tylko wiedzieć, w co się inwestuje i na czym inwestycja ta polega.

Lokaty strukturyzowane są bowiem rodzajem zakładu o to, w jaki sposób będzie się zachowywał w przyszłości określony instrument bazowy. Jest w tym więc trochę hazardu. Na szczęście w większości ofert zakład dotyczy tylko potencjalnych zysków dzięki stuprocentowej (niekiedy 95-proc.) ochronie kapitału. Trzeba jednak pamiętać, że ochrona zadziała tylko w dniu zakończenia inwestycji. Jeżeli chce się z niej skorzystać, nie można wycofać się z umowy wcześniej.

Kto rozumie i akceptuje wszystkie zasady, na jakich działają lokaty strukturyzowane, może je traktować jako jeden ze sposobów na pomnażanie oszczędności w czasach niskich stóp procentowych oraz słabej koniunktury na rynkach finansowych.

1. Raiffeisen Polbank

Certyfikaty Gwarantowane Kurs na Złoto (USD)

Zysk z pięcioletniej inwestycji będzie zależał od ceny żółtego kruszcu na londyńskiej giełdzie. Zarobić będzie można do 60 proc. wartości początkowej złota pod warunkiem, że w trakcie trwania inwestycji cena kruszcu ani razu nie dotknie i nie przekroczy bariery, która wynosi 160 proc. wartości początkowej złota. Maksymalnie będzie można zyskać 599,99 dolara za jeden certyfikat, którego wartość nominalna i emisyjna wynosi 1 tys. dolarów. Gdyby scenariusz ten nie spełnił się i kurs złota dotknąłby bariery lub ją przekroczył, inwestor otrzyma 110 proc. wartości nominalnej certyfikatu niezależnie od dalszych zmian cen złota. Jeżeli cena złota spadnie, inwestorowi zostanie zwrócony kapitał (przed ewentualnymi stratami zabezpiecza 100-proc. ochrona kapitału w dniu wykupu certyfikatów).

Minimalna wpłata na inwestycję wynosi 1 tys. dolarów.

Subskrypcja trwa do 2 września. Inwestycja rozpocznie się 5 września 2016 r., a zakończy 2 września 2021 r.

Opłata manipulacyjna wynosi 10 dolarów. Bank nie pobiera opłaty za wycofanie się z inwestycji.

2. WBK

Lokata Strukturyzowana EUR/PLN

Zysk z 12-miesięcznej inwestycji będzie zależał od zachowania się kursu euro do złotego według tabeli NBP. Inwestor może wybrać jedną z trzech strategii. Jeżeli nie wierzy w umocnienie złotego, może obstawić wzrost kursu euro wobec złotego i wybrać Lokatę strukturyzowaną EUR Euro Plus lub Lokatę strukturyzowaną EUR Złoty Stabilizacja. Jeżeli wierzy w umocnienie złotego względem euro, odpowiednia jest dla niego Lokata strukturyzowana EUR Złoty Plus.

Maksymalnie będzie można zarobić 5 proc. Muszą być jednak spełnione określone warunki dotyczące danego kursu, inne dla każdego z wariantów lokaty.

Minimalna wpłata wynosi 3 tys. zł.

Zapisy będą przyjmowane do 6 września. Okres depozytowy rozpocznie się 7 września 2016 r. i potrwa do 6 września 2017 r.

Wcześniejsze wycofanie się z inwestycji związane jest z opłatą wynoszącą od 0,5 do 2 proc. wpłaty w zależności od okresu pozostającego do standardowego końca struktury.

Lokata jest objęta 100-proc. ochroną kapitału w dniu jej zakończenia.

3. PKO BP

Lokata strukturyzowana oparta na kursie euro do złotego

Zysk z 15-miesięcznej inwestycji będzie zależał, podobnie jak w BZ WBK, od zachowania się kursu euro do złotego według NBP. Minimalny zysk może wynieść 1 proc. za cały okres inwestycji, czyli 0,8 proc. w skali roku, a maksymalny 3,5 – 4,25 proc. Ostateczna wartość kuponu zostanie określona w dniu początkowej obserwacji kursu, czyli 27 września i podana do wiadomości w ciągu sześciu dni kalendarzowych od zakończenia subskrypcji. Kupon zostanie wypłacony, jeżeli kurs obserwacji będzie niższy o mniej niż 4 grosze lub wyższy o mniej niż 4 grosze w stosunku do kursu referencyjnego. Jeżeli kurs obserwacji będzie większy o co najmniej 4 grosze, ale mniejszy niż o 6 groszy lub spadnie o minimum 4 grosze, ale mniej niż o 6 groszy, inwestor otrzyma odsetki w wysokości 2 proc. Zysk o wartości 1 proc. zostanie naliczony w przypadku spadku lub wzrostu kursu o 6 proc.

Minimalna wpłata na lokatę wynosi 2 tys. zł.

Zapisy będą przyjmowane do 23 września. Okres inwestycji rozpocznie się 24 września 2016 r., a zakończy 23 grudnia 2017 r.